phân tích tác phẩm truyện vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

Viết về đề tài thiếu nhi, nhà văn Trần Ngọc Thuần sở trường với những câu chuyện nhẹ nhàng mà sâu lắng, chứa đựng triết lí sống giản dị, tinh tế. Truyện ngắn “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương ấy. Tác phẩm gửi gắm bài học giá trị về lòng biết ơn, qua đó ta thấy được tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và con người của nhân vật tôi.
Truyện xoay quanh một cậu bé tên là Jack sống ở nông thôn. Bố mẹ cậu đều còn sống và rất bận rộn với công việc của họ. Họ không có nhiều thời gian rảnh rỗi để chơi cùng Jack. Vì vậy, bố đã nghĩ ra một trò chơi để chơi cùng Jack. Mỗi buổi chiều muộn, sau khi tan làm, anh sẽ đến đón Jack. Sau đó, hai người họ sẽ cùng nhau chơi một trò chơi. Trong trò chơi này, người bố sẽ đứng ở một vị trí cách Jack một chục mét. Bố sẽ đứng thẳng và nhắm mắt lại. Sau đó, bố sẽ nhờ Jack đứng cách mình một khoảng nào đó rồi đi lùi lại. Câu hỏi duy nhất mà bố đặt ra là: “Con có thể cho bố biết, bây giờ con cách bố bao xa không?” Hoặc “Bố tiến gần con thêm một bước nhé?”. Hai người cứ chơi như thế, cho đến khi Jack nhận ra rằng bố có thể đoán chính xác khoảng cách giữa họ chỉ bằng cách lắng nghe tiếng bước chân của con mình. Trò chơi này diễn ra mỗi buổi chiều. Và dần dần, Jack nhận ra rằng đó chính là một cách bố dạy cho cậu bé học toán. Bằng cách chơi trò chơi này, Jack đã có thể ước tính khoảng cách giữa hai điểm bất kỳ trong vườn mà không cần phải sử dụng đơn vị đo lường.
Một ngày nọ, khi Jack đã thuần thục trò chơi, cậu nói với bố rằng trò chơi này thật vô bổ. Cậu muốn chơi một trò chơi khác thú vị hơn. Bố đã đồng ý và đưa ra một thử thách cho Jack. Theo đó, bố sẽ giấu một món quà ở đâu đó trong vườn rồi Jack sẽ phải tìm ra. Ban đầu, Jack cố gắng tìm kiếm món quà dựa trên những manh mối mà bố cung cấp. Nhưng sau đó, cậu nhận ra rằng món quà thực ra đã được giấu ở ngay trước mũi cậu rồi. Đôi tai của cậu có thể cảm nhận mọi âm thanh trong khu vườn. Và đôi mắt của cậu có thể nhìn thấy những bông hoa hồng đang hé nở. Những cánh hoa hồng mới thơm ngào ngạt làm sao! Chỉ vài giây sau, Jack tìm thấy món quà của mình. Đó là một chiếc túi nhỏ đựng đầy hoa hồng. Những bông hoa vừa mới nở rộ, hương thơm lan tỏa khắp khu vườn.
Sau đó, một hôm, cả gia đình Jack gồm có bố, mẹ và em gái của Jack cùng nhau ra ngoài ăn tối. Khi họ quay trở lại xe, Jack nhận ra rằng có ai đó đã lấy trộm chiếc túi của mình. Tim cậu đập thình thịch vì thích thú. Cậu chạy vòng quanh khu vườn, vừa nhắm mắt vừa chạm vào từng bông hoa để tìm kiếm món quà của mình. Cuối cùng, cậu cũng tìm thấy nó. Hóa ra, món quà đó chính là trái đất. Trái đất đang quay quanh trục của nó. Và Jack đang đứng trên bề mặt của Trái đất. Cậu bé cảm thấy thích thú khi nhận ra rằng mình có thể xoay theo trái đất.
Từ đó, Jack luôn nhắm mắt và chạm vào những bông hoa để cảm nhận chúng. Cậu bé cũng tập trung vào hơi thở của mình. Cậu hít mùi hương của những bông hoa hồng. Cậu ngửi thấy mùi cỏ xanh tươi mát. Cậu cảm nhận được ánh nắng chiếu lên khuôn mặt mình. Jack nhận ra rằng mình có thể cảm nhận được tất cả những điều đó mà không cần phải nhìn thấy chúng. Điều này khiến Jack rất hạnh phúc. Từ đó, cậu luôn giữ thói quen vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ. Thói quen này đã giúp Jack hiểu rõ hơn về khu vườn của mình. Nó cũng giúp cậu phát hiện ra vẻ đẹp ẩn chứa trong từng bông hoa, từng ngọn cỏ, từng giọt sương long lanh trên lá.
Qua câu chuyện trên, ta thấy được tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và con người của nhân vật tôi. Đồng thời, rút ra được bài học giá trị về lòng biết ơn.
Để làm nên thành công của truyện, không thể không nhắc đến phương pháp nghệ thuật độc đáo. Đầu tiên, tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất để bộc lộ tâm tư, tình cảm của nhân vật. Nhờ vậy, người đọc dễ dàng hình dung rõ nét về hình ảnh nhân vật và đồng cảm với những suy nghĩ của nhân vật. Ngoài ra, hình ảnh gần gũi, quen thuộc và từ ngữ giàu sức gợi đã góp phần giúp người đọc hình dung rõ nét về câu chuyện.
Như vậy, “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” là một truyện ngắn đặc sắc. Tác phẩm gửi gắm bài học giá trị về lòng biết ơn.