câu 1: 1. Phương pháp: căn cứ vào các phương thức biểu đạt đã học.
Cách giải:
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
câu 2: Câu thơ "Con chim gỗ hát trong khu rừng rỗng lời ca không thanh, chỉ là tiếng vọng xa" sử dụng hai biện pháp tu từ chính là nhân hóa và ẩn dụ.
- Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa con chim gỗ bằng cách cho nó hành động "hát", tạo nên sự sinh động và gần gũi cho hình ảnh con chim gỗ. Đồng thời, việc miêu tả "lời ca không thanh" cũng gợi liên tưởng đến giọng hát của con người, khiến cho con chim gỗ trở nên có hồn hơn.
- Ẩn dụ: Hình ảnh "khu rừng rỗng" được sử dụng để ẩn dụ cho tâm trạng trống trải, cô đơn của tác giả. Khu rừng rộng lớn, hoang vu, thiếu sức sống tương tự như tâm hồn của tác giả đang bị bỏ quên, lạc lõng giữa cuộc đời.
- Hiệu quả nghệ thuật:
+ Tạo nên bức tranh tâm trạng buồn bã, cô đơn của tác giả.
+ Gợi cảm giác trống trải, vô nghĩa của cuộc sống.
+ Tăng thêm tính biểu cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với tâm trạng của tác giả.
câu 3: 1. Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết cách làm bài nghị luận xã hội; bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. 2. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các nội dung cơ bản sau: 2.1. Giải thích: Cây cối mọc ngược vào sâu lòng đất, tìm một giấc mơ chưa từng lớn khôn" là hành động trái tự nhiên, phi logic. Nhưng đó lại là sự lựa chọn của cây cối để tồn tại và phát triển. Giấc mơ ở đây được hiểu là khát vọng, hoài bão, ước muốn... mà mỗi người luôn hướng tới. Câu thơ gợi cho chúng ta suy nghĩ về cách sống của con người trước những khó khăn thử thách. 2.2. Bàn luận: a. Vì sao phải "mọc ngược", "tìm một giấc mơ chưa từng lớn khôn"? - Cuộc đời vốn dĩ không bằng phẳng mà chứa đựng vô vàn khó khăn, thử thách. Nếu con người không dám đối diện, vượt qua thì sẽ mãi chìm đắm trong thất bại, đau khổ. - Con người cần phải dũng cảm đương đầu với nghịch cảnh, biến cái không thể thành có thể. b. Ý nghĩa của việc "mọc ngược", "tìm một giấc mơ chưa từng lớn khôn": - Giúp con người trưởng thành hơn, mạnh mẽ hơn, vững vàng hơn. - Tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn giúp con người vượt qua mọi trở ngại, vươn đến thành công. c. Bài học nhận thức và hành động: - Cần xác định đúng mục tiêu, lí tưởng sống cao đẹp. - Không ngừng nỗ lực phấn đấu, rèn luyện bản thân để vượt qua mọi khó khăn, thử thách. - Biết chấp nhận thất bại như một điều tất yếu để rút kinh nghiệm, hoàn thiện bản thân. 3. Biểu điểm: - Điểm Giỏi (7-8): Đáp ứng tốt các yêu cầu trên. Kiến thức lí luận chắc chắn, thấu đáo. Có khả năng cảm thụ tác phẩm tinh tế, bài viết có chiều sâu. Hành văn trôi chảy. Bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Điểm Khá (5-6): Đáp ứng khá các yêu cầu trên. Kiến thức lí luận tương đối vững. Hiểu sâu sắc vấn đề. Hành văn tương đối trôi chảy. Còn vài sai sót về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Điểm Trung bình (4): Đáp ứng cơ bản các yêu cầu trên. Hiểu vấn đề nhưng phân tích chưa thật sâu. Còn mắc một số lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Điểm Yếu (2-3): Chỉ đáp ứng được một nửa yêu cầu trên. Hiểu vấn đề hạn chế. Phân tích sơ sài. Còn mắc nhiều lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Điểm Kém (1): Chưa hiểu hoặc hiểu sai vấn đề. Bài viết quá sơ sài. Quá nhiều lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
câu 4: Hình ảnh "mặt trời" được nhắc đến ở đây chính là ẩn dụ cho sự sống, niềm vui, ánh sáng,... Khi mặt trời đi vắng thì mọi thứ trở nên u ám, buồn bã hơn. Đó cũng chính là lúc mà cuộc đời của mỗi người bước sang một trang mới, đó là trang của sự chia ly, mất mát.
câu 5: Thông điệp từ đoạn thơ có ý nghĩa với giới trẻ hiện nay: Hãy sống hết mình cho tuổi trẻ, dám ước mơ và theo đuổi đam mê để tạo nên giá trị riêng biệt cho bản thân.