02/05/2025

02/05/2025
02/05/2025
Đoạn thơ "Tấm nấm xa gốc chanh" trích trong bài thơ "Hoa chanh" của Nguyễn Bao là một nốt nhạc trầm lắng, da diết trong bản giao hưởng thơ ca kháng chiến. Bằng ngôn ngữ giản dị, hình ảnh thân thương, đoạn thơ đã khắc họa sâu sắc nỗi nhớ quê hương, tình yêu đôi lứa và tinh thần lạc quan của người lính trong những năm tháng chiến tranh gian khổ.
Chủ đề xuyên suốt đoạn thơ là nỗi nhớ thương sâu sắc và tình yêu quê hương mãnh liệt . Mở đầu bằng hình ảnh "Tấm nấm xa gốc chanh", một khung cảnh bình dị, thân thuộc của làng quê, ngay lập tức gợi lên cảm giác xa xôi, thiếu vắng. Sự vắng bóng của "giàn trầu, cau ao" càng tô đậm nỗi nhớ da diết trong lòng người lính. Câu hỏi tu từ "Anh nhớ ngày đi, / Hai đứa nhìn nhau nghẹn lặng / Chúng mình chưa hẹn một lời!" tái hiện khoảnh khắc chia ly đầy xúc động, nghẹn ngào, thể hiện sự luyến tiếc và tình cảm sâu nặng dành cho người ở lại.
Trong hoàn cảnh "Dặm đường hành quân / Những chiến dịch dài", nỗi nhớ quê hương không chỉ là một cảm xúc cá nhân mà còn trở thành động lực mạnh mẽ: "Nỗi nhớ quê nhà / Giục chân bước gấp" . Nó là nguồn sức mạnh tinh thần, giúp người lính vượt qua những khó khăn, gian khổ của cuộc chiến. Tình yêu đôi lứa hòa quyện với tình yêu Tổ quốc, trở thành một sức mạnh tinh thần to lớn. Lời người em "Tiếng em thầm thì ngày đêm vẫn nhắc: / Khi Tổ quốc cần / Chúng mình biết hi sinh!" là một lời khẳng định về ý thức trách nhiệm, tinh thần chiến đấu cao cả vì độc lập, tự do của dân tộc.
Điệp ngữ "Giữ lấy gốc chanh, / Giữ lấy giàn trầu, / Giữ xanh mái tóc!" là một lời nhắn nhủ tha thiết, dặn dò người yêu hãy giữ gìn những gì thân thương, bình dị nhất của quê hương, của tình yêu. Hình ảnh "mái tóc xanh" mang ý nghĩa biểu tượng cho tuổi trẻ, cho tình yêu tươi đẹp, là niềm tin và hy vọng vào tương lai. Câu thơ cuối cùng "Hôm nay trở về, một chân anh mất / Nhưng quê hương tất cả hãy còn..." thể hiện một thái độ sống lạc quan, một tinh thần hy sinh cao cả. Sự mất mát cá nhân được đặt trong sự vẹn nguyên của quê hương, của tình yêu, khẳng định giá trị thiêng liêng của độc lập, tự do.
Về hình thức nghệ thuật, đoạn thơ mang đậm nét đặc sắc trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày, nhưng lại có sức gợi cảm mạnh mẽ. Những hình ảnh như " gốc chanh", "giàn trầu", "cau ao", "mái tóc xanh" là những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam, khơi gợi những kỷ niệm sâu sắc trong lòng người đọc.
Thể thơ tự do với câu dài ngắn khác nhau tạo nên một nhịp điệu linh hoạt, uyển chuyển, phù hợp với dòng chảy cảm xúc của nhân vật trữ tình. Việc sử dụng câu hỏi tu từ ở đầu đoạn đã tạo ra một không gian trữ tình sâu lắng, khơi gợi sự đồng cảm trong lòng người đọc. Điệp ngữ "Giữ lấy" được lặp lại như một lời dặn dò, một sự khẳng định về tình yêu và sự gắn bó với quê hương. Sự đối lập giữa mất mát cá nhân ("một chân anh mất") và sự vẹn nguyên của quê hương ("quê hương tất cả hãy còn") đã tạo nên một ấn tượng sâu sắc về tinh thần hy sinh cao cả của người lính.
Tóm lại, đoạn thơ "Tấm nấm xa gốc chanh" của Nguyễn Bao là một minh chứng cho tài năng sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh của nhà thơ. Bằng giọng điệu trữ tình sâu lắng, đoạn thơ đã khắc họa thành công nỗi nhớ thương da diết, tình yêu quê hương mãnh liệt và tinh thần lạc quan, kiên cường của người lính trong những năm tháng kháng chiến. Đây là một đoạn thơ lay động lòng người, góp phần làm nên giá trị nhân văn sâu sắc cho bài thơ "Hoa chanh" nói riêng và thơ ca kháng chiến Việt Nam nói chung.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời