câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng là chính tác giả - nhà thơ Quang Dũng. Bài thơ được sáng tác dựa trên những trải nghiệm và cảm xúc cá nhân của ông khi tham gia chiến đấu cùng đoàn quân Tây Tiến, thể hiện nỗi nhớ da diết về quê hương, đồng đội và cuộc sống gian khổ nơi chiến trường. Qua đó, tác giả đã khắc họa hình ảnh người lính Tây Tiến với vẻ đẹp hào hùng, bi tráng, mang đậm chất sử thi.
câu 2. Các từ láy xuất hiện trong hai khổ thơ đầu là:
- Khổ 1: "lom khom", "thấp le te" (từ láy bộ phận)
- Khổ 2: "bẽ bàng", "tê tái", "rầu rĩ" (từ láy toàn phần)
Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:
Quá trình phân tích và xác định từ láy trong bài thơ đòi hỏi sự chú ý đến cấu trúc ngữ pháp, nghĩa của từng từ và cách sử dụng chúng trong ngữ cảnh cụ thể. Việc áp dụng phương pháp loại trừ giúp học sinh hiểu rõ hơn về bản chất của từ láy và khả năng ứng dụng của nó trong việc tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho tác phẩm.
câu 3. Trong hai câu thơ:
> Ve. "Tre là lược nghiêng đầu cho nước gội cau thẳng mình dang lá đón mưa rơi"
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, gán cho cây tre những hành động, trạng thái của con người như "nghiêng đầu", "gội", "dang lá". Việc nhân hóa này mang lại hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
- Gợi hình: Tạo nên bức tranh thiên nhiên sinh động, gần gũi với đời sống con người. Cây tre không còn là vật vô tri vô giác mà trở thành một người bạn đồng hành, chia sẻ niềm vui nỗi buồn cùng con người. Hình ảnh cây tre "nghiêng đầu" để "gội" nước, "dang lá" đón mưa gợi lên sự hiền hòa, bao dung, che chở của thiên nhiên đối với con người.
- Gợi cảm: Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho cây tre - biểu tượng của làng quê Việt Nam. Qua đó, tác giả muốn khẳng định vai trò quan trọng của cây tre trong cuộc sống của con người, góp phần tạo nên vẻ đẹp bình dị, thanh bình của làng quê Việt Nam.
câu 4. Văn bản "Tấm gương" mang đến cho chúng ta những bài học quý giá về cách sống và ứng xử trong cuộc đời. Tác giả đã sử dụng hình ảnh tấm gương để ẩn dụ cho việc con người cần phải biết nhìn nhận, đánh giá bản thân mình một cách khách quan, chân thực. Tấm gương không chỉ phản chiếu vẻ đẹp bên ngoài mà còn giúp chúng ta nhìn thấy những khuyết điểm, hạn chế của bản thân. Từ đó, mỗi người có thể tự điều chỉnh, hoàn thiện bản thân để trở nên tốt đẹp hơn.
Thông điệp chính của văn bản là: Hãy luôn nhìn nhận bản thân một cách khách quan, chân thực; từ đó, nỗ lực hoàn thiện bản thân để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
câu 5. Bài thơ "Trời mưa" của Trần Đăng Khoa đã khắc họa một bức tranh sinh động, chân thực về cuộc sống lao động của con người dưới khung cảnh trời mưa. Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời thường để miêu tả những hoạt động thường ngày như đi chợ, gánh hàng rong, bán rau,... Tuy nhiên, điều đặc biệt ở đây chính là cách nhìn của tác giả.
Tác giả không chỉ đơn thuần miêu tả những hình ảnh quen thuộc mà còn lồng ghép vào đó những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống. Qua từng câu thơ, ta cảm nhận được sự vất vả, nhọc nhằn nhưng cũng đầy lạc quan, yêu đời của những người lao động. Họ vẫn miệt mài làm việc, bất chấp thời tiết khắc nghiệt, bởi họ hiểu rằng công việc của mình góp phần tạo nên cuộc sống ấm no cho gia đình và xã hội.
Cách nhìn của tác giả thể hiện qua việc ông chú ý đến những chi tiết nhỏ nhặt nhất, từ tiếng rao hàng rong, ánh nắng le lói sau cơn mưa, đến nụ cười rạng rỡ của cô gái bán rau. Những chi tiết này tuy nhỏ bé nhưng lại mang ý nghĩa to lớn, thể hiện sự trân trọng, yêu thương của tác giả đối với cuộc sống bình dị, mộc mạc.
Ngoài ra, cách nhìn của tác giả còn được thể hiện qua giọng điệu nhẹ nhàng, trữ tình, giàu cảm xúc. Ông sử dụng những từ ngữ giản dị, gần gũi nhưng lại ẩn chứa nhiều tầng nghĩa sâu sắc. Điều này khiến cho bài thơ trở nên gần gũi, dễ hiểu nhưng cũng đầy ấn tượng, gợi lên trong lòng người đọc những suy ngẫm về cuộc sống.
Nhìn chung, cách nhìn của tác giả về cuộc sống lao động của con người dưới khung cảnh trời mưa là một cách nhìn độc đáo, tinh tế, thể hiện sự am hiểu sâu sắc về cuộc sống và tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ. Bài thơ đã góp phần khẳng định tài năng sáng tạo nghệ thuật của Trần Đăng Khoa, đồng thời truyền tải những giá trị nhân văn cao đẹp về cuộc sống lao động của con người.