Bà ngồi ở góc nhà (Ma Văn Kháng) (Lược trích: Đã tám mươi lăm tuổi trời cho, bà ngoại già lắm rồi! Đi lại chẳng được, người xộ xệ, chân sưng khớp tẩy đó liên miên, đầu năm lại bị xuất huyết não, nên...

1. Đề tài: Truyện ngắn "Bà ngồi ở góc nhà" xoay quanh chủ đề gia đình, cụ thể là mối quan hệ giữa bà ngoại và các cháu. Tác phẩm tập trung khai thác những mâu thuẫn, xung đột trong cách ứng xử giữa các thế hệ, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của người già trong gia đình.

2. Nhân vật: Nhân vật chính là bà ngoại, một người phụ nữ già yếu, cô đơn, luôn bị các cháu coi thường, hờ hững. Ngoài ra, truyện còn có sự xuất hiện của các nhân vật phụ: bố mẹ, anh em của các cháu.

3. Sự việc chính:
* Bà ngoại già yếu, cô đơn, luôn bị các cháu coi thường, hờ hững.
* Bố mẹ các cháu phát hiện ra hành động thiếu lễ phép của con cái và quyết tâm dạy bảo.
* Các cháu nhận ra lỗi lầm của mình và bày tỏ sự hối hận, xin lỗi bà.

4. Chi tiết miêu tả nhân vật bà:
* Bà ngoại già yếu, lưng còng, da nhăn nheo, tóc bạc trắng.
* Bà luôn quan tâm, chăm sóc các cháu, dù bị các cháu thờ ơ, lạnh nhạt.
* Bà là người giàu lòng vị tha, sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm của con cháu.

5. Nội dung: Truyện ngắn "Bà ngồi ở góc nhà" khắc họa hình ảnh người bà ngoại già yếu, cô đơn, luôn bị các cháu coi thường, hờ hững. Qua đó, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò quan trọng của người già trong gia đình, đồng thời kêu gọi mỗi người cần trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà.

6. Bối cảnh: Bối cảnh dẫn đến câu chuyện trong đoạn trích là khi bà ngoại già yếu, lưng còng, da nhăn nheo, tóc bạc trắng, luôn bị các cháu thờ ơ, lạnh nhạt.

7. Ngôi kể: Ngôi kể thứ ba, người kể chuyện ẩn danh, tạo khoảng cách nhất định với nhân vật, giúp người đọc có cái nhìn khách quan về câu chuyện.

8. Biện pháp nghệ thuật: Biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong đoạn văn nhằm nhấn mạnh những đóng góp to lớn của bà ngoại cho gia đình, đồng thời thể hiện sự tiếc nuối, ân hận của các cháu khi chưa kịp báo đáp công ơn của bà.

9. Nhan đề: Nhan đề "Bà ngồi ở góc nhà" gợi lên hình ảnh một người bà già yếu, cô đơn, luôn bị các cháu thờ ơ, lạnh nhạt. Đồng thời, nhan đề cũng ẩn chứa thông điệp về sự cần thiết phải trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà.

10. Tác dụng của tình huống: Tình huống truyện độc đáo, bất ngờ, tạo nên sự kịch tính, hấp dẫn cho câu chuyện. Thông qua tình huống này, tác giả muốn khẳng định vai trò quan trọng của người già trong gia đình, đồng thời kêu gọi mỗi người cần trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà.

11. Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật liệt kê: Liệt kê những đóng góp to lớn của bà ngoại cho gia đình, đồng thời thể hiện sự tiếc nuối, ân hận của các cháu khi chưa kịp báo đáp công ơn của bà.

12. Điểm nhìn: Điểm nhìn của truyện là điểm nhìn trần thuật, người kể chuyện đứng ngoài câu chuyện, quan sát, miêu tả và bình luận về các nhân vật.

13. Lời người kể chuyện và lời nhân vật: Lời người kể chuyện mang tính chất khách quan, trung lập, còn lời nhân vật thể hiện trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật. Sự kết hợp hài hòa giữa hai loại lời này tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.

14. Giá trị tư tưởng: Câu chuyện nhắn nhủ mỗi người cần trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng phê phán lối sống ích kỷ, vô tâm của một bộ phận con cháu đối với người già.

15. Ý kiến: Ý kiến "Đằng sau người già là cả một cuộc đời rộng lớn mà họ đã dũng cảm đương đầu đâý." là hoàn toàn đúng đắn. Người già đã trải qua nhiều thăng trầm, thử thách trong cuộc đời, tích lũy được nhiều kinh nghiệm sống quý báu. Họ là kho tàng tri thức, là nguồn động lực tinh thần to lớn cho con cháu. Vì vậy, mỗi người cần trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà, đồng thời học hỏi những bài học quý giá từ họ.

16. Bài học: Từ câu chuyện "Bà ngồi ở góc nhà", mỗi người cần rút ra bài học sâu sắc về đạo lý làm người. Chúng ta cần biết trân trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, ông bà, bởi họ là những người đã sinh thành, dưỡng dục chúng ta nên người. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần tránh xa lối sống ích kỷ, vô tâm, để không phải hối hận khi họ đã ra đi mãi mãi.