i:
câu 1: Thể thơ của đoạn trích trên là thơ tự do. Đoạn thơ được viết theo dạng câu dài ngắn xen kẽ, không tuân theo quy luật về số lượng từ trong mỗi câu hay vần điệu cố định. Cách sử dụng ngôn ngữ linh hoạt này giúp tác giả thể hiện cảm xúc chân thật, tự nhiên và tạo nên sự gần gũi với độc giả.
câu 2: Hình ảnh người chiến sĩ được khắc họa qua những chi tiết sau:
- "Con": Người chiến sĩ là thế hệ trẻ, mang trong mình sức sống mãnh liệt, nhiệt huyết tuổi thanh xuân.
- "Cảnh phục": Hình ảnh này thể hiện sự nghiêm trang, chính trực, trách nhiệm với công việc bảo vệ Tổ quốc.
- "Nối gót cha ông": Thể hiện tinh thần kế thừa truyền thống, tiếp bước cha anh, gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
- "Dòng máu Lạc Hồng": Khẳng định nguồn gốc cao quý, lòng tự hào về dân tộc Việt Nam.
- "Giấc thành thơi": Hình ảnh ẩn dụ cho sự hy sinh thầm lặng, cống hiến hết mình cho lý tưởng cao đẹp.
Phản ánh:
Qua bài tập này, tôi nhận thấy việc phân tích tác phẩm văn học cần chú trọng vào việc xác định chủ đề, nội dung chính và cách thức nghệ thuật mà tác giả sử dụng để thể hiện chủ đề đó. Bên cạnh đó, việc kết hợp giữa phương pháp phân tích chi tiết và tổng quát giúp học sinh nắm bắt được ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm một cách toàn diện hơn.
câu 3: Trong hai câu thơ: "Áo con xanh và mái tóc còn xanh như lá đang xuân, sao lìa cành bất chợt?", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh.
- Câu thơ so sánh "mái tóc" của đứa trẻ với "lá đang xuân".
- Tác dụng:
+ Gợi hình: Hình ảnh "lá đang xuân" gợi lên sự tươi đẹp, tràn đầy sức sống, tạo nên một khung cảnh thanh bình, êm đềm.
+ Gợi cảm: So sánh này thể hiện sự tiếc nuối, xót xa khi đứa trẻ phải rời xa vòng tay mẹ quá sớm. Nó cũng ẩn dụ cho sự mất mát, sự chia ly đau thương.
+ Tăng sức biểu đạt: Biện pháp so sánh giúp câu thơ trở nên giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm với nỗi lòng của người mẹ.
Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:
Qua việc phân tích bài tập gốc và mở rộng bài tập, chúng ta có thể rút ra được một số kinh nghiệm quan trọng:
- Khi phân tích biện pháp tu từ, cần chú ý đến cả nghĩa đen và nghĩa bóng của câu thơ.
- Cần kết hợp phân tích nội dung và nghệ thuật để hiểu rõ hơn ý nghĩa của câu thơ.
- Việc đưa ra ví dụ cụ thể giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức và vận dụng vào thực tế.
câu 4: Tâm trạng của người mẹ trong đoạn trích được thể hiện qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ đau đớn, xót xa khi đứa con hy sinh, đến sự tự hào, kiêu hãnh khi nhìn thấy con mình đã hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
* Đau đớn, xót xa: Người mẹ đau đớn khi phải chứng kiến cái chết của con trai, nỗi đau ấy càng thêm phần xót xa khi bà nhận ra rằng con mình đã hy sinh vì lý tưởng cao đẹp, vì sự nghiệp chung của đất nước. Hình ảnh "chiếc áo sờn, hơi ấm vẫn còn đây" gợi lên sự tiếc nuối, thương nhớ vô hạn của người mẹ dành cho đứa con đã khuất.
* Tự hào, kiêu hãnh: Dù đau đớn, nhưng người mẹ cũng không giấu nổi niềm tự hào khi nhìn thấy con mình đã cống hiến trọn vẹn tuổi thanh xuân cho Tổ quốc. Bà tự hào vì con mình đã trở thành người chiến sĩ dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Hình ảnh "con khôn lớn", "hình hài để hoàng hôn đời mẹ vẫn thấy nắng ban mai lấp lánh mắt con" thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước, đồng thời khẳng định ý nghĩa to lớn của sự hy sinh của người lính trẻ.
* Buồn bã, cô đơn: Sau khi con trai hy sinh, người mẹ rơi vào trạng thái buồn bã, cô đơn. Bà cảm thấy trống trải, thiếu vắng khi không còn con bên cạnh. Hình ảnh "đất nước tự hào vì có các con" thể hiện sự tự hào của người mẹ đối với thế hệ trẻ Việt Nam, đồng thời cũng là lời an ủi, động viên tinh thần giúp bà vượt qua nỗi đau mất mát.
Tóm lại, tâm trạng của người mẹ trong đoạn trích là sự kết hợp giữa đau đớn, xót xa, tự hào, kiêu hãnh và buồn bã, cô đơn. Đó là tâm trạng của một người mẹ đã trải qua biết bao thăng trầm của cuộc đời, nhưng vẫn luôn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.
câu 5: Đoạn trích "Ngủ đi con, cho mẹ ru lần cuối" của Lương Đình Khoa đã khắc họa một cách chân thực và cảm động sự hy sinh cao cả của các anh bộ đội chiến sĩ trong những năm tháng chiến tranh ác liệt. Qua đó, tác giả thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người lính đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Sự hi sinh của các anh bộ đội chiến sĩ được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau. Trước hết, họ phải rời xa gia đình, quê hương để lên đường ra trận. Họ phải chịu đựng những gian khổ, thiếu thốn về vật chất lẫn tinh thần. Họ phải đối mặt với hiểm nguy, gian khổ, thậm chí là cái chết. Tuy nhiên, họ vẫn luôn giữ vững ý chí kiên cường, quyết tâm chiến đấu giành thắng lợi.
Sự hi sinh của các anh bộ đội chiến sĩ còn được thể hiện ở tình yêu thương đồng bào, đất nước. Họ sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ quê hương, đất nước. Họ luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Họ sẵn sàng xả thân vì nhiệm vụ, vì đồng đội, vì nhân dân.
Sự hi sinh của các anh bộ đội chiến sĩ là một mất mát to lớn đối với gia đình, xã hội. Nó để lại nỗi đau đớn, tiếc thương vô hạn cho những người ở lại. Tuy nhiên, sự hi sinh ấy cũng là một biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Nó góp phần viết nên trang sử vàng chói lọi của dân tộc ta.
Tóm lại, sự hi sinh của các anh bộ đội chiến sĩ trong những năm tháng chiến tranh ác liệt là một biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Đó là sự hi sinh của những người con ưu tú của dân tộc, của những người lính dũng cảm, kiên cường. Chúng ta cần ghi nhớ công lao to lớn của họ và tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp ấy trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.