bài 7: Xác định biện pháp tu từ:
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng hai biện pháp tu từ chính: ẩn dụ và liệt kê.
- Ẩn dụ: Tác giả sử dụng hình ảnh "tình phụ cơm trời, áo cha" để ẩn dụ cho lòng biết ơn sâu sắc đối với cha mẹ. Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, gần gũi, thể hiện tình cảm thiêng liêng, cao quý mà Nguyễn Trãi dành cho cha mẹ.
- Liệt kê: Tác giả sử dụng phép liệt kê những địa danh, cảnh vật quen thuộc như "bến Bình Than", "con đường Chi Ngại", "dòng suối", "cây tùng"... nhằm nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó, thân thiết giữa Nguyễn Trãi và quê hương. Phép liệt kê giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng của Côn Sơn - nơi Nguyễn Trãi đã từng sống và làm việc.
Phân tích hiệu quả nghệ thuật:
- Ẩn dụ: Tạo nên hình ảnh giàu sức gợi, khiến câu văn trở nên sâu sắc, ý nghĩa. Nó không chỉ đơn thuần miêu tả tình cảm của Nguyễn Trãi đối với cha mẹ mà còn khẳng định giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
- Liệt kê: Tăng tính biểu cảm, tạo nhịp điệu cho câu văn, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận thông tin. Phép liệt kê cũng góp phần làm nổi bật vẻ đẹp thanh bình, yên ả của vùng đất Côn Sơn, nơi Nguyễn Trãi đã tìm thấy sự an yên, thanh thản trong tâm hồn.
bài 19: Trong đoạn trích “Ngôn Chí” - Quốc Âm Thi Tập, Nguyễn Trãi sử dụng hai biện pháp tu từ chính là nhân hóa và ẩn dụ.
* Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa hình ảnh "núi Thái Sơn" bằng cách gán cho nó hành động "sinh", tạo nên sự gần gũi, thân thuộc giữa núi non với con người. Núi Thái Sơn không còn là một khối đá vô tri vô giác mà trở thành biểu tượng cho tình cảm thiêng liêng, cao quý của cha mẹ dành cho con cái.
* Ẩn dụ: Hình ảnh "núi Thái Sơn" ẩn dụ cho công lao to lớn, vĩ đại của cha mẹ. Sự tương đồng về phẩm chất giữa núi Thái Sơn và công lao của cha mẹ được thể hiện rõ nét qua việc cả hai đều mang ý nghĩa vững chắc, bền bỉ, trường tồn theo thời gian.
Tác dụng của các biện pháp tu từ này là:
* Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được tình cảm sâu sắc, thiêng liêng của tác giả đối với cha mẹ.
* Nhấn mạnh vai trò quan trọng, to lớn của cha mẹ trong cuộc đời mỗi con người.
* Thể hiện lòng biết ơn, kính trọng của tác giả đối với đấng sinh thành.