Giúp mình với!

Na RawBài văn phân tích, đánh giá đoạn trích "Đất nước" (trích "Mặt đường khát vọng") của Nguyễn Khoa Điềm

Đoạn trích "Đất nước" nằm trong trường ca "Mặt đường khát vọng" của Nguyễn Khoa Điềm là một khúc ca hùng tráng và đầy cảm xúc về Tổ quốc. Với giọng điệu trữ tình, chính luận sâu sắc, đoạn thơ đã khơi gợi trong lòng người đọc niềm tự hào về lịch sử, văn hóa, vẻ đẹp đất nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với vận mệnh non sông.

Mở đầu đoạn trích, hình ảnh đất nước hiện lên thật gần gũi, thân thương qua những điều bình dị, quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày: "Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi / Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa"...". Cách định nghĩa đất nước bằng những câu chuyện cổ tích, bằng những vật chất cụ thể như "miếng trầu bà vẫn xanh", "hạt gạo một nắng hai sương xay giã giần" đã khơi dậy trong tâm trí người đọc những ký ức ngọt ngào, gắn bó với quê hương từ thuở ấu thơ. Đất nước không phải là một khái niệm trừu tượng, cao xa mà hiện hữu trong từng nếp nhà, từng phong tục, tập quán, trong cả những gian lao, vất vả của người dân.

Tiếp theo, đoạn thơ mở rộng không gian và thời gian để khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ và truyền thống văn hóa lâu đời của đất nước. Từ "những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu", "cây tre già khua gió thành câu hát" đến "trong mỗi người đều có một dòng sông riêng / một ngọn núi riêng mà hình bóng quê hương vẫn thẳm sâu", Nguyễn Khoa Điềm đã tài tình kết nối vẻ đẹp thiên nhiên với những giá trị tinh thần, những câu chuyện lịch sử, những phong tục tập quán. Đất nước được tạo dựng và bồi đắp bởi bao thế hệ người Việt, bằng cả tình yêu, nỗi nhớ và những hy sinh thầm lặng. Hình ảnh "Đất là nơi Chim về / Nước là nơi Rồng ở" gợi lên niềm tự hào về cội nguồn, về sức mạnh tiềm tàng của dân tộc.

Đặc biệt, đoạn thơ đã thể hiện một quan niệm mới mẻ, sâu sắc về sự hình thành và trường tồn của đất nước: "Đất Nước không chỉ là những người anh hùng / Đất Nước còn là những người vô danh / Làm nên Đất Nước bằng xương máu của mình". Tác giả khẳng định vai trò to lớn của những người dân bình thường, những người lao động âm thầm, vô danh trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chính họ, bằng sự cần cù, chịu khó, bằng cả những hy sinh thầm lặng, đã góp phần làm nên dáng hình Tổ quốc hôm nay. Quan niệm này mang đậm tính nhân văn, đề cao giá trị của mỗi cá nhân trong dòng chảy lịch sử dân tộc.

Đến khổ thơ cuối, giọng điệu trở nên trang trọng, thiêng liêng khi tác giả khẳng định sự trường tồn và sức sống mãnh liệt của đất nước: "Ôi Đất Nước! bốn nghìn năm ròng rã / Vất vả và gian lao / Đất xanh xao nhưng vẫn ánh lên màu / Của những trang sử hào hùng". Dù trải qua bao thăng trầm lịch sử, bao cuộc chiến tranh khốc liệt, đất nước vẫn kiên cường, bất khuất, vẫn giữ vững bản sắc và tinh thần quật cường. Hình ảnh "Ta lớn lên trên những cánh đồng / Tròn trịa những niềm vui bát ngát" gợi lên một tương lai tươi sáng, một niềm tin vào sức sống mãnh liệt của dân tộc.

Về nghệ thuật, đoạn trích "Đất nước" đã thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh và cảm xúc của Nguyễn Khoa Điềm. Các biện pháp tu từ như liệt kê, ẩn dụ, nhân hóa được sử dụng một cách sáng tạo, tạo nên những câu thơ vừa gợi hình, vừa giàu ý nghĩa biểu tượng. Giọng điệu thơ khi thì thiết tha, trìu mến, khi lại hùng tráng, khẳng khái, phù hợp với từng nội dung biểu đạt.

Tóm lại, đoạn trích "Đất nước" là một khúc ca hùng tráng về Tổ quốc, thể hiện tình yêu sâu sắc, niềm tự hào mãnh liệt của nhà thơ đối với quê hương. Bằng một giọng điệu trữ tình, chính luận đặc sắc, Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa một hình ảnh đất nước vừa gần gũi, thân thương, vừa thiêng liêng, bất tử, khơi gợi trong lòng người đọc ý thức về trách nhiệm đối với Tổ quốc. Đoạn thơ không chỉ có giá trị về mặt nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật, xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất viết về đề tài đất nước trong văn học Việt Nam hiện đại.