phân tích tp lão hạc

Nam Cao là cây bút hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì 1930 – 1945. Nghệ thuật xây dựng nhân vật chính là điểm đặc sắc trong các sáng tác của Nam Cao, giúp ông khắc họa sinh động hiện thực cuộc sống của những con người cùng khổ. Điều này được thể hiện rõ trong tác phẩm “Lão Hạc”.
“Lão Hạc” được đăng báo lần đầu năm 1943. Truyện kể về Lão Hạc là một người nông dân nghèo khổ. Lão có một đứa con trai nhưng vì nhà nghèo, không có tiền lấy vợ nên bỏ đi đồn điền cao su. Cả gia tài của lão chỉ có mảnh vườn vốn là của hồi môn của con trai và con chó Vàng sống cùng để bầu bạn. Sau trận ốm thập tử nhất sinh, nhà lão không còn gì để ăn. Lão đành phải bán con Vàng đi. Số tiền bán chó và bán mảnh vườn, lão đem gửi ông giáo và nhờ khi nào anh con trai về sẽ trao lại cho anh. Còn bản thân thì đến xin Binh Tư một ít bả chó, nói dối là để đánh bả con chó lạ hay sang vườn nhà mình. Nhưng thực ra, lão tự kết liễu đời mình bằng số bả chó ấy.
Câu chuyện thể hiện sân ngang trong bi kịch của người nông dân trước cách mạng: bần cùng, tha hóa, ngay cả lựa chọn cái chết để bảo toàn nhân cách. Đồng thời, truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng của Nam Cao đối với những người khốn khổ.
Nhân vật chính trong tác phẩm là lão Hạc, một người nông dân nghèo khổ nhưng sống tình cảm. Điều này được thể hiện rõ qua sự gắn bó, đau xót, tiếc thương của lão khi phải bán đi cậu Vàng. Bên cạnh đó, lão còn là một người cha yêu thương con hết mực, luôn nghĩ cho con và dành dụm cho con. Không chỉ vậy, Lão cũng là một người có lòng tự trọng. Dù sống trong hoàn cảnh thiếu thốn, khó khăn nhưng không có những suy nghĩ, việc làm trái với lương tâm và cũng không muốn ảnh hưởng, phiền hà đến bất cứ ai.
Về nghệ thuật xây dựng nhân vật, Lão Hạc được khắc họa chủ yếu qua diễn biến tâm trạng và hành động. Nhà văn đã chọn cách giới thiệu nhân vật rất ấn tượng, gây chú ý và hứng thú cho người đọc. Đó là cách giới thiệu gián tiếp với những lời đàm tiếu của dân làng về cậu con trai và mảnh vườn của lão. Tiếp đến, nhà văn đặt nhân vật vào tình huống cam go, gay cấn: cơn đói khát khốc liệt và kéo dài, đẩy Lão Hạc tới trước sau là hai con đường: tiếp tục sống hoặc kết thúc cuộc đời mình. Tình huống đó buộc nhân vật phải bộc lộ điểm cốt lõi trong con người mình. Từ đây, nhân vật lão Hạc bộc lộ phẩm chất tốt đẹp: giàu tình yêu thương, lòng tự trọng và đức hi sinh.
Bên cạnh đó, nhà văn còn sử dụng nghệ thuật đối lập, tương phản giữa một bên là vẻ bề ngoài đần độn, điên khùng với một bên là thế giới nội tâm sâu sắc, phong phú; giữa một bên là thế giới nội tâm thao thức với một bên là sự bình thản, thanh thản khi quyết định bán cậu Vàng.
Ngoài ra, Nam Cao còn sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc và cap dọt, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày của người nông dân.
Như vậy, qua văn bản trên, ta thấy hiểu thêm về thế giới nội tâm của nhân vật, đồng thời thấy được nghệ thuật xây dựng nhân vật tài tình của nhà văn Nam Cao. Qua đó, chúng ta rút ra bài học về thái độ sống trước nghịch cảnh của cuộc đời.