Tình yêu và sự gắn bó với quê hương luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thơ, nhà văn Việt Nam. Trong số đó, Tố Hữu và Xuân Quỳnh là hai gương mặt tiêu biểu, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả qua những tác phẩm thơ về tình yêu và quê hương. Hai đoạn thơ trích từ "Việt Bắc" của Tố Hữu và "Sóng" của Xuân Quỳnh đã thể hiện rất rõ nét nỗi nhớ da diết, khắc khoải của con người khi xa cách quê hương, người yêu.
Trong đoạn thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu, nỗi nhớ được thể hiện qua những hình ảnh thiên nhiên và cuộc sống hàng ngày ở Việt Bắc. Đó là những hình ảnh quen thuộc, giản dị nhưng lại chứa đựng biết bao kỉ niệm đẹp đẽ, bình dị mà thắm đượm tình người:
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi...
Nỗi nhớ ấy được so sánh với nỗi nhớ người yêu, thể hiện sự da diết, khắc khoải, khôn nguôi. Những hình ảnh thiên nhiên như "trăng lên đầu núi", "nắng chiều lưng nương", "bản khói cùng sương", "bếp lửa người thương đi về", "rừng nứa bờ tre", "ngòi Thia", "sông Đáy", "suối Lê"... đều là những hình ảnh quen thuộc, gắn bó với cuộc sống của người dân Việt Bắc. Chúng gợi lên trong lòng người đọc những kỉ niệm đẹp đẽ, bình dị nhưng cũng đầy ý nghĩa về một thời gian khó, gian khổ nhưng cũng rất đỗi hào hùng.
Còn trong đoạn thơ "Sóng" của Xuân Quỳnh, nỗi nhớ được thể hiện qua hình ảnh sóng biển và tâm trạng của người phụ nữ đang yêu:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức...
Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua hình ảnh sóng biển, một hình ảnh ẩn dụ cho tâm trạng của người phụ nữ đang yêu. Sóng biển lúc dữ dội, lúc dịu êm, lúc ồn ào, lúc lặng lẽ, giống như tâm trạng của người phụ nữ khi yêu. Khi yêu, người phụ nữ luôn mang trong mình một nỗi nhớ da diết, khắc khoải, khôn nguôi. Họ nhớ người yêu đến mức "không ngủ được", thậm chí "trong mơ còn thức".
Tuy nhiên, dù được thể hiện bằng những hình ảnh khác nhau, nhưng cả hai đoạn thơ đều thể hiện một nỗi nhớ da diết, khắc khoải, khôn nguôi của con người khi xa cách quê hương, người yêu. Đó là nỗi nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ, bình dị nhưng cũng đầy ý nghĩa, là nỗi nhớ về những con người, những cảnh vật thân thương.
Hai đoạn thơ cũng thể hiện một tình cảm chân thành, tha thiết dành cho quê hương, đất nước và người yêu. Đó là tình cảm của những con người luôn gắn bó máu thịt với quê hương, đất nước, luôn trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp.
Tóm lại, hai đoạn thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu và "Sóng" của Xuân Quỳnh đã thể hiện rất rõ nét nỗi nhớ da diết, khắc khoải của con người khi xa cách quê hương, người yêu. Qua đó, hai nhà thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và tình yêu đôi lứa tha thiết của con người Việt Nam.