Nhà thơ Hoàng Trung Thông là một nhà thơ nổi tiếng với nhiều tác phẩm hay và đặc sắc. Trong đó, không thể không kể đến bài thơ Bầm Ơi. Tác phẩm được sáng tác vào năm 1951, đây là khoảng thời gian mà đất nước ta đang kháng chiến chống thực dân Pháp. Với giọng thơ da diết, xúc động, bài thơ đã nói lên tình cảm sâu sắc, chân thành của tác giả dành cho người mẹ.
Hình ảnh người mẹ hiện lên thật lam lũ, vất vả. Dù phải làm việc cả ngày ở ngoài ruộng nhưng vẫn không quên đem cơm cho con ở ngoài mặt trận:
"Bầm ơi có rét không bầm?
Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn
Bầm ra ruộng cấy bầm run
Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non."
Câu hỏi tu từ ở câu thơ đầu đã bộc lộ được nỗi lo lắng của người con khi thấy mẹ mình phải chịu lạnh, chịu rét. Dù hoàn cảnh khó khăn, nhưng người mẹ ấy vẫn luôn chăm chỉ làm việc. Hình ảnh "heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn" đã gợi tả sự rét buốt, ẩm thấp ở miền núi. Người mẹ dù "run" vì lạnh, nhưng vẫn cố gắng cắm cúi xuống để cấy từng cây mạ. Đó chính là đức hi sinh, tình yêu thương vô bờ bến của mẹ dành cho con.
Không chỉ vậy, tác giả còn thể hiện tình cảm thương yêu, kính trọng dành cho bầm của mình:
"Mạ non bầm cấy mấy đon
Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.
Mưa phùn ướt áo tứ thân
Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!"
Bầm ra ruộng cấy giữa mưa phùn thì về nhà cũng chẳng được ấm thân. Áo quần đã ướt hết cả rồi. Hình ảnh "tứ thân" ám chỉ chiếc áo dài truyền thống của Việt Nam. Dù phải chịu cái lạnh giá của thời tiết, bầm vẫn không hề than vãn, mà vẫn chăm chỉ làm việc. Bởi bầm rất yêu thương con, lo lắng cho con. Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh "Mưa phùn ướt áo tư thân - Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!" để khẳng định tình yêu thương của con dành cho bầm.
Đến khổ cuối, tác giả đã trực tiếp bày tỏ nỗi nhớ nhung của mình dành cho bầm:
"Bầm ơi, bầm ơi, bầm ơi!
Mây đen mưa bụi đầy trời vốn quen
Con đi đánh giặc mười năm
Như con ngỗng đần, bay mãi không về!
Mẹ già hơn bảy mươi xuân
Thương con, mẹ khóc đêm nằm thao thức
Vườn cam mẹ tưới, con sâu
Trẩu xanh trên đồi, con chim ăn xoan
Nếp xôi vừa giã xong con
Gạo quê con đánh, bom rung còn đây!"
Tác giả đã nhắc lại ba lần cụm từ "bầm ơi" khiến cho câu thơ vang lên như một tiếng gọi thiết tha, trìu mến. Nhưng đồng thời cũng chất chứa bao nỗi nhớ nhung của người con dành cho bầm. Mặc dù đã đi xa, nhưng vẫn luôn hướng tấm lòng của mình về với bầm.
Bài thơ Bầm Ơi đã mang đến cho người đọc những cảm xúc thật đẹp đẽ về tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Từ đó, chúng ta càng thêm yêu thương, trân trọng người mẹ của mình hơn.