Mưa là hiện tượng tự nhiên đã và đang xảy ra trên Trái Đất, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trên hành tinh này. Tuy nhiên, mưa cũng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu diễn ra với cường độ lớn và kéo dài. Vậy mưa là gì? Bản chất của nó như thế nào?
Mưa là hiện tượng các giọt nước lỏng rơi từ bầu trời xuống dưới tác động của lực hấp dẫn. Quá trình hình thành mưa bắt đầu từ sự bốc hơi của nước trên bề mặt các khối đất, biển, sông, hồ… Dưới ánh nắng mặt trời, nhiệt độ tăng cao khiến cho hơi nước bốc lên cao hòa vào dòng không khí. Với nhiệt độ càng cao, khả năng bay hơi của nước càng mạnh, độ ẩm không khí càng cao hơn. Lên cao, khi đạt đến một nhiệt độ nhất định, các phân tử hơi nước sẽ ngưng tụ lại thành các giọt nước. Càng lên cao, áp suất khí quyển càng giảm, đến một thời điểm nhất định, áp suất môi trường bên ngoài giọt nước bằng với áp suất bốc hơi của nước, lúc này giọt nước sẽ được giữ lại tại đó và ngưng đọng lại thành hạt mưa. Trên chặng đường di chuyển, các hạt mưa sẽ va chạm với nhau và trở nên nặng hơn, kích thước lớn dần hơn. Khi đạt đến một kích thước nhất định, lực hấp dẫn sẽ làm trọng lượng của đám mây vượt quá nội lực bám dính, kết quả là các hạt mưa rơi xuống mặt đất.
Mưa được chia thành nhiều loại dựa vào đặc điểm và cường độ của cơn mưa. Một số loại mưa phổ biến bao gồm mưa rào, mưa bụi, mưa ngâu, mưa phùn, mưa đá,... Mưa rào còn gọi là mưa dông, thường xuất hiện vào mùa hạ. Loại mưa này đến và đi nhanh chóng nhưng lại có cường độ rất lớn, có thể gây ra ngập úng, lũ lụt. Mưa bụi là loại mưa có các giọt mưa nhỏ và nhẹ như bụi, bị gió thổi tản ra trong không khí. Mưa ngâu là cơn mưa dầm kéo dài nhiều ngày, thường xuất hiện vào tháng 7 Âm lịch. Mưa phùn, hay còn gọi là mưa xuân, là những cơn mưa nhỏ, kéo dài liên tục, xuất hiện vào đầu mùa xuân, cuối mùa đông, đầu mùa hè. Mưa đá là hiện tượng các giọt mưa chuyển hóa thành hình dáng của những viên đá với kích thước khác nhau, gây sát thương mạnh, thường gây hư hỏng tài sản và đe dọa an toàn của con người. Đây là hiện tượng hiếm gặp nhưng lại rất nguy hiểm, được xem là một loại thiên tai cần đề phòng.
Mưa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống trên Trái Đất. Nó cung cấp nguồn nước ngọt cho các hệ sinh thái, là nguồn nước cần thiết cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và đời sống hàng ngày của con người. Tuy nhiên, mưa cũng có thể gây ra những hậu quả tiêu cực như lũ lụt, sạt lở đất, lũ quét,...
Trong văn hóa, mưa được xem là hiện tượng tự nhiên quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người. Mưa được nhắc đến trong nhiều tác phẩm văn học, âm nhạc, nghệ thuật,... Nó là biểu tượng của sự tinh khiết, thanh tao, đồng thời cũng ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu xa về tâm linh, tình yêu, cuộc sống.
Như vậy, mưa là một hiện tượng tự nhiên vô cùng quan trọng, có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống của con người. Việc nghiên cứu, dự báo mưa là một nhiệm vụ quan trọng để giảm thiểu những thiệt hại do mưa lớn gây ra.