Câu 1. (0,5 điểm) Câu chuyện trên thuộc thể loại truyện gì?
Câu chuyện trên thuộc thể loại ngụ ngôn. (Truyện ngụ ngôn thường có nhân vật là loài vật, đồ vật hoặc cây cối được nhân hóa, mang một bài học đạo lý sâu sắc.)
Câu 2. (0,5 điểm) Hãy chỉ ra những phương thức biểu đạt có trong câu chuyện?
Những phương thức biểu đạt có trong câu chuyện là:
- Tự sự: Kể lại diễn biến câu chuyện về Cáo bị bẫy và hành động của nó.
- Miêu tả: Miêu tả tình cảnh của Cáo khi bị bẫy ("nó, nó rũ xa"), nỗi sợ hãi ("tránh mặt lũ Cáo khác vì sợ bị chê giễu"), và hành động của Cáo Cụt Đuôi ("quay mặt đi, lũ Cáo cười và la ó").
- Nghị luận: Thông qua hành động và lời nói của các nhân vật, câu chuyện gửi gắm một bài học về sự tự tin và giá trị bản thân.
Câu 3. (0,5 điểm) Con cáo cụt đuôi đã kể về những rủi ro mà lũ cáo sẽ gặp phải như thế nào?
Con cáo cụt đuôi đã kể rằng:
- Nếu lũ cáo cứ giữ cái đuôi dài, khi bị chó săn vồ, cái đuôi vướng vào bụi gai, con cáo không thể chạy nhanh và có thể bị chó đuổi kịp.
- Ngoài ra, con người cũng săn cáo để lấy đuôi làm kỷ niệm, khiến lũ cáo dễ gặp nguy hiểm hơn.
Câu 4. (0,5 điểm) Xác định cấu trúc ngữ pháp trong câu văn sau: "Lâu dài, nó tránh mặt lũ Cáo khác vì sợ bị chê giễu."
Cấu trúc ngữ pháp trong câu văn trên là:
- Chủ ngữ: nó
- Trạng ngữ chỉ thời gian: Lâu dài
- Động từ: tránh mặt
- Tân ngữ: lũ Cáo khác
- Liên từ: vì
- Mệnh đề chỉ nguyên nhân: sợ bị chê giễu (trong đó "sợ" là động từ, "bị chê giễu" là cụm động từ bị động)
Câu 5. (1,5 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: "Khi Cáo Cụt Đuôi quay mặt, lũ Cáo cười và la ó, thể hiện sự chê giễu."
Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn trên là liệt kê ("cười và la ó").
Tác dụng:
- Nhấn mạnh hành động tập thể và thái độ đồng loạt của lũ cáo: Việc liệt kê hai hành động "cười" và "la ó" cho thấy tất cả lũ cáo đều có thái độ chế giễu, cười nhạo Cáo Cụt Đuôi.
- Tăng tính biểu cảm, gợi hình: Hai động từ này diễn tả trực tiếp và sinh động sự hả hê, thích thú khi thấy Cáo Cụt Đuôi khác biệt, làm nổi bật sự thiếu thiện cảm và thái độ tiêu cực của chúng.
- Thể hiện rõ ràng sự cô lập và tổn thương của Cáo Cụt Đuôi: Hành động tập thể chế giễu càng làm tăng cảm giác cô đơn và xấu hổ của nhân vật chính.
Câu 6. (1,5 điểm) Em rút ra bài học gì qua câu chuyện trên?
Qua câu chuyện "Cáo Cụt Đuôi", em rút ra được nhiều bài học sâu sắc:
- Giá trị thực sự nằm ở bản chất, không phải hình thức bên ngoài: Lũ cáo đã đánh giá Cáo Cụt Đuôi dựa trên sự thiếu sót về ngoại hình mà không nhìn nhận những phẩm chất khác của nó. Câu chuyện nhắc nhở chúng ta không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài mà cần nhìn vào năng lực, tính cách và giá trị thực sự của họ.
- Sự tự tin là sức mạnh: Cáo Cụt Đuôi ban đầu cảm thấy xấu hổ và cố gắng che giấu sự khác biệt của mình. Tuy nhiên, khi nhận ra sự phiến diện trong suy nghĩ của lũ cáo, nó đã tự tin đưa ra lý lẽ và thuyết phục được mọi người. Bài học ở đây là chúng ta cần tự tin vào bản thân, chấp nhận và vượt qua những khiếm khuyết để khẳng định giá trị của mình.
- Không nên chế giễu hoặc kỳ thị người khác vì sự khác biệt: Hành động cười nhạo của lũ cáo là một biểu hiện của sự thiếu nhân văn và thiển cận. Câu chuyện phê phán thái độ này và khuyến khích sự đồng cảm, tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân.
- Khả năng thuyết phục và lý lẽ có thể thay đổi nhận thức: Cáo Cụt Đuôi không dùng vũ lực mà bằng lý lẽ sắc bén đã giúp lũ cáo thay đổi quan điểm. Điều này cho thấy sức mạnh của lời nói và khả năng tư duy trong việc giải quyết vấn đề và thay đổi nhận thức của người khác.
- Đôi khi, những điều tưởng chừng là bất lợi lại có thể mang đến lợi ích: Cáo Cụt Đuôi đã biến sự thiếu sót của mình thành một lý lẽ để bảo vệ cả đàn cáo. Điều này cho thấy trong cuộc sống, chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều và đôi khi những khó khăn lại là cơ hội để chúng ta thể hiện bản lĩnh và trí tuệ.