i:
câu 1. Đoạn trích sử dụng điểm nhìn trần thuật ở ngôi thứ nhất. Tác giả trực tiếp xưng "tôi" để kể lại những trải nghiệm cá nhân khi quan sát Sông Đà từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này giúp tạo nên sự gần gũi, chân thật và mang đến cảm giác như người đọc đang được dẫn dắt bởi chính tác giả.
câu 2. Theo tác giả, con sông Đà Tây Bắc mang hai vẻ đẹp trái ngược là:
* Vẻ đẹp hung bạo: Con sông được miêu tả như một con thú hoang dã, đầy sức mạnh và hung dữ. Hình ảnh "dây thừng ngoằn ngoèo", "cái con sông hằng năm và đời đời kiếp kiếp làm mình làm mẩy với con người Tây Bắc" thể hiện sự uy nghi, hùng vĩ nhưng cũng đầy hiểm họa của dòng sông.
* Vẻ đẹp trữ tình: Sông Đà được ví như một "áng tóc trữ tình", gợi lên vẻ đẹp mềm mại, thơ mộng. Hình ảnh "nước sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân" tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, lãng mạn.
Phản ánh:
Qua việc phân tích bài tập này, chúng ta có thể rút ra một số nhận xét quan trọng về phương pháp tiếp cận vấn đề đọc hiểu:
* Hiểu rõ nội dung: Trước tiên, cần nắm vững nội dung của đoạn trích để xác định các yếu tố liên quan đến câu hỏi. Điều này giúp tránh nhầm lẫn giữa các ý tưởng và đưa ra câu trả lời chính xác hơn.
* Xác định từ khóa: Từ khóa là những từ ngữ quan trọng nhất trong câu hỏi, giúp định hướng tìm kiếm thông tin phù hợp. Việc xác định từ khóa sẽ giúp học sinh dễ dàng tìm ra đáp án đúng.
* Phân tích chi tiết: Thay vì chỉ nêu chung chung, việc phân tích cụ thể các chi tiết trong đoạn trích sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa của câu hỏi.
* Kết nối với kiến thức rộng hơn: Bài tập này đòi hỏi học sinh phải kết nối kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau như văn học, địa lý, lịch sử,... Điều này giúp họ phát triển khả năng tư duy tổng quát và vận dụng kiến thức hiệu quả.
câu 3. Câu văn "Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng Hai và cuồn cuộn mù khói Núi Mèo đốt nương Xuân" sử dụng biện pháp tu từ so sánh và nhân hóa để tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo.
* So sánh: Tác giả so sánh dòng sông Đà với "một áng tóc trữ tình", gợi lên vẻ đẹp mềm mại, uyển chuyển, đầy sức sống của dòng sông. Hình ảnh này giúp người đọc dễ dàng hình dung được sự uốn lượn, mềm mại của dòng sông Đà, đồng thời thể hiện sự lãng mạn, trữ tình của thiên nhiên nơi đây.
* Nhân hóa: Dòng sông Đà được miêu tả như một con người với những hành động cụ thể: "tuôn dài", "ẩn hiện", "bung nở", "cuồn cuộn". Việc nhân hóa dòng sông khiến nó trở nên sinh động, gần gũi hơn với con người, đồng thời thể hiện sự hùng vĩ, mạnh mẽ nhưng cũng rất thơ mộng của dòng sông Đà.
Sự kết hợp giữa so sánh và nhân hóa trong câu văn đã tạo nên một bức tranh sông Đà vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng, vừa mang đậm chất trữ tình. Câu văn không chỉ miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Đà mà còn thể hiện tình cảm yêu mến, tự hào của tác giả đối với quê hương đất nước.
câu 4. Cái tôi của Nguyễn Tuân được thể hiện rõ ràng qua việc ông sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, miêu tả chi tiết và đầy cảm xúc. Ông không chỉ đơn thuần mô tả cảnh vật mà còn lồng ghép những suy tư, cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên và cuộc sống. Điều này tạo nên sự độc đáo và cá nhân hóa trong phong cách viết của Nguyễn Tuân.
câu 5. Đoạn trích "Người lái đò Sông Đà" của Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên Tây Bắc, đặc biệt là dòng sông Đà. Qua những chi tiết miêu tả sinh động, tác giả đã thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc, sự am hiểu tường tận về địa lý, lịch sử, văn hóa vùng đất này. Tình yêu thiên nhiên ấy được thể hiện rõ nét qua việc tác giả dành nhiều thời gian để khám phá, tìm hiểu về sông Đà, từ nguồn gốc, dòng chảy, cảnh quan đến tính cách, tâm hồn của nó. Ông đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ độc đáo để vẽ nên bức tranh thiên nhiên sống động, đầy sức hút.
Tình yêu thiên nhiên trong tâm hồn Việt Nam là một giá trị truyền thống quý báu, được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử. Nó thể hiện qua lòng tự hào, trân trọng vẻ đẹp của quê hương, đất nước; qua ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn di sản thiên nhiên. Trong bối cảnh hiện nay, khi môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt, tình yêu thiên nhiên càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, tích cực tham gia các hoạt động bảo tồn thiên nhiên, góp phần xây dựng một cuộc sống bền vững cho tương lai.
ii:
Trong đoạn trích, tác giả đã khéo léo kết hợp hai yếu tố tự sự và trữ tình, tạo nên một bức tranh đầy cảm xúc về cuộc sống và con người.
Về yếu tố tự sự, đoạn trích kể lại cuộc gặp gỡ giữa nhân vật "tôi" và ông lão đánh cá. Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian, bắt đầu từ khi nhân vật "tôi" nhìn thấy ông lão đang kéo lưới, đến khi ông lão bắt được con cá vàng và thả nó ra biển. Qua đó, tác giả đã khắc họa chân thực cuộc sống lao động vất vả nhưng đầy nghĩa tình của người dân chài.
Bên cạnh việc kể chuyện, đoạn trích còn thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật "tôi". Nhân vật "tôi" có những suy ngẫm về cuộc sống, về lòng tốt, về sự hi sinh. Chẳng hạn, khi chứng kiến hành động của ông lão, nhân vật "tôi" đã thốt lên: "Tôi chợt nhận ra rằng, đôi khi chúng ta chỉ cần một chút quan tâm, một chút sẻ chia để làm ấm lòng nhau." Đây là những suy nghĩ rất đời thường, giản dị nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc.
Việc kết hợp hai yếu tố tự sự và trữ tình đã tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt cho đoạn trích. Tự sự giúp câu chuyện trở nên logic, rõ ràng, dễ hiểu. Trữ tình giúp câu chuyện thêm sâu sắc, lay động lòng người. Nhờ đó, đoạn trích không chỉ đơn thuần là một câu chuyện kể mà còn là một bài học về cách ứng xử trong cuộc sống.