ĐỀ 07 I. Đọc hiểu Đọc văn bản: THỜI LÁ ĐỎ (1) Có một thời lá đỏ của chúng mình, Thời rất lắm ước ao, thời quá thừa xúc cảm, Thời của tình yêu bao la, thoáng đãng... Chúng mình yêu rừng tự đấy yêu đi!...

i:
câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Thời Lá Đỏ" là tác giả Bằng Việt.

câu 2. Đoạn trích "Thời lá đỏ" sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và biểu cảm để miêu tả vẻ đẹp hùng vĩ, lãng mạn của Tây Nguyên vào mùa lá đỏ. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa mô tả cảnh vật và tâm trạng con người, tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống nơi đây.

Phân tích:

* Hình ảnh thiên nhiên: Đoạn trích sử dụng nhiều hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, rực rỡ sắc màu: "lá đỏ", "bãi b.52 trụi trần", "một trời bướm", "một trời hoa", "phấn bay". Những hình ảnh này gợi lên sự sống mãnh liệt, tràn đầy năng lượng của vùng đất Tây Nguyên.
* Cảm xúc của tác giả: Tác giả thể hiện niềm vui, sự say mê, lòng yêu mến đối với thiên nhiên và cuộc sống ở Tây Nguyên qua những câu thơ như: "thời rất lắm ước ao", "thời quá thừa xúc cảm", "chúng mình yêu rừng tự đấy yêu đi!". Cảm xúc ấy được thể hiện rõ nét nhất qua hai câu thơ cuối: "không bao giờ xóa nỗi, suốt tự thời lá đỏ của chúng mình!" - khẳng định tình yêu sâu đậm, bền bỉ của tác giả dành cho mảnh đất Tây Nguyên.
* Tâm trạng con người: Bên cạnh việc ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên, tác giả còn thể hiện tâm trạng của những người trẻ tuổi, những người lính trẻ đang chiến đấu bảo vệ quê hương. Họ yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, nhưng cũng phải đối mặt với những khó khăn, gian khổ của chiến tranh. Tâm trạng ấy được thể hiện qua những câu thơ như: "rừng vụng daị, cộc cằn, nhưng tuôn trào sức sống", "người trước ngã, người sau lại tiếp, không ai so đo vì giới hạn của đời mình".

Kết luận:

Đoạn trích "Thời lá đỏ" là một bài thơ hay, thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả dành cho thiên nhiên và con người Tây Nguyên. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự sống mãnh liệt, bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

câu 3. Phép tu từ liệt kê "rừng vụng dại, cộc cằn, nhưng tuôn trào sức sống những bãi b.52 trụi trần, chớp mắt lại lên xanh! một trời bướm, một trời hoa, một trời phấn bay, thoắt một trời lá rụng" được sử dụng để miêu tả sự đa dạng và phong phú của thiên nhiên. Tác giả đã liệt kê những hình ảnh cụ thể, sinh động về vẻ đẹp của rừng, tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, đầy sức sống.

* "Rừng vụng dại, cộc cằn": Gợi tả sự hoang sơ, thô mộc, đầy bí ẩn của rừng.
* "Nhưng tuôn trào sức sống": Nhấn mạnh vào sức sống mãnh liệt, bất khuất của rừng, dù bề ngoài có vẻ khắc nghiệt.
* "Những bãi b.52 trụi trần, chớp mắt lại lên xanh!": Tạo nên sự tương phản giữa sự tàn phá và sự hồi sinh nhanh chóng của thiên nhiên.
* "Một trời bướm, một trời hoa, một trời phấn bay": Thể hiện sự rực rỡ, tràn đầy màu sắc và sự sống động của rừng.
* "Thoắt một trời lá rụng": Gợi tả sự thay đổi đột ngột, chuyển mùa của thiên nhiên.

Tác dụng của phép liệt kê:

* Nhấn mạnh: Tăng cường hiệu quả biểu đạt cho nội dung cần diễn đạt.
* Gợi hình: Tạo ra hình ảnh cụ thể, rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng tưởng tượng và cảm nhận vẻ đẹp của rừng.
* Gợi cảm: Thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc của tác giả, đồng thời khơi gợi lòng yêu mến, trân trọng đối với thiên nhiên trong lòng người đọc.

câu 4. Lời thơ "Chúng mình học cách sống của rừng, vượt trăm đỉnh mù sương không biết mệt, người trước ngã, người sau lại tiếp, không ai so đo vì giới hạn của đời mình" gợi cho tôi suy ngẫm về sự kiên trì và đoàn kết trong cuộc sống. Nó nhắc nhở rằng dù gặp khó khăn hay thử thách nào, chúng ta cũng nên giữ vững lòng tin vào khả năng của chính mình và luôn sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau để vượt qua mọi trở ngại. Lời thơ này khuyến khích tôi không ngừng nỗ lực và không từ bỏ mục tiêu của mình, bởi vì chỉ cần có niềm tin và sự đồng hành, bất kỳ điều gì cũng có thể đạt được.

câu 5. Đoạn trích "Thời lá đỏ" của Bằng Việt thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người và thiên nhiên, đặc biệt là rừng núi Tây Nguyên. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm để miêu tả vẻ đẹp hùng vĩ, hoang sơ của rừng núi, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của rừng đối với cuộc sống con người.

Giá trị nhận thức của đoạn trích nằm ở việc tác giả giúp người đọc hiểu rõ hơn về vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng núi. Rừng không chỉ là nơi cung cấp nguồn tài nguyên quý giá cho con người mà còn là biểu tượng của sự kiên cường, bất khuất, là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Qua đó, tác giả khơi dậy lòng yêu mến, trân trọng thiên nhiên trong mỗi người.

Giá trị giáo dục của đoạn trích được thể hiện qua việc tác giả nhắc nhở con người cần phải sống hòa hợp với thiên nhiên, bảo vệ môi trường. Con người cần học cách sống như rừng, luôn vươn lên mạnh mẽ, không ngừng đổi mới, không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ bé. Đồng thời, tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần xây dựng đất nước ngày càng phát triển.

Tóm lại, đoạn trích "Thời lá đỏ" của Bằng Việt là một tác phẩm giàu ý nghĩa, mang đến cho người đọc những suy ngẫm sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đồng thời khơi dậy trách nhiệm bảo vệ môi trường, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống.