Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ cách hiểu của anh/ chị qua bài thơ sau: Sưu tầm – biên soạn: Phan Ngọc Mai – Trịnh Thị Tú: Mẹ cười xoà, nước mắt ứa trên mi: - “Đi đánh Mỹ, khi nào...

Apple_4SEASCBFjgXblwJtmvXpTrQ4cXu1

Bài văn phân tích bài thơ Mẹ của Bằng Việt

Mở bài:

Nguyễn Du từng nói: "Văn chương bất hủ bởi vì hướng về cái đẹp." Cái đẹp trong thơ ca không chỉ nằm ở ngôn từ, mà còn ở tình cảm, tư tưởng, và giá trị nhân văn sâu sắc mà tác phẩm truyền tải. Bài thơ Mẹ của Bằng Việt chính là minh chứng rõ nét cho nhận định này. Được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt, bài thơ đã khắc họa hình ảnh người mẹ Việt Nam với vẻ đẹp của sự hy sinh, bao dung và tình yêu thương vô bờ. Đồng thời, bài thơ còn là lời tri ân sâu sắc của tác giả đối với những người mẹ miền Nam kiên cường và giàu tình cảm, thể hiện giá trị tư tưởng nhân văn sâu sắc.

Thân bài:

I. Phân tích nội dung:

1. Hình ảnh người mẹ trong khổ thơ đầu:

Mẹ cười xoà, nước mắt ứa trên mi:

- “Đi đánh Mỹ, khi nào tau có giữ!

Súng đạn đó, ba lô còn treo đó,

Bộ mi chừ đeo đã vững hay chăng?”

Ở khổ thơ mở đầu, hình ảnh người mẹ hiện lên với nụ cười giản dị nhưng đầy nước mắt. Câu hỏi “Bộ mi chừ đeo đã vững hay chăng?” không chỉ thể hiện sự lo lắng của mẹ dành cho con mà còn ẩn chứa tình thương yêu sâu sắc. Dù tiễn con lên đường, mẹ vẫn giữ vẻ lạc quan, động viên tinh thần con, nhưng đồng thời cũng không giấu được nỗi đau và sự hy sinh thầm lặng.

Hình ảnh ba lô, súng đạn như biểu tượng của chiến tranh khốc liệt, đối lập với tình cảm dịu dàng và hy sinh của người mẹ. Mẹ không chỉ là hậu phương mà còn là nguồn sức mạnh để người con thêm kiên cường nơi chiến trường.

=> Nhận xét: Khổ thơ đầu đã làm nổi bật hình ảnh người mẹ Việt Nam trong thời chiến: kiên cường, yêu thương nhưng đầy nỗi đau giấu kín.

2. Hành trình gian khổ của người lính trong khổ thơ tiếp:

...Ôi mẹ già trên bản vắng xa xăm

Con đã đi rồi, mấy khi trở lại?

Dằng dặc Trường Sơn những mùa gió trái

Những mùa mưa bạc trắng cả cây rừng!

Khổ thơ thứ hai khắc họa nỗi nhớ thương mẹ già và những khó khăn, gian khổ mà người lính phải trải qua trên đường hành quân. Hình ảnh mẹ già "trên bản vắng xa xăm" gợi sự cô quạnh và nỗi niềm day dứt của người con vì không thể thường xuyên về bên mẹ.

Hành trình dằng dặc qua Trường Sơn được miêu tả bằng những hình ảnh vừa thực vừa tượng trưng: "mùa gió trái," "mùa mưa bạc trắng cả cây rừng." Những chi tiết này không chỉ gợi tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên mà còn làm nổi bật tinh thần kiên cường của người lính, luôn nhớ về mẹ để vượt qua khó khăn.

=> Nhận xét: Khổ thơ nhấn mạnh mối dây gắn kết giữa người mẹ nơi hậu phương và người con nơi tiền tuyến. Nỗi nhớ mẹ là động lực để người lính vượt qua mọi gian nan.

3. Tình yêu nước và sự hy sinh cao cả trong khổ thơ cuối:

Con qua đâu thấy mái lá, cây vườn,

Cũng đất nước, phơ phơ đầu tóc mẹ...

Từng giọt máu trong người con đập khẽ,

Máu bây giờ đâu có của riêng con?

Ở khổ thơ này, tình yêu thương mẹ hòa quyện với tình yêu nước. Tác giả so sánh mái lá, cây vườn của quê hương với hình ảnh người mẹ già, làm nổi bật sự gắn bó thiêng liêng giữa cá nhân và đất nước.

Đặc biệt, câu thơ "Máu bây giờ đâu có của riêng con" thể hiện tinh thần dâng hiến của người lính. Máu của người con không chỉ thuộc về bản thân mà còn là biểu tượng của sự hy sinh cho Tổ quốc. Hình ảnh này khẳng định mối quan hệ khăng khít giữa tình cảm gia đình và trách nhiệm với đất nước.

=> Nhận xét: Khổ thơ cuối khép lại bằng ý niệm về sự hy sinh cao cả, khi tình yêu gia đình và tình yêu Tổ quốc hòa làm một.

II. Phân tích nghệ thuật:

1. Ngôn ngữ thơ mộc mạc, giàu cảm xúc:

• Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, đời thường, đậm chất dân dã, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được sự gần gũi và chân thật trong từng câu thơ.

2. Hình ảnh thơ giàu sức gợi:

• Các hình ảnh như "súng đạn," "ba lô," "mùa gió trái," "mái lá, cây vườn" vừa cụ thể, vừa mang tính biểu tượng, góp phần khắc họa rõ nét bối cảnh thời chiến và tâm trạng của các nhân vật.

3. Giọng điệu thơ chân thành, tha thiết:

• Giọng thơ vừa nhẹ nhàng, trầm lắng, vừa da diết, thể hiện tình cảm chân thành của người con dành cho mẹ.

4. Sử dụng biện pháp tu từ:

• Hình ảnh đối lập (“nụ cười – nước mắt,” “mái lá – cây rừng”) và phép ẩn dụ (“máu bây giờ đâu có của riêng con”) làm nổi bật những ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.

III. Đánh giá chung:

Bài thơ Mẹ của Bằng Việt là một tác phẩm đặc sắc về cả nội dung lẫn nghệ thuật, thể hiện sâu sắc vẻ đẹp của người mẹ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Qua bài thơ, Nguyễn Du từng nhận định rằng: "Vẻ đẹp văn chương đến từ tư tưởng sâu sắc và cảm xúc chân thành." Tư tưởng cao cả về tình yêu nước và tình mẫu tử trong bài thơ đã hòa quyện, tạo nên sức hấp dẫn và giá trị nhân văn lâu bền.

Kết bài:

Bài thơ Mẹ không chỉ là lời tri ân của Bằng Việt dành cho người mẹ miền Nam, mà còn là bản hùng ca về những người mẹ Việt Nam trong kháng chiến. Với nội dung sâu sắc và nghệ thuật tinh tế, bài thơ đã chạm đến trái tim người đọc, để lại bài học quý giá về tình yêu thương và sự hy sinh cao cả. Đây chính là minh chứng rõ ràng cho chân lý muôn thuở của Nguyễn Du: “Văn chương là ánh sáng hướng về cái đẹp, phản ánh hiện thực và nuôi dưỡng tâm hồn con người.”