Dưới bóng tre xanh, bao nhiêu làng quê Việt Nam đã cất lên tiếng cười hạnh phúc, tiếng ru hời êm dịu, tiếng sáo diều vi vu, tiếng gõ mái chèo trên dòng sông trăng. Tre còn góp phần vào việc sản xuất và chiến đấu. Không dừng lại ở đó, khi nhắc đến làng quê Việt Nam ta không thể không nói đến những món ăn dân dã, đặc trưng cho từng vùng miền. Nếu Bắc Giang có bánh đa Kế, Hà Nội có cốm Làng Vòng thì xứ Quảng có món Mỳ Quảng nổi tiếng.
Món mỳ Quảng ra đời cùng với nghề trồng lúa nước ở châu thổ sông Thu Bồn. Theo nhà nghiên cứu Phạm Ngọc Lan, mỳ Quảng khởi thủy là món mỳ nấu với bột gạo xắt sẵn như bún, sau đó mới thêm các gia vị khác vào. Sở dĩ có tên gọi là mỳ Quảng bởi nó bắt nguồn từ làng Quảng Đại, phủ Triệu Phong (nay thuộc huyện Hòa Vang, Đà Nẵng), nơi có nhiều người dân tộc Chăm sinh sống. Sau này, do sự giao thoa văn hóa giữa hai dân tộc Kinh - Chăm mà món mỳ Quảng dần trở thành món ăn quen thuộc của người dân xứ Quảng.
Mỳ Quảng là món ăn dân dã, bình dị nhưng chứa đựng cả một nền văn hóa ẩm thực lâu đời. Sợi mỳ trắng ngà, dai mềm hòa quyện cùng nước lèo được ninh kỹ từ xương heo, tôm, gà,... tạo nên hương vị ngọt thanh, đậm đà khó cưỡng. Rau sống ăn kèm gồm xà lách, diếp cá, tần ô, quế tím, tía tô, húng cây, hành hoa, rau răm, giá đỗ,... tạo nên sự hài hòa về màu sắc và hương vị. Đậu phộng rang giã dập, bánh tráng mè nướng giòn tan, thêm chút ớt xanh cay nồng càng tăng thêm sức hấp dẫn cho món ăn. Mỗi hàng mỳ Quảng đều có bí quyết riêng để tạo nên hương vị đặc trưng, khiến thực khách nhớ mãi không quên.
Có rất nhiều loại mỳ Quảng khác nhau như mỳ Quảng gà, mỳ Quảng tôm, mỳ Quảng thịt heo, mỳ Quảng trứng, mỳ Quảng cá lóc, mỳ Quảng ếch, mỳ Quảng bò, mỳ Quảng sứa, mỳ Quảng mực, mỳ Quảng trộn, mỳ Quảng nấu với rau đồng,... Nhưng tất cả đều được chế biến từ những nguyên liệu đơn giản, gần gũi với cuộc sống của người dân quê.
Để thưởng thức trọn vẹn hương vị của mỳ Quảng, bạn nên ăn kèm với rau sống, bánh tráng, nước lèo. Nước lèo được ninh kỹ từ xương heo, tôm, gà,... tạo nên hương vị ngọt thanh, đậm đà. Rau sống gồm xà lách, diếp cá, tần ô, quế tím, tía tô, húng cây, hành hoa, rau răm,... tạo nên sự hài hòa về màu sắc và hương vị. Bánh tráng nướng giòn tan, chấm vào nước lèo hoặc ăn kèm với mỳ, rau sống,... tạo nên sự độc đáo cho món ăn.
Bên cạnh đó, cách ăn mỳ Quảng cũng rất đặc biệt. Người ta thường ăn bằng tay, cầm từng miếng mỳ, rau sống, bánh tráng,... rồi chấm vào nước lèo nóng hổi. Cách ăn này thể hiện sự mộc mạc, chân thành trong văn hóa ẩm thực của người dân xứ Quảng.
Ngoài ra, mỳ Quảng còn là món ăn gắn liền với cuộc sống lao động của người nông dân. Vào buổi sáng sớm, họ thường ăn mỳ Quảng với trứng gà, thịt lợn kho, cá lóc nướng trui,... để bổ sung năng lượng cho ngày dài làm việc. Buổi trưa, họ thường ăn mỳ Quảng với rau sống, bánh tráng, nước lèo,... để giải nhiệt, xua tan cái nắng oi bức của mùa hè.
Không chỉ là món ăn ngon, mỳ Quảng còn là biểu tượng văn hóa của người dân xứ Quảng. Nó thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong cách chế biến, sự hòa quyện giữa các nguyên liệu, sự mộc mạc, chân thành trong cách ăn uống.
Tóm lại, mỳ Quảng là món ăn dân dã, bình dị nhưng chứa đựng cả một nền văn hóa ẩm thực lâu đời. Nó là niềm tự hào của người dân xứ Quảng và là món quà vô giá dành tặng du khách thập phương. Hãy một lần ghé thăm mảnh đất này để thưởng thức hương vị đặc trưng của mỳ Quảng nhé!