Tìm về trong ký ức Lời ca dao mẹ ru Những đêm dài thao thức Ôi! Tình mẹ thiên thu.  Dòng sữa mẹ ngày xưa Dòng sữa hiền và ngọt Từng giọt nuôi con lớn Thấm đậm cả tâm hồn. Ấp ủ con trong lòng Tình mẹ nh...

Tuyệt vời! Chúng ta sẽ đi từng câu hỏi một và trả lời chi tiết dựa trên đoạn thơ bạn vừa cung cấp:

Câu 1: Thể thơ?

Trả lời: Nhìn vào cấu trúc, số chữ trong các dòng không đều nhau, có dòng 5 chữ, có dòng 6 chữ, có dòng 7 chữ. Cách gieo vần cũng không tuân theo một quy tắc cố định. Vì vậy, thể thơ của đoạn thơ này là thể thơ tự do.

Câu 2: Cách gieo vần khổ 1?

Trả lời: Khổ thơ đầu tiên gồm các dòng:

• Tim về trong ký ức
• Lời ca dao mẹ ru
• Những đêm dài thao thức
• Ôi! Tình mẹ thiêng thu

Cách gieo vần ở khổ 1 là vần chân, vần "ức" ở cuối dòng 1 hiệp với vần "thức" ở cuối dòng 3 (vần trắc). Đồng thời, vần "ru" ở cuối dòng 2 hiệp với vần "thu" ở cuối dòng 4 (vần bằng). Như vậy, khổ thơ gieo vần hỗn hợp (cả vần trắc và vần bằng) và vần cách (dòng 1 và 3, dòng 2 và 4).

Câu 3: Giải nghĩa từ "thiêng thu"?

Trả lời: Từ "thiêng thu" là một từ ghép Hán Việt, mang ý nghĩa kết hợp giữa:

• Thiêng: Cao quý, linh thiêng, đáng kính, thuộc về thần thánh.
• Thu: Mùa thu, nhưng trong ngữ cảnh này, nó mang tính chất chỉ sự lâu dài, vĩnh cửu, một vẻ đẹp cổ kính, bền bỉ theo thời gian (gợi liên tưởng đến vẻ đẹp trầm mặc, sâu lắng của mùa thu).

Như vậy, "thiêng thu" trong câu "Ôi! Tình mẹ thiêng thu" có thể hiểu là tình mẹ cao quý, thiêng liêng, bền bỉ và vĩnh cửu theo thời gian, mang một vẻ đẹp sâu sắc và đáng kính.

Câu 4: Tìm các biện pháp tu từ trong văn bản và nêu tác dụng?

Trả lời: Trong đoạn thơ có sử dụng nhiều biện pháp tu từ, cụ thể như sau:

• So sánh:
• "Tình mẹ như dòng sông": So sánh tình mẹ với dòng sông để gợi sự bao la, rộng lớn, chảy mãi không ngừng. Tác dụng: Nhấn mạnh sự vô tận, dạt dào của tình mẹ.
• "Tình mẹ như biển lớn": Tiếp tục so sánh tình mẹ với biển lớn, tăng cường thêm sự bao la, mênh mông, không bờ bến của tình mẫu tử. Tác dụng: Khắc sâu sự vĩ đại, không giới hạn của tình mẹ.
• Ẩn dụ:
• "Dòng sữa mẹ ngày xưa / Dòng sữa hiền và ngọt / Từng giọt nuôi con lớn / Thấm đậm cả tâm hồn.": "Dòng sữa" ở đây không chỉ là nguồn dinh dưỡng vật chất mà còn ẩn dụ cho tình yêu thương, sự chăm sóc tinh thần của mẹ, thấm sâu vào trái tim con. Tác dụng: Thể hiện sự nuôi dưỡng toàn diện của mẹ, cả về thể xác lẫn tâm hồn.
• "Ánh mắt mẹ nhiệm huyền / Truyền sức sống, niềm tin.": "Ánh mắt nhiệm huyền" ẩn dụ cho sức mạnh tinh thần kỳ diệu, khả năng thấu hiểu và truyền động lực của mẹ cho con. Tác dụng: Nhấn mạnh vai trò tinh thần to lớn của mẹ đối với con.
• Hoán dụ:
• "Tim về trong ký ức / Lời ca dao mẹ ru": "Lời ca dao mẹ ru" hoán dụ cho những lời hát, những lời dạy dỗ ân cần của mẹ trong quá khứ. Tác dụng: Gợi lại những kỷ niệm sâu sắc, những tình cảm ấm áp từ lời ru của mẹ.
• Liệt kê:
• "Dòng sữa mẹ ngày xưa / Dòng sữa hiền và ngọt / Từng giọt nuôi con lớn / Thấm đậm cả tâm hồn." (Liệt kê các đặc điểm của dòng sữa mẹ). Tác dụng: Nhấn mạnh sự quý giá, sự nuôi dưỡng tỉ mỉ của mẹ.
• "Tình mẹ như dòng sông / Tình mẹ như biển lớn / Những nụ hôn ấm nóng." (Liệt kê các hình ảnh so sánh về tình mẹ). Tác dụng: Khắc họa đa dạng và sâu sắc sự bao la của tình mẹ.
• "Ánh mắt mẹ dịu hiền / Nhìn con rồi hờn giận / Ánh mắt mẹ nhiệm huyền / Truyền sức sống, niềm tin." (Liệt kê các trạng thái của ánh mắt mẹ). Tác dụng: Thể hiện sự đa dạng trong tình cảm và cách mẹ yêu thương, dạy dỗ con.
• Câu cảm thán:
• "Ôi! Tình mẹ thiêng thu." Tác dụng: Bộc lộ trực tiếp cảm xúc ngưỡng mộ, kính trọng và cảm thán trước sự cao quý của tình mẹ.

Câu 5: Trong nỗi nhớ của người mẹ giọng với những hình ảnh nào?

Trả lời: Trong nỗi nhớ của người con, giọng nói của người mẹ gợi lên qua những hình ảnh sau:

• "Lời ca dao mẹ ru": Âm điệu êm ái, dịu dàng, chứa đựng tình yêu thương và sự vỗ về, những lời ru đã nuôi dưỡng tâm hồn con từ thuở bé.
• "Dòng sữa hiền và ngọt": Dù không phải là âm thanh trực tiếp, nhưng "dòng sữa" gợi lên sự dịu dàng, ân cần trong cách mẹ chăm sóc, nuôi dưỡng con bằng cả tấm lòng. Vị ngọt ngào, hiền dịu của sữa như thấm vào giọng nói yêu thương của mẹ.
• "Những nụ hôn ấm nóng": Cảm giác ấm áp từ những nụ hôn của mẹ như còn đọng lại, gợi nhớ về sự trìu mến, yêu thương thể hiện qua hành động và cả lời nói âu yếm.
• "Ánh mắt mẹ dịu hiền": Ánh mắt là cửa sổ tâm hồn, "ánh mắt dịu hiền" gợi lên một giọng nói nhẹ nhàng, đầy yêu thương và bao dung của mẹ.

Câu 6: "Ánh mắt mẹ dịu hiền / Nhìn con rồi hờn giận / Ánh mắt mẹ nhiệm huyền / Truyền sức sống, niềm tin." Đoạn nào cho thấy ý nghĩa thiêng liêng của tình mẹ? Em có đồng ý không vì sao? (3 ý)

Trả lời:

Đoạn thơ "Ánh mắt mẹ dịu hiền / Nhìn con rồi hờn giận / Ánh mắt mẹ nhiệm huyền / Truyền sức sống, niềm tin." cho thấy ý nghĩa thiêng liêng của tình mẹ qua những khía cạnh sau:

• Sự bao dung và thấu hiểu: "Ánh mắt mẹ dịu hiền" thể hiện sự yêu thương, bao dung vô bờ bến của mẹ dành cho con, dù con có mắc lỗi lầm. Ngay cả khi "nhìn con rồi hờn giận", đó cũng là sự lo lắng, mong muốn con nên người, không hề có sự oán trách hay ghét bỏ.
• Sức mạnh tinh thần kỳ diệu: "Ánh mắt mẹ nhiệm huyền" gợi lên một sức mạnh tinh thần đặc biệt, có khả năng thấu hiểu sâu sắc tâm hồn con. Ánh mắt ấy không chỉ nhìn thấy hiện tại mà còn như thấu suốt tương lai, mang đến sự an ủi và động viên.
• Nguồn động lực và niềm tin: "Truyền sức sống, niềm tin" khẳng định vai trò to lớn của mẹ trong việc khơi dậy nghị lực sống, củng cố niềm tin vào bản thân cho con. Ánh mắt mẹ là nguồn động viên mạnh mẽ nhất, giúp con vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Em hoàn toàn đồng ý với ý nghĩa thiêng liêng của tình mẹ được thể hiện trong đoạn thơ này vì:

1. Tính phổ quát của tình mẫu tử: Tình yêu thương và sự hy sinh của người mẹ là một tình cảm thiêng liêng, cao quý và có mặt ở mọi nền văn hóa, mọi thời đại. Ánh mắt của mẹ luôn chứa đựng những điều tốt đẹp nhất dành cho con.
2. Sự ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của con người: Tình yêu thương, sự bao dung và niềm tin mà mẹ trao cho con có vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách, xây dựng ý chí và giúp con tự tin bước vào đời.
3. Sự kết nối tinh thần đặc biệt: Giữa mẹ và con luôn có một sợi dây liên kết tình cảm vô hình nhưng vô cùng mạnh mẽ. Ánh mắt của mẹ có thể thấu hiểu, động viên và truyền sức mạnh cho con ngay cả khi không cần lời nói.

Câu 7: Bài học rút ra từ văn bản (3 bài học)?

Trả lời: Ba bài học em có thể rút ra từ văn bản này là:

1. Trân trọng và biết ơn tình mẹ: Đoạn thơ nhắc nhở chúng ta về sự hy sinh vô bờ bến và tình yêu thương bao la của mẹ. Chúng ta cần luôn trân trọng những gì mẹ đã dành cho mình và thể hiện sự biết ơn bằng những hành động cụ thể.
2. Nhận ra sức mạnh tinh thần từ mẹ: Mẹ không chỉ là người sinh ra và nuôi dưỡng mà còn là nguồn động lực tinh thần to lớn. Chúng ta cần trân quý những lời động viên, ánh mắt tin tưởng của mẹ để có thêm sức mạnh vượt qua khó khăn.
3. Yêu thương và quan tâm đến mẹ khi còn có thể: Thời gian không chờ đợi, chúng ta cần dành thời gian quan tâm, chăm sóc và thể hiện tình yêu thương với mẹ khi mẹ còn ở bên cạnh. Đừng để đến khi mất đi rồi mới hối hận.