Trong kháng chiến chống Pháp, Chính Hữu là một trong những cây bút xuất sắc nhất viết về đề tài người lính. Thơ ông vừa giàu chất hiện thực vừa đậm chất lãng mạn. Bài thơ "Giá từng thước đất" là một minh chứng tiêu biểu cho phong cách thơ độc đáo đó.
Bài thơ được sáng tác vào năm 1965, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Bài thơ đã tái hiện thành công hình ảnh người lính trong hoàn cảnh vô cùng gian khổ, hiểm nguy nhưng vẫn giữ vững ý chí chiến đấu sắt son, kiên cường.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã phác họa nên khung cảnh chiến trường vô cùng khốc liệt:
"Năm mươi sáu ngày đêm bom gầm pháo giội"
Chỉ với bốn chữ ngắn gọn, tác giả đã khái quát trọn vẹn thời gian diễn ra trận chiến ác liệt tại Thành cổ Quảng Trị. Đó là khoảng thời gian từ cuối tháng 6 đến tháng 9 năm 1972, quân và dân ta đã chiến đấu vô cùng dũng cảm để bảo vệ Thành cổ trước sự tấn công của kẻ thù.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, tình đồng chí, đồng đội càng trở nên thiêng liêng hơn bao giờ hết. Họ cùng nhau trải qua những giây phút sinh tử, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách:
"Đồng đội ta là hớp nước uống chung nắm cơm bẻ nửa
Là chia nhau một trưa nắng, một chiều mưa
Chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết."
Những hình ảnh giản dị, mộc mạc nhưng lại ẩn chứa biết bao ý nghĩa sâu sắc. Họ chia sẻ với nhau từng giọt nước, miếng cơm, thậm chí cả mạng sống của mình. Tình đồng chí, đồng đội đã trở thành sức mạnh to lớn giúp họ vượt qua mọi khó khăn, thử thách, giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu.
Tiếp nối mạch cảm xúc, tác giả đã khắc họa hình ảnh người lính hy sinh vì Tổ quốc:
"Một bàn tay chưa rời báng súng
Chân lưng chừng nửa bước xung phong"
Hình ảnh người lính ngã xuống nhưng vẫn cầm chắc khẩu súng trong tay, sẵn sàng chiến đấu đến hơi thở cuối cùng thật đẹp đẽ và bi tráng. Đó là biểu tượng cho tinh thần bất khuất, kiên cường của người chiến sĩ Việt Nam.
Nhan đề "Giá từng thước đất" mang ý nghĩa rất sâu sắc. Nó thể hiện sự quý giá của từng tấc đất, từng mảnh đất quê hương. Người lính sẵn sàng hy sinh để bảo vệ từng tấc đất ấy, bởi họ hiểu rằng đó là máu thịt của Tổ quốc, là nơi chôn rau cắt rốn của mình.
Bằng ngôn ngữ thơ hàm súc, hình ảnh thơ chân thực, giàu sức gợi, Chính Hữu đã tạo nên một bức tranh chân thực về cuộc chiến đấu đầy cam go, khốc liệt của người lính. Đồng thời, bài thơ cũng là lời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, ý chí của người chiến sĩ Việt Nam.
Có thể nói, "Giá từng thước đất" là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam, đồng thời khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc trong mỗi người dân Việt Nam.