phân tích câu thơ: " Cố đấm ăn xôi, xôi lại hỏng cầm bằng làm mướn, mướn không công nỗi này ví biết dường này nhỉ thời trước thôi đành ở vậy xong" của Hồ Xuân Hương

Hồ Xuân Hương là một nhà văn nổi tiếng với những bài thơ châm biếm sâu sắc về xã hội phong kiến đương thời. Trong đó, bài thơ Tự Tình II đã thể hiện rõ nét tâm trạng buồn tủi và phẫn uất trước duyên phận éo le cùng ý thức về thân phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội cũ. Đặc biệt, hai câu cuối của bài thơ đã để lại cho em nhiều ấn tượng nhất:

Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm Cầm bằng làm mướn, mướn không công Nỗi này ví biết dường này nhỉ Thời trước thôi đành ở vậy xong!

Hai câu kết của bài thơ như lời tự nhủ, tự động viên mình nhưng vẫn ẩn chứa sự cay đắng, chua chát. Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm là thành ngữ chỉ sự nhẫn nhục chịu đựng, cố gắng làm việc gì đó mà kết quả chẳng ra sao cả. Còn Cầm bằng làm mướn, mướn không công là hành động làm thuê nhưng lại bị bóc lột sức lao động quá đáng, thậm chí còn phải làm không công. Hai hình ảnh trên đều mang hàm nghĩa chỉ sự khổ cực, vất vả, long đong lận đận trong cuộc sống. Qua đó, tác giả muốn nói lên số phận bấp bênh, trôi nổi của người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ luôn phải chịu cảnh thê thảm, đau đớn khi phải đối mặt với thực tại phũ phàng, cay đắng. Đó cũng chính là hoàn cảnh chung của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.

Tác giả Hồ Xuân Hương đã sử dụng nghệ thuật tương phản giữa hai vế của câu thơ nhằm nhấn mạnh vào tình cảnh khốn khó, bi đát của người phụ nữ. Đồng thời, bà cũng dùng phép đối để tạo nên nhịp điệu nhanh, dồn dập, gấp gáp cho câu thơ, từ đó bộc lộ cảm xúc bực bội, tức giận của nhân vật trữ tình. Từ đó, ta thấy được thái độ phê phán, mỉa mai của nhà thơ đối với chế độ phong kiến thối nát, đồng thời bày tỏ niềm thương xót cho số phận hẩm hiu của người phụ nữ.

Qua hai câu thơ cuối của bài thơ Tự Tình II, tác giả Hồ Xuân Hương đã thể hiện rõ nét tâm trạng chán chường, tuyệt vọng của người phụ nữ lỡ làng trong chuyện tình cảm. Bà đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ bình dị, gần gũi với đời thường để diễn tả chân thực tâm trạng của nhân vật trữ tình. Bên cạnh đó, tác giả còn vận dụng sáng tạo các thành ngữ dân gian, các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp từ,... để tăng thêm tính biểu cảm cho lời thơ. Tất cả đã góp phần tạo nên giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc cho bài thơ.