câu 1: 1. Nhân vật trữ tình của bài thơ là người con.
2. - Hình ảnh "bàn chân tất tả" gợi ra hình ảnh người mẹ tần tảo, vất vả ngược xuôi lo toan cho gia đình.
- Từ láy "tất tả" kết hợp cùng cụm từ "ngõ quê", "cuối chiều" và "nắng tà" gợi nên sự vội vã, nhanh chóng của bước chân người mẹ khi trở về nhà.
3. Các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích:
+ Điệp ngữ: "lại" (lại khâu áo cũ, lại têm trầu, lại thắm hồn làng).
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: "Khô héo cả hàng cau".
+ Hoán dụ: "góc vườn" (chỉ không gian thân thuộc gắn bó với người mẹ), "áo sờn" (ẩn dụ cho cuộc đời lam lũ, nhọc nhằn của mẹ).
=> Tác dụng: Nhấn mạnh nỗi nhớ thương da diết của người con dành cho mẹ; đồng thời thể hiện sự hi sinh thầm lặng, cao cả mà người mẹ dành cho con cái.
câu 2: 1. Các từ ngữ thể hiện hành động của mẹ trong khổ thơ thứ 4 là: "khâu", "têm", "thắm".
câu 3: Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ "cây vườn bất chợt dâng hương lá hoa níu vạt áo vương mùi trầu" là nhân hóa. Tác giả đã nhân hóa "cây vườn", "lá hoa" bằng cách cho chúng có hành động "dâng hương", "níu vạt áo". Điều này tạo nên hình ảnh sinh động, gợi cảm, khiến người đọc như cảm nhận được sự sống động, gần gũi của thiên nhiên.
Tác dụng của biện pháp nhân hóa:
- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, làm cho cảnh vật trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.
- Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với thiên nhiên.
- Nhấn mạnh sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên.
Ngoài ra, việc sử dụng biện pháp nhân hóa còn góp phần thể hiện tâm trạng nhớ nhung, mong ngóng mẹ về của người con. Hình ảnh "cây vườn dâng hương", "lá hoa níu vạt áo" như một lời mời gọi, một lời chào đón nồng nhiệt dành cho mẹ.
câu 4: 1. Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ là nỗi nhớ thương và sự trân trọng dành cho người mẹ. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua hình ảnh "bàn chân tất tả" của mẹ trên con đường quê, qua ánh nắng chiều tà in dấu trên lưng mẹ, qua hình ảnh mẹ đứng giữa khoảng sân đầy khói sương và cây cỏ. Nhân vật trữ tình cũng bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng đối với mẹ bằng cách nhắc nhở bản thân phải luôn ghi nhớ công lao to lớn của mẹ, đồng thời khẳng định rằng dù mẹ có đi đâu thì vẫn mãi mãi sống trong tâm trí của con.
2. Để phân tích chi tiết hơn về cảm xúc của nhân vật trữ tình, chúng ta cần xem xét từng đoạn thơ cụ thể. Ví dụ, trong đoạn đầu tiên, tác giả sử dụng hình ảnh "bàn chân tất tả" để miêu tả sự vất vả, lam lũ của mẹ khi đi làm về. Hình ảnh này gợi lên cảm giác xót xa, thương cảm cho mẹ. Trong đoạn thứ hai, tác giả sử dụng hình ảnh "ánh nắng chiều tà in dấu trên lưng mẹ", "khoảng sân mẹ đứng rất nhiều khói sương" để tạo nên khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác. Điều này khiến cho người đọc cảm nhận được sự cô đơn, trống trải của mẹ khi trở về nhà. Đoạn thơ cuối cùng thể hiện rõ nhất tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ. Tác giả dùng những từ ngữ như "chẳng nói một lời", "trong bóng xế mẹ rời chân xa" để diễn tả sự tiếc nuối, đau khổ khi không còn được gặp mẹ nữa. Tuy nhiên, điều đó cũng thể hiện sự trân trọng và biết ơn của nhân vật trữ tình đối với mẹ.
câu 5: 1. Phương pháp: Phân tích, tổng hợp
Cách giải:
- Thông điệp có ý nghĩa sâu sắc nhất đối với em là: Tình mẫu tử thiêng liêng và cao quý.
- Lý giải: Vì tình cảm của người con dành cho mẹ luôn đong đầy, nhưng khi mẹ già yếu thì không còn đủ sức khỏe như trước nữa. Người con cũng nhận ra điều đó nên đã vô cùng lo lắng, xót xa.