Tác phẩm "Mùi của ngoại" của nhà văn Hoàng Công Danh là một truyện ngắn đầy xúc động về tình cảm gia đình, cụ thể là tình yêu thương của đứa cháu dành cho bà ngoại. Được trích từ tập truyện "Chuyến tàu vé ngắn" (2015), câu chuyện đã gửi gắm những giá trị nhân văn sâu sắc và để lại ấn tượng khó phai trong lòng người đọc.
Về mặt chủ đề, truyện ngắn "Mùi của ngoại" khắc họa dòng hồi tưởng của nhân vật "tôi" về người bà ngoại thân thương. Trong tâm trí của "tôi", ngoại là người phụ nữ tảo tần, sớm hôm vất vả. Bà lặng lẽ gánh vác mọi việc trong gia đình, từ nuôi nấng các con, chăm sóc cháu chắt đến giúp đỡ con cháu. Dù cuộc sống có nhiều khó khăn, ngoại vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Bà luôn dành những gì tốt đẹp nhất cho con cháu, sẵn sàng hi sinh bản thân để mang lại hạnh phúc cho gia đình. Qua đó, ta thấy được hình ảnh người phụ nữ Việt Nam truyền thống với vẻ đẹp tần tảo và đức hi sinh cao cả.
Về mặt nghệ thuật, tác giả đã xây dựng thành công nhân vật ngoại bằng những chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động và tâm trạng. Ngoại xuất hiện qua những kí ức của "tôi" với mái tóc bạc phơ, đôi bàn tay chai sần, nụ cười hiền từ và ánh mắt ấm áp. Những chi tiết này đã tạo nên một hình ảnh gần gũi, thân thương về người bà trong tâm trí người đọc. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc để tái hiện lại không khí làng quê và những kỉ niệm tuổi thơ. Mùi hương đặc trưng của ngoại, tiếng cười nói rộn rã hay những món ăn dân dã đều góp phần làm nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.
Ngoài ra, truyện ngắn còn sử dụng biện pháp nghệ thuật đối lập giữa quá khứ và hiện tại để nhấn mạnh sự thay đổi của thời gian và con người. Khi còn nhỏ, "tôi" vô tư, hồn nhiên bên ngoại. Nhưng khi trưởng thành, "tôi" phải rời xa quê hương, bận rộn với cuộc sống riêng. Điều này tạo nên một khoảng cách giữa hai thế hệ, khiến "tôi" càng thêm nhớ nhung, trân trọng những kỉ niệm xưa cũ.
Tóm lại, truyện ngắn "Mùi của ngoại" là một tác phẩm ý nghĩa, giàu tính nhân văn. Nó đã khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc chân thành, sâu lắng về tình cảm gia đình, về sự trân trọng những giá trị truyền thống.