Câu 1: (2,0 điểm) Viết đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề bài thơ "Những dòng sông tự lở" (Nguyễn Đình Minh)

TTTBài thơ "Những dòng sông tự lở" của Nguyễn Đình Minh là một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người học trò đối với người thầy. Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh đặc sắc để ca ngợi vai trò của người thầy trong việc dẫn dắt, định hướng và bồi dưỡng tâm hồn cho học trò 

Phân tích chi tiết

• Khổ 1: Mở đầu bài thơ là những ký ức tươi đẹp về tuổi thơ, khi người học trò được thầy dẫn dắt khám phá thế giới xung quanh 

"Nhớ thày dẫn con đi dưới bóng tre làng

Để cả tuổi ấu thơ lung linh miền cổ tích

Giếng nước gặp thần, hiên chùa gặp bụt

Cô tiên ở sân đình cho chiếc túi ba gang..."

• Hình ảnh "bóng tre làng", "giếng nước gặp thần", "hiên chùa gặp bụt", "cô tiên ở sân đình" gợi lên một không gian văn hóa truyền thống, nơi những câu chuyện cổ tích được kể lại, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
• Khổ 2: Người thầy không chỉ dạy chữ mà còn dạy đạo làm người, giúp học trò nhận diện những giá trị tốt đẹp và những khó khăn, thử thách trong cuộc sống 

"Thày chỉ cho con nhận diện cõi vô thường

Để nhìn được qua trời còn bao tầng trời khác

Thấy máu và mồ hôi kết nên hồn vía đất

Mặt nạ tàng hình và...Đòn đánh phía sau lưng!"

• Những hình ảnh "cõi vô thường", "máu và mồ hôi", "mặt nạ tàng hình", "đòn đánh phía sau lưng" thể hiện những góc khuất của cuộc đời, những điều mà người học trò cần phải đối mặt và vượt qua.
• Khổ 3: Thầy khuyên nhủ học trò sống thanh cao, giữ gìn phẩm chất tốt đẹp, biết trân trọng những giá trị truyền thống 

"Khuyên con lọc bùn để lưu giữ hương sen

Ủ thóc giống vào chum đợi mùa gieo hạt

Tổ ấm chớ mơ hồ đem neo trong tháp ngọc

Mà muôn đời chỉ ngụ ở trái tim..."

• Lời khuyên "lọc bùn để lưu giữ hương sen" là một lời khuyên sâu sắc về cách sống, về việc giữ gìn bản chất tốt đẹp giữa những cám dỗ của cuộc đời.
• Khổ 4: Người học trò khắc ghi lời thầy dạy, sống trọn vẹn với những giá trị mà thầy đã truyền trao 

"Ngoảnh mặt làm ngơ với được mất, bại thành

Đau đáu nỗi lòng tằm vì tơ mà rứt ruột

Như là cát chìm để nâng biển biếc

Và hiến phù sa, sông tự lở chính mình."

• Những hình ảnh "cát chìm để nâng biển biếc", "sông tự lở chính mình" thể hiện sự hy sinh, cống hiến của người thầy cho sự nghiệp trồng người.
• Khổ 5: Khẳng định vai trò to lớn của người thầy đối với cuộc đời của học trò 

"Nếu không thày con như cỏ mọc hoang

Trên đất quẩn quanh lan bò vào ngõ cụt

Ngọn đèn thày soạn bài đêm xưa khuya khoắt

Đã hóa mặt trời dẫn lối suốt đời con."

• So sánh "Nếu không thày con như cỏ mọc hoang" làm nổi bật sự quan trọng của người thầy, nếu không có thầy dẫn dắt thì người học trò sẽ không thể trưởng thành, không thể tìm được con đường đúng đắn cho mình. "Ngọn đèn thày soạn bài đêm xưa khuya khoắt/Đã hóa mặt trời dẫn lối suốt đời con" là một hình ảnh đẹp, thể hiện sự biết ơn sâu sắc của người học trò đối với người thầy đã soi đường, chỉ lối cho mình.

Chủ đề

Bài thơ tập trung vào chủ đề chính là tình thầy trò, ca ngợi vai trò và công lao to lớn của người thầy trong sự nghiệp trồng người . Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện những suy tư về lẽ sống, về cách sống đẹp, sống có ý nghĩa.

Ý nghĩa

"Những dòng sông tự lở" là một bài thơ hay, có giá trị nhân văn sâu sắc. Bài thơ không chỉ là lời tri ân của người học trò đối với người thầy mà còn là lời nhắn nhủ đến mỗi người về việc trân trọng những giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống, sống có ích cho xã hội