Viết bài văn nghị luận, phân tích nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ Biển của Xuân Diệu.

Trong nền văn học Việt Nam, Xuân Diệu được mệnh danh là “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”. Với giọng thơ sôi nổi, ân tình, nhà thơ đã để lại vô vàn tác phẩm giá trị, gây ấn tượng sâu sắc với độc giả. Một trong số đó phải kể đến thi phẩm “Biển” được rút ra trong tập thơ “Thơ thơ” xuất bản năm 1938. Tác phẩm khắc họa vẻ đẹp của biển cả mênh mông, rộng lớn, thể hiện cái tôi trữ tình độc đáo của nhà thơ.
“Biển” của Xuân Diệu là một bài thơ lãng mạn, tràn ngập cảm hứng mê say, được khơi nguồn từ vẻ đẹp căng tràn sức sống của thiên nhiên. Dưới con mắt “xanh non”, “biếc rờn” cùng tâm hồn nhạy cảm xao động với mọi thứ nhỏ nhặt của Xuân Diệu, khung cảnh biển hiện lên thật sinh động, vừa gần gũi thân quen nhưng cũng mang vẻ đẹp xa xôi, kì thú. Tất cả được bao trùm bởi nỗi nhớ da diết của tác giả dành cho biển.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh biển cả rộng lớn, bao la được vẽ ra rất chân thực:
“Em là em, anh vẫn là anh
Xa nhau rồi, xa lắm! Vĩnh Linh…”
Hai câu thơ mở đầu bài thơ giống như lời tự xưng, giới thiệu của tác giả với em. Lời thơ giản dị, tự nhiên như lời nói bình thường hằng ngày. Hai người tuy hai nhưng lại là một, dù có xa cách thì tình cảm vẫn luôn tồn tại, gắn kết họ lại với nhau. Nhà thơ mượn địa danh “Vĩnh Linh” để diễn tả khoảng cách địa lí xa xôi, trở ngại giữa hai người. Tuy xa cách nhưng tình cảm vẫn vẹn nguyên, không gì có thể thay đổi được.
Từ đó, nhà thơ bắt đầu bộc lộ nỗi nhớ nhung, da diết, sâu lắng về những kỉ niệm bên nhau:
“Anh nhớ em, anh nhớ em
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng;
Khi chim khiến hót rộn ram ram cây,
Và trên sóng dạt dào, muônu ngàn ái ân…”
Điệp ngữ “anh nhớ em” được lặp lại hai lần trong khổ thơ, thể hiện nỗi nhớ da diết, dồn dập, trào dâng trong lòng nhà thơ. Nỗi nhớ ấy được cụ thể hóa bằng những hình ảnh thiên nhiên đẹp đẽ, thơ mộng: bầu trời trong xanh, gió nhẹ nhàng, buổi sớm mai hồng, tiếng chim ca rộn ràng, cây cối đâm chồi nảy lộc, sóng biển dạt dào. Những hình ảnh ấy gợi lên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống, đồng thời cũng là khung cảnh khi nhà thơ và em bên nhau hạnh phúc. Thiên nhiên dường như cũng đang chia sẻ nỗi nhớ, đang vỗ về an ủi nỗi lòng của kẻ ở lại.
Không dừng lại ở đó, nhà thơ tiếp tục vẽ nên bức tranh thiên nhiên biển cả tuyệt đẹp:
“Chim bỏ ô, hết kêu chiều
Biển còn chao, trăng chưa kịp khuyết…
Ngày đã đi, đêm lại tới
Đêm càng dài, ngày càng ngắn
Thời gian như bóng bóng bay…”
Hình ảnh “chim bỏ ô, hết kêu chiều”, “trăng chưa kịp khuyết” gợi lên khung cảnh hoàng hôn buông xuống, màn đêm dần kéo tới. Không gian biển cả lúc này tĩnh lặng, yên bình, chỉ còn nghe thấy tiếng sóng vỗ, tiếng gió thổi. Thời gian được đo đếm bằng ngày và đêm, ngày càng ngắn lại, đêm càng dài thêm, gợi lên cảm giác thời gian trôi nhanh, tuổi trẻ qua đi.
Nhà thơ tiếp tục bộc lộ nỗi nhớ thương da diết, cồn cào:
“Ôi! Sóng biển!
Mãi mãi chẳng đứng yên
Sóng biển bên bờ, muôn vạn kiếp
Lòng em khôn nguôi, nhớ anh…”
Hình ảnh “sóng biển” được sử dụng với hai nét nghĩa, vừa là sóng biển thực ngoài đại dương bao la, vừa là sóng lòng của nhân vật trữ tình. Sóng biển muôn vàn kiếp vẫn vỗ vào bờ, vẫn luôn vận động, thay đổi, nhưng không bao giờ đứng yên. Lòng em cũng vậy, dù muôn vàn kiếp vẫn luôn nhớ thương anh, không bao giờ nguôi ngoai.
Như vậy, bài thơ “Biển” của Xuân Diệu đã khắc họa thành công vẻ đẹp của biển cả mênh mông, rộng lớn. Đồng thời, qua đó, nhà thơ cũng thể hiện cái tôi trữ tình độc đáo, đầy tinh tế, tài hoa.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ có nhiều nét đặc sắc, hấp dẫn. Trước hết, bài thơ được viết theo thể thơ ngũ ngôn, gồm bảy khổ thơ, mỗi khổ bốn câu. Cách chia khổ như vậy giúp cho nhà thơ dễ dàng bộc lộ cảm xúc của mình. Giọng thơ biến đổi linh hoạt, phù hợp với nội dung từng khổ thơ. Khi thì tha thiết, bồi hồi, khi thì dịu dàng, sâu lắng, khi thì da diết, thổn thức. Bên cạnh đó, nhà thơ còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,... góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ, đồng thời giúp nhà thơ thể hiện rõ nét hơn tâm trạng, cảm xúc của mình.
Có thể nói, “Biển” là một bài thơ hay, thể hiện được tài năng, phong cách của nhà thơ Xuân Diệu. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc.