Phân tích nghệ thuật nội dung bài “thơ mùa xuân đọc lại giữa mùa thu”

Mùa xuân là đề tài muôn thuở của thơ ca Việt Nam. Có biết bao nhà văn, nhà thơ đã viết về mùa xuân với những cảm xúc dạt dào và đầy chất thơ. Trong đó không thể không nhắc đến bài "Thơ mùa xuân" của Nguyễn Bính - một trong những tác phẩm hay nhất viết về mùa xuân. Bài thơ được in trong tập Lỡ bước sang ngang (1940) và được xem như một trong những thi phẩm đặc sắc nhất của Nguyễn Bính.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống:

"Mùa xuân là cả một mùa xanh
Giời ở trên cao, lá ở cành
Lúa ở đồng tôi và lúa ở
Đồng nàng và lúa ở đồng anh."

Bức tranh ấy hiện lên thật bình dị mà cũng rất đỗi thân thương. Đó là hình ảnh bầu trời cao rộng với màu xanh ngút ngàn trải dài từ tầng mây xuống ngọn cỏ. Đó còn là cánh đồng lúa mênh mông, bát ngát chạy dài tới tận chân trời. Chỉ bằng vài nét chấm phá đơn sơ nhưng giàu sức gợi, ta có thể thấy được khung cảnh mùa xuân nơi làng quê Bắc Bộ vừa khoáng đạt, tự do lại vừa thanh bình, yên ả.

Tiếp nối mạch cảm xúc ấy, tác giả tiếp tục miêu tả vẻ đẹp của con người trong mùa xuân:

"Cỏ nằm trên mộ đợi thanh minh
Nằm cho kỹ để khắp mình sây gai
Sâu nằm dưới đất đợi ngày mai
Đợi mùa xuân tới mang khoai ngọt bùi."

Trong khi cỏ đợi đến tiết Thanh Minh để vươn mình thức dậy thì sâu lại nằm im chờ đợi thời cơ thích hợp để trồi lên mặt đất. Cả hai đều đang âm thầm ấp ủ những dự định riêng của bản thân để chuẩn bị đón chào một mùa xuân mới sắp đến. Hình ảnh so sánh độc đáo cùng biện pháp ẩn dụ đã góp phần làm nổi bật sự đối lập giữa hai loài sinh vật này. Từ đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng mỗi người cần phải biết kiên nhẫn, chờ đợi thời cơ chín muồi rồi hãy hành động.

Sau khi khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa xuân, tác giả đã bộc lộ tâm tư, tình cảm của mình trước cuộc đời:

"Tôi đứng vui mừng giữa núi đồi
Chẳng dám đưa chân sợ đứt vời
Một bước lầm lỡ muôn đời đau
Xuân ơi xuân xin đừng bỏ tôi!"

Nhân vật trữ tình xuất hiện với dáng vẻ cô đơn, lạc lõng giữa núi rừng bao la. Nỗi buồn, nỗi cô đơn dường như càng nhân lên gấp bội bởi không gian rộng lớn, vắng lặng. Tác giả đã sử dụng hàng loạt các động từ mạnh như "đứt", "lầm lỡ", "đau" kết hợp với câu cầu khiến "Xin đừng bỏ tôi" nhằm nhấn mạnh vào tâm trạng lo lắng, bất an của nhân vật trữ tình. Dường như, tác giả đang cố gắng níu giữ lấy mùa xuân, mong muốn mùa xuân sẽ ở mãi bên mình.

Có thể nói, bài thơ "Thơ mùa xuân" đã đem đến cho bạn đọc nhiều cảm nhận sâu sắc về mùa xuân. Qua đây, chúng ta thêm yêu mến và trân trọng hơn những vần thơ của Nguyễn Bính.