i:
câu 1. Phần đọc hiểu (4,0 điểm):
Dấu hiệu xác định ngôi kể: Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ nhất, nhân vật xưng "tôi", trực tiếp kể lại câu chuyện. Dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất là việc sử dụng đại từ "tôi" để chỉ chính mình, ví dụ: "Tôi ôm con mèo cái già có bộ lông màu xám tro vào lòng, vuốt ve nó."
Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:
Quá trình giải quyết bài tập này đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về cách thức sử dụng ngôn ngữ và vai trò của nhân vật trong câu chuyện. Việc áp dụng khái niệm ngôi kể và phân tích chi tiết các yếu tố liên quan giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức xây dựng cốt truyện và truyền tải thông điệp của tác giả.
câu 2. <>
Điểm tựa của nhân vật người bà:
Trong đoạn trích, nhân vật người bà dựa vào những điểm tựa sau:
* Cánh cửa: Bà ngồi ở bậc thềm, tựa lưng vào cánh cửa, như một cách để giữ thăng bằng, tạo cảm giác an toàn và vững chãi. Cánh cửa trở thành nơi bà nương tựa tinh thần, là điểm dừng chân sau những ngày dài vất vả.
* Tiếng răng của lũ mọt: Bà nghe tiếng mọt ăn gỗ, tưởng tượng về những ngày đã qua, về những kỷ niệm đẹp đẽ. Tiếng mọt như một lời nhắc nhở về thời gian trôi qua, về sự thay đổi của cuộc sống, khiến bà thêm trân trọng những giá trị xưa cũ.
* Con mèo già: Con mèo già là người bạn đồng hành, là nguồn an ủi cho bà. Bà vuốt ve con mèo, trò chuyện với nó, như một cách để chia sẻ tâm tư, nỗi niềm. Con mèo trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của bà, là điểm tựa tinh thần, giúp bà vơi bớt cô đơn.
* Bầy chim: Bầy chim trở về làm tổ, hót vang ở khu vườn, gợi nhớ về những ký ức đẹp đẽ của tuổi thơ. Âm thanh của bầy chim như một lời nhắc nhở về sự sống, về hy vọng, giúp bà thêm lạc quan, yêu đời.
Những điểm tựa trên đều là những điều giản dị, gần gũi, nhưng lại vô cùng ý nghĩa đối với bà. Chúng giúp bà vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống, giữ vững tinh thần lạc quan, yêu đời.
câu 3. Đoạn trích "Bầy chim trở về" của Phạm Sông Hồng sử dụng điểm nhìn chính là người kể chuyện ngôi thứ nhất. Người kể chuyện xưng "tôi", trực tiếp tham gia vào câu chuyện, chứng kiến và kể lại những sự kiện diễn ra tại khu vườn của bà. Việc lựa chọn góc nhìn này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
* Tạo cảm giác chân thật: Người kể chuyện là nhân vật chính, trải nghiệm trực tiếp những biến đổi của cảnh vật, tâm trạng của các nhân vật khác, khiến câu chuyện trở nên gần gũi, dễ dàng đồng cảm với độc giả.
* Thể hiện rõ nét tình cảm: Qua lăng kính của người kể chuyện, ta cảm nhận được nỗi buồn man mác, sự hoài niệm của bà, sự ấm áp của tình cảm gia đình, tình làng nghĩa xóm.
* Khơi gợi suy ngẫm: Câu chuyện không chỉ đơn thuần miêu tả khung cảnh thiên nhiên mà còn ẩn chứa những triết lý sâu sắc về cuộc sống, về giá trị của tình thân, tình bạn, về sự trân trọng những điều giản dị.
Ngoài ra, việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhịp điệu chậm rãi, nhẹ nhàng cũng góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho đoạn trích. Tác giả khéo léo kết hợp giữa miêu tả chi tiết, cụ thể với những suy tưởng, chiêm nghiệm, tạo nên chiều sâu cho tác phẩm.
câu 4. Phần Đọc Hiểu
: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là tự sự. Đoạn trích kể lại câu chuyện về cuộc sống của nhân vật "tôi", đặc biệt là mối quan hệ giữa "tôi" và bà ngoại, con mèo già và bầy chim.
: Nhân vật chính trong đoạn trích là "tôi", một cậu bé sống cùng bà ngoại trong một ngôi nhà đơn sơ, giản dị. Cậu bé có tâm hồn nhạy cảm, giàu tình cảm và luôn dành tình yêu thương cho những người thân yêu xung quanh mình.
: Chi tiết miêu tả cảnh tượng yên tĩnh, buồn bã của khu vườn: "Năm ấy lũ chim không về làm tổ ở khu vườn. Bà ngoại tôi ngồi ở bậc thềm, nhìn vào khoảng không hun hút trước mặt." tạo nên bầu không khí u buồn, trầm lắng, phản ánh tâm trạng của nhân vật "tôi" và bà ngoại.
: Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu văn: "Bà tựa vào tiếng răng của lũ mọt, hình như là hoài nhớ về những ngày đã qua nhiều hơn là nghĩ đến ngày mai." Tác giả sử dụng hình ảnh "tiếng răng của lũ mọt" để ẩn dụ cho nỗi nhớ về quá khứ, những kỷ niệm đẹp đẽ đã qua. Hình ảnh này gợi lên sự mòn mỏi, hao mòn theo thời gian, đồng thời cũng thể hiện sự tiếc nuối, lưu luyến của bà đối với những điều đã qua.
: Câu văn: "Tôi thầm nghĩ, biết đâu nó cũng như bà tôi, tức là đang hoài nhớ về cái thời đã qua thì sao?" thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của nhân vật "tôi" đối với bà ngoại. Cậu bé hiểu rằng bà đang sống trong những hồi ức về quá khứ, về những kỷ niệm đẹp đẽ đã qua. Điều này cho thấy "tôi" là một đứa trẻ nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn, biết chia sẻ và thấu hiểu nỗi lòng của người khác.
: Qua đoạn trích, ta thấy được tình cảm gia đình ấm áp, thiêng liêng. Tình cảm giữa bà ngoại và "tôi" rất sâu đậm, gắn bó. Bà ngoại là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho "tôi", là nơi "tôi" tìm về sau những bộn bề của cuộc sống. Đồng thời, đoạn trích cũng thể hiện tình yêu thương, sự hy sinh cao cả của bà ngoại dành cho con cháu. Bà luôn dành trọn tình yêu thương, sự chăm sóc cho "tôi" và con mèo già.
câu 5. Đoạn trích trên kể về câu chuyện của một gia đình nghèo khó, nơi mà tình yêu thương và sự hy sinh luôn được đặt lên hàng đầu. Thông điệp chính của đoạn trích là giá trị của gia đình và tầm quan trọng của việc trân trọng những điều giản dị trong cuộc sống. Gia đình không chỉ là nơi chúng ta trưởng thành mà còn là nguồn cảm hứng và sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn.
Trong xã hội hiện đại, nhiều người dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy công việc, tiền bạc và danh vọng. Tuy nhiên, đoạn trích này nhấn mạnh rằng hạnh phúc thật sự nằm trong những khoảnh khắc đơn giản, những giây phút chia sẻ niềm vui và nỗi buồn cùng nhau. Tình yêu thương và sự gắn kết trong gia đình tạo nên nền tảng vững chắc cho mỗi cá nhân phát triển và trưởng thành.
Thông điệp này càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh xã hội đầy áp lực và căng thẳng. Chúng ta cần dành thời gian để tận hưởng những điều nhỏ nhặt, để lắng nghe và thấu hiểu lẫn nhau. Bằng cách giữ gìn và nuôi dưỡng mối quan hệ gia đình, chúng ta góp phần xây dựng một cộng đồng tốt đẹp hơn, nơi mà tình yêu thương và sự đoàn kết luôn được đề cao.