Ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội vô cùng phức tạp và đa dạng. Ngôn ngữ không chỉ là công cụ để giao tiếp mà còn phản ánh những giá trị văn hóa, lịch sử, địa lý,... của mỗi dân tộc. Trong đó, ngôn ngữ nói đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp giữa người với người.
Đầu tiên, ngôn ngữ nói mang tính chất trực tiếp, tức thời. Khi giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, chúng ta thường sử dụng những từ ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. Ví dụ, khi đang trò chuyện với bạn bè, chúng ta sẽ sử dụng những từ ngữ thân mật, gần gũi. Còn khi đang thuyết trình trước lớp học, chúng ta sẽ sử dụng những từ ngữ trang trọng, lịch sự hơn.
Thứ hai, ngôn ngữ nói mang tính chất biểu cảm. Khi giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, chúng ta có thể sử dụng giọng điệu, âm lượng, tốc độ,... để thể hiện cảm xúc của mình. Ví dụ, khi vui mừng, chúng ta sẽ nói to, nhanh, rõ ràng. Còn khi buồn bã, chúng ta sẽ nói nhỏ, chậm rãi, uể oải.
Thứ ba, ngôn ngữ nói mang tính chất tương tác. Khi giao tiếp bằng ngôn ngữ nói, chúng ta cần chú ý đến đối tượng giao tiếp để lựa chọn cách nói phù hợp. Ví dụ, khi giao tiếp với người lớn tuổi, chúng ta nên sử dụng những từ ngữ lễ phép, kính trọng. Còn khi giao tiếp với bạn bè đồng trang lứa, chúng ta có thể sử dụng những từ ngữ thân mật, gần gũi.
Trong đoạn trích "Mọi người xôn xao, các bô lão bàn tán", chúng ta có thể nhận thấy những đặc điểm của ngôn ngữ nói được thể hiện qua các yếu tố sau:
- Từ ngữ: Các từ ngữ được sử dụng trong đoạn trích đều là những từ ngữ quen thuộc, dễ hiểu, phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. Ví dụ, các từ ngữ như "xôn xao", "bàn tán", "tức giận", "hét lên", "trung thực", "rắc rối" đều là những từ ngữ phổ biến trong cuộc sống hàng ngày.
- Giọng điệu: Giọng điệu của nhân vật trưởng bản được miêu tả là "gầm lên", "cầu cứu". Những từ ngữ này cho thấy tâm trạng bực bội, tức giận của nhân vật.
- Hành động: Nhân vật trưởng bản "nhìn sang các bô lão cầu cứu". Hành động này cho thấy nhân vật muốn nhờ các bô lão giúp đỡ giải quyết vấn đề.