Lưu Quang Vũ là một nhà soạn kịch tài năng của Việt Nam, cuộc đời ông ngắn ngủi nhưng đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị, trong đó có vở kịch "Bệnh sĩ" được viết vào năm 1988. Đoạn trích "Đổi tên cho xã" là một màn kịch tiêu biểu trong vở kịch này, nó đã phản ánh một cách hài hước và châm biếm về căn bệnh sĩ diện và ảnh hưởng của nó đến cộng đồng.
Vở kịch "Bệnh sĩ" xoay quanh xã Hùng Tâm, nơi nổi tiếng vì sự nghèo đói, lạc hậu. Tuy nhiên, sau khi đổi tên, xã Hùng Tâm bỗng chốc trở nên hiện đại, khoa học hơn. Điều này khiến cho các cán bộ xã trở nên ảo tưởng về sự phát triển của xã, họ chạy theo hư danh, hào nhoáng bên ngoài mà quên đi thực trạng khó khăn của người dân.
Màn kịch "Đổi tên cho xã" mở đầu bằng việc giới thiệu về xã Hùng Tâm và tình hình chung của xã. Sau đó, các cán bộ xã tiến hành họp để thông báo về việc đổi tên xã, phòng ban, chức danh,... Tất cả đều diễn ra rất nhanh chóng, gấp gáp, thể hiện sự ảo tưởng và mù quáng của các cán bộ xã.
Trong màn kịch, các nhân vật được xây dựng rất sinh động, mỗi nhân vật mang một nét đặc trưng riêng. Đầu tiên là ông Chủ tịch xã Toàn Nha, một người đại diện cho tầng lớp lãnh đạo xã, luôn muốn xã mình phát triển, hiện đại. Tuy nhiên, ông lại mắc căn bệnh sĩ diện, thích hư danh, ảo tưởng về sự phát triển của xã. Ông nói những câu khẩu hiệu rất hùng hồn, nhưng thực tế thì lại trái ngược hoàn toàn. Tiếp theo là ông Đốp, trưởng công an xã, một người dốt nát, ít học nhưng lại thích thể hiện mình là người hiểu biết. Ông thường xuyên dùng những từ ngữ hoa mĩ, sáo rỗng để che giấu sự dốt nát của mình. Cuối cùng là ông Thình, thư ký ủy ban, một người thật thà, chất phác nhưng lại bị cuốn vào vòng xoáy của sự ảo tưởng.
Các nhân vật trong màn kịch đã tạo nên một bức tranh hài hước về xã Hùng Tâm. Họ là những con người bình thường, nhưng lại bị cuốn vào vòng xoáy của sự ảo tưởng, mù quáng. Họ chạy theo hư danh, hào nhoáng bên ngoài mà quên đi thực trạng khó khăn của người dân.
Thông qua màn kịch "Đổi tên cho xã", Lưu Quang Vũ đã phê phán một cách gay gắt căn bệnh sĩ diện và ảnh hưởng tiêu cực của nó đến cộng đồng. Màn kịch đã thể hiện một cách hài hước và châm biếm về sự ảo tưởng, mù quáng của các cán bộ xã, đồng thời cũng cảnh báo về nguy cơ mất đi bản sắc văn hóa truyền thống do chạy theo hư danh.
Ngoài ra, màn kịch còn thể hiện sự phê phán sâu sắc về những vấn đề xã hội đương thời, như sự bất cập trong quản lý xã hội, sự thiếu minh bạch trong hoạt động của các cơ quan nhà nước,... Màn kịch đã góp phần nâng cao nhận thức của người đọc về những vấn đề này và kêu gọi mọi người cần phải nhìn nhận đúng thực trạng, tránh xa những ảo tưởng, mù quáng.
Tóm lại, màn kịch "Đổi tên cho xã" trong vở kịch "Bệnh sĩ" của Lưu Quang Vũ là một tác phẩm có giá trị nghệ thuật và tư tưởng sâu sắc. Nó đã phản ánh một cách hài hước và châm biếm về căn bệnh sĩ diện và ảnh hưởng tiêu cực của nó đến cộng đồng. Đồng thời, màn kịch cũng thể hiện sự phê phán sâu sắc về những vấn đề xã hội đương thời.