i:
câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết là số chữ trong mỗi câu thơ không cố định, có chữ, có chữ, có chữ,...
câu 2. Đoạn trích sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh gợi liên tưởng đến văn học dân gian, thể hiện sự sáng tạo độc đáo của tác giả Nguyễn Sĩ Đại.
* "Tổ quốc là khi mẹ sinh con": Câu thơ này gợi nhớ đến bài ca dao "Con cò mà đi ăn đêm", với hình ảnh con cò lặn lội kiếm ăn, tượng trưng cho cuộc sống vất vả, lam lũ nhưng vẫn kiên cường, bất khuất. Tác giả sử dụng hình ảnh "tổ quốc" để so sánh với "mẹ sinh con", nhấn mạnh vai trò to lớn của người mẹ, cũng như ý nghĩa thiêng liêng của Tổ quốc.
* "có cái mũi dọc dừa, màu da vàng như nắng tổ quốc": Hình ảnh "cái mũi dọc dừa" gợi nhớ đến câu chuyện cổ tích "Thạch Sanh", nơi Thạch Sanh sở hữu vẻ đẹp ngoại hình hoàn hảo, tượng trưng cho phẩm chất tốt đẹp của người Việt Nam. Màu da "vàng như nắng tổ quốc" lại gợi nhắc đến truyền thuyết về Lạc Long Quân và Âu Cơ, nguồn gốc của dân tộc Việt Nam.
* "biên cương áo mỏng đêm trở dạ": Cụm từ "áo mỏng" gợi nhớ đến hình ảnh người phụ nữ Việt Nam giản dị, mộc mạc, nhưng đầy lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. "Đêm trở dạ" lại gợi lên nỗi đau thương mất mát, sự hi sinh thầm lặng của biết bao thế hệ người Việt Nam trong lịch sử.
* "cánh võng trước thềm khơi hồn trẻ Việt": Hình ảnh "cánh võng" gợi nhớ đến câu chuyện cổ tích "Cây khế", nơi chim thần giúp đỡ anh em nhà nghèo. "Hồn trẻ Việt" lại gợi nhắc đến tinh thần lạc quan, yêu đời, khát vọng vươn lên của tuổi trẻ Việt Nam.
* "là tất cả những gì yêu dấu nhất": Câu thơ này gợi nhớ đến câu ca dao "Quê hương mỗi người chỉ một/ Như là chỉ một mẹ thôi". Tác giả khẳng định tình yêu quê hương đất nước là điều thiêng liêng, cao quý, là thứ tình cảm sâu nặng, gắn bó máu thịt với mỗi người con đất Việt.
* "chạm trang Kiều": Hình ảnh "trang Kiều" gợi nhớ đến Truyện Kiều - kiệt tác văn học của Nguyễn Du, nơi chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của người dân Việt Nam.
* "tiếng Việt": Tiếng Việt là ngôn ngữ mẹ đẻ, là sợi dây kết nối giữa con người với cội nguồn, với quá khứ, với tương lai. Tác giả khẳng định tiếng Việt là tài sản vô giá của dân tộc, cần được gìn giữ và phát huy.
Tóm lại, đoạn trích sử dụng nhiều hình ảnh, từ ngữ gợi liên tưởng đến văn học dân gian, góp phần làm tăng sức biểu cảm, tạo nên chiều sâu ý nghĩa cho tác phẩm. Qua đó, tác giả muốn khẳng định tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của mỗi người con đất Việt.
câu 3. Đoạn thơ "là dòng máu cha ông tha thiết chảy muôn đời/thấm vào đất, vào con, vào sắc cờ cháy rực" thể hiện tình cảm sâu nặng, thiêng liêng của tác giả dành cho Tổ quốc. Dòng máu cha ông là biểu tượng cho truyền thống lịch sử hào hùng, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Nó chảy mãi trong huyết quản mỗi người con đất Việt, từ thế hệ này sang thế hệ khác. Dòng máu ấy đã thấm nhuần vào từng tấc đất, từng thớ thịt của quê hương, tạo nên sức mạnh to lớn để bảo vệ và phát triển đất nước. Sắc cờ đỏ sao vàng là biểu tượng cao quý của Tổ quốc. Nó là niềm tự hào, kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam. Màu cờ đỏ thắm, ngôi sao vàng năm cánh tỏa sáng, tượng trưng cho tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường, khát vọng hòa bình của nhân dân ta. Hai dòng thơ trên đã khẳng định vai trò quan trọng của truyền thống lịch sử, văn hóa và tinh thần yêu nước trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó là nguồn sức mạnh vô tận giúp dân tộc Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thử thách, giành lấy độc lập, tự do và hạnh phúc.
câu 4. Đoạn thơ "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại đã sử dụng hình thức lời tâm tình của người cha với con để thể hiện tình cảm sâu nặng, thiêng liêng dành cho Tổ quốc. Cách diễn đạt này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
* Gợi cảm xúc: Lời tâm tình chân thành, tha thiết giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được lòng yêu nước nồng nàn, sự trân trọng, biết ơn sâu sắc của tác giả đối với quê hương, đất nước.
* Tăng tính biểu cảm: Hình thức lời tâm tình khiến cho những suy ngẫm về Tổ quốc thêm phần gần gũi, thân thương, tạo nên sự đồng cảm mạnh mẽ từ phía độc giả.
* Nhấn mạnh ý nghĩa: Qua lời tâm tình, tác giả muốn khẳng định vai trò to lớn của Tổ quốc, nhắc nhở mỗi người cần phải gìn giữ, bảo vệ và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Ngoài ra, cách sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ cũng góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho đoạn thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ, thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam.
câu 5. Đoạn trích đã gợi lên trong tôi nhiều suy nghĩ sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với Tổ quốc. Đầu tiên, chúng ta cần nhận thức rõ ràng rằng Tổ quốc là nơi chôn rau cắt rốn, là mảnh đất thiêng liêng mà mỗi người dân đều phải có trách nhiệm bảo vệ và phát triển. Trách nhiệm này không chỉ đơn thuần là việc giữ gìn an ninh, trật tự xã hội mà còn bao gồm cả việc xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.
Thế hệ trẻ chính là lực lượng nòng cốt, là tương lai của đất nước. Họ là những người đang ở độ tuổi sung sức, tràn đầy nhiệt huyết và khát vọng cống hiến. Vì vậy, họ cần phải ý thức được vai trò quan trọng của mình trong việc góp phần xây dựng và phát triển Tổ quốc. Điều này đòi hỏi họ phải nỗ lực học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện; và luôn sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn, thử thách.
Ngoài ra, thế hệ trẻ cũng cần phải có tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm công dân. Họ cần phải biết trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật của nhân loại. Họ cần phải sống có lý tưởng, có mục đích, và luôn hướng đến những điều tốt đẹp cho bản thân, gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, để thế hệ trẻ thực hiện tốt trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc, cần có sự quan tâm, định hướng từ phía gia đình, nhà trường và xã hội. Gia đình cần tạo điều kiện tốt nhất để con em học tập và phát triển toàn diện. Nhà trường cần đổi mới phương pháp giảng dạy, giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất phù hợp với yêu cầu của thời đại. Xã hội cần tạo cơ hội cho thanh niên thể hiện tài năng, trí tuệ và đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước.
Tóm lại, trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với Tổ quốc là vô cùng to lớn và thiêng liêng. Chúng ta cần phải ý thức được vai trò của mình, nỗ lực học tập, rèn luyện và cống hiến hết mình cho quê hương, đất nước. Chỉ có như vậy, chúng ta mới xứng đáng với truyền thống hào hùng của cha ông, và góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, phồn vinh.