Câu 1 (0.5 điểm): Xác định thể thơ của văn bản.
Trả lời: Thể thơ của bài thơ là thơ lục bát biến thể.
Câu 2 (1,0 điểm): Hãy liệt kê những từ ngữ khắc họa hình ảnh người mẹ mà tác giả sử dụng trong hai khổ thơ đầu bài thơ. Những hình ảnh đó giúp người đọc hình dung như thế nào về cuộc đời của mẹ và những tình cảm của con dành cho mẹ?
Trả lời:
Những từ ngữ khắc họa hình ảnh người mẹ trong hai khổ thơ đầu:
- Mẹ ngồi đếm tiếng thời gian: gợi sự tần tảo, lặng lẽ, âm thầm hy sinh của mẹ.
- Khúc kha khúc khích bên giàn mồng tơi: cho thấy sự vất vả, khó nhọc của mẹ khi làm việc đồng áng.
- Nụ cười móm mém: thể hiện sự hiền từ, phúc hậu và tình yêu thương con vô bờ bến của mẹ.
- Đau giấu lệ: sự mạnh mẽ, kiên cường của mẹ khi đối mặt với những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
- Tảo tần: sự chịu thương, chịu khó, đảm đang của mẹ.
- Lưng còng: gợi sự già nua, sức khỏe yếu kém của mẹ do những vất vả, lo toan.
Những hình ảnh này giúp người đọc hình dung về một cuộc đời đầy gian truân, vất vả nhưng cũng rất đỗi yêu thương, bao dung của người mẹ. Tình cảm của con dành cho mẹ là sự biết ơn, kính trọng, xót xa và thương mẹ vô cùng.
Câu 3 (1,0 điểm): Việc tác giả sử dụng chuỗi hình ảnh Sáng trông - Trưa đợi - Tối chờ trong khổ thơ thứ tư bài thơ mang lại hiệu quả nghệ thuật như thế nào?
Trả lời:
Việc sử dụng chuỗi hình ảnh Sáng trông - Trưa đợi - Tối chờ mang lại hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
- Nhấn mạnh sự chờ đợi, ngóng trông mỏi mòn của mẹ dành cho con: Ba thời điểm trong ngày được liệt kê liên tiếp thể hiện lòng mong mỏi, nỗi nhớ con da diết của mẹ. Dù con đi đâu, về đâu, mẹ vẫn luôn dõi theo, chờ đợi.
- Thể hiện dòng chảy thời gian: Chuỗi hình ảnh này khắc họa rõ nét sự trôi chảy của thời gian, từ lúc bình minh đến khi bóng tối bao trùm. Nó cho thấy sự chờ đợi của mẹ là một quá trình liên tục, không ngừng nghỉ.
- Gợi sự xúc động, thương cảm: Hình ảnh người mẹ già yếu, lưng còng vẫn ngày ngày ngóng trông con trở về khiến người đọc cảm thấy xót xa, thương cảm. Tình mẫu tử thiêng liêng, cao đẹp được thể hiện một cách chân thực, sâu sắc.
Câu 4 (0,5 điểm): Em hãy cho biết ý nghĩa của việc sử dụng dấu chấm lửng trong hai câu thơ cuối bài thơ.
Trả lời:
Việc sử dụng dấu chấm lửng trong hai câu thơ cuối bài thơ có ý nghĩa đặc biệt:
- Thể hiện sự ngập ngừng, xúc động của mẹ: Dấu chấm lửng diễn tả tâm trạng bối rối, nghẹn ngào của mẹ khi nghe tiếng bước chân quen thuộc của con trở về. Mẹ vừa mừng vừa lo, vừa hồi hộp vừa hạnh phúc.
- Gợi sự suy ngẫm: Dấu chấm lửng bỏ lửng câu hỏi "Con khờ phải không?" khiến người đọc suy ngẫm về tình cảm sâu sắc, lòng bao dung, sự hy sinh thầm lặng của mẹ dành cho con.
- Tăng tính biểu cảm: Dấu chấm lửng tạo một khoảng lặng trong câu thơ, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn những cảm xúc phức tạp, khó diễn tả bằng lời của người mẹ.
Câu 5 (1,0 điểm): Mẹ luôn vất vả và chăm lo cho con để mong muốn con có một tương lai tốt đẹp, với vai trò là một người con, em thấy mình cần làm gì để xứng đáng với niềm mong đợi đó của mẹ?
Trả lời:
Để xứng đáng với niềm mong đợi của mẹ, tôi cần:
- Hiếu thảo, kính trọng và yêu thương mẹ: Dành thời gian cho mẹ, lắng nghe, chia sẻ và chăm sóc mẹ khi mẹ ốm đau.
- Cố gắng học tập: Nỗ lực học tập để đạt kết quả tốt, không phụ lòng mong mỏi của mẹ.
- Sống có trách nhiệm: Sống tự lập, có trách nhiệm với bản thân và gia đình, không để mẹ phải lo lắng.
- Theo đuổi ước mơ: Tìm hiểu và theo đuổi đam mê, ước mơ của bản thân, làm rạng danh gia đình, dòng họ.
- Giúp đỡ mọi người: Sống tử tế, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, lan tỏa yêu thương trong cộng đồng.