câu 1: - Dấu hiệu nhận biết thể thơ trong văn bản: Văn bản được viết theo thể thơ tự do.
câu 2: Các từ láy có trong khổ thơ đầu của văn bản là: rập rình, lập lòe, se sẽ, da diết, dịu dàng, còm cõi, hun hút, gồ ghề, dài, thênh thang.
câu 3. Trong câu thơ "Còm cõi vai gầy gánh nặng", tác giả Lưu Quang Vũ đã sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ. Thay vì cấu trúc bình thường "vai gầy còm cõi gánh nặng", tác giả đã đảo vị trí tính từ "còm cõi" lên trước danh từ "vai gầy". Việc đảo ngữ này có tác dụng nhấn mạnh sự vất vả, lam lũ của người mẹ, đồng thời tạo nên cảm giác xót xa, thương cảm cho hình ảnh người phụ nữ tần tảo, chịu đựng gian khổ để nuôi dưỡng con cái.
Bên cạnh đó, việc đảo ngữ còn góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra dáng vẻ gầy gò, yếu ớt nhưng đầy nghị lực của người mẹ. Đồng thời, nó cũng thể hiện được tình cảm sâu sắc, lòng biết ơn của tác giả đối với người mẹ kính yêu.
câu 5. Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ nhung, tiếc nuối về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ gắn liền với những con đường quê hương. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm để miêu tả khung cảnh làng quê thanh bình, yên ả, đồng thời thể hiện tình cảm sâu sắc của mình đối với nơi chôn rau cắt rốn.
câu 6. Những câu thơ:
"ôi những con đường hẹp ngày xưa cùng ruộng nhỏ ao con bó luôn tầm mắt khiến lòng người nhiều khi cũng chật"
đã gợi lên trong em suy nghĩ về sự hạn chế của cuộc sống nông thôn trước đây. Cuộc sống ở làng quê thường gắn liền với hình ảnh những con đường hẹp, ruộng đồng nhỏ bé, ao nước nhỏ. Điều này cho thấy rằng cuộc sống ở nông thôn thời kỳ đó còn rất khó khăn, thiếu thốn. Người dân chỉ có thể sống trong phạm vi giới hạn bởi những điều kiện vật chất hạn chế. Họ bị gò bó trong cuộc sống hàng ngày, không có cơ hội để phát triển bản thân và vươn lên.
Tuy nhiên, câu thơ cũng mang ý nghĩa sâu sắc hơn. Nó phản ánh tâm trạng của tác giả Lưu Quang Vũ khi nhìn lại quá khứ. Ông cảm thấy tiếc nuối vì những hạn chế của cuộc sống nông thôn đã khiến cho tâm hồn con người trở nên chật chội, tù túng. Điều này đặt ra vấn đề về sự cần thiết phải thay đổi cách thức sống, để con người được giải phóng khỏi những ràng buộc vật chất, tinh thần, từ đó có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình.
Ngoài ra, câu thơ còn gợi lên suy nghĩ về sự thay đổi của xã hội nông thôn Việt Nam qua thời gian. Ngày nay, nhờ sự phát triển của kinh tế, khoa học kỹ thuật, cuộc sống ở nông thôn đã có nhiều thay đổi tích cực. Những con đường hẹp, ruộng đồng nhỏ bé, ao nước nhỏ đã dần được thay thế bằng những con đường rộng rãi, hiện đại, những cánh đồng rộng lớn, những hồ nước mênh mông. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân nông thôn phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.
Tóm lại, câu thơ "ôi những con đường hẹp ngày xưa cùng ruộng nhỏ ao con bó luôn tầm mắt khiến lòng người nhiều khi cũng chật" đã gợi lên trong em suy nghĩ về sự hạn chế của cuộc sống nông thôn trước đây, đồng thời cũng đặt ra vấn đề về sự cần thiết phải thay đổi cách thức sống để con người được giải phóng khỏi những ràng buộc vật chất, tinh thần. Câu thơ cũng gợi lên niềm tin vào tương lai tươi sáng của nông thôn Việt Nam.
câu 7. Nội dung chính của văn bản: Những kí ức tuổi thơ gắn liền với hình ảnh con đường làng quê hương.
câu 8. : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là biểu cảm. Đoạn trích thể hiện rõ ràng tâm tư, tình cảm của tác giả đối với những con đường quê hương, qua đó bộc lộ nỗi nhớ nhung, tiếc nuối về quá khứ và khát khao xây dựng tương lai tươi sáng.
: Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong câu thơ "ta dựng ngày mai rộng biển lúa vàng" nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Hình ảnh "biển lúa vàng" tượng trưng cho sự giàu đẹp, trù phú của đất nước, tạo nên một khung cảnh rộng lớn, đầy hứa hẹn. So sánh này giúp người đọc dễ dàng hình dung ra ước mơ to lớn, vĩ đại của tác giả về tương lai đất nước.
: Thông điệp có ý nghĩa tích cực nhất mà em nhận được sau khi đọc đoạn trích là khát vọng vươn lên, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn. Tác giả đã thể hiện niềm tin vào tương lai rạng rỡ, nơi con người được sống trong hòa bình, hạnh phúc. Điều này truyền cảm hứng cho chúng ta, thúc đẩy mỗi người nỗ lực phấn đấu để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.