Bài thơ "Đất nước" của nhà thơ Nguyễn Đình Thi là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình - lãng mạn của ông. Bài thơ được sáng tác trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, thể hiện tình yêu đất nước, lòng tự hào dân tộc và khát vọng hòa bình, hạnh phúc của nhân dân Việt Nam.
Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Thi đã khắc họa khung cảnh mùa thu xưa, khi đất nước còn chìm trong bóng tối nô lệ:
> Sáng mát trong như sáng năm xưa
> Gió thổi mùa thu hương cốm mới
> Tôi nhớ những ngày thu đã xa
> Sớm chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Tác giả đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi để gợi lên không khí mát trong, thanh tao của mùa thu. Đó là gió se lạnh, là hương cốm thơm ngát, là những con phố cổ kính của Hà Nội. Tuy nhiên, ẩn sau vẻ đẹp ấy là nỗi buồn man mác, sự tiếc nuối về quá khứ đã qua. Người ra đi mang theo nỗi nhớ da diết về quê hương, về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
Từ đó, tác giả chuyển sang miêu tả mùa thu nay, khi đất nước đã giành được độc lập, tự do:
> Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
> Những phố dài xao xác hơi may
> Người ra đi đầu không ngoảnh lại
> Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Mùa thu nay đã khác hẳn với mùa thu xưa. Không còn cái se lạnh, heo hắt mà thay vào đó là sự ấm áp, vui tươi. Người ra đi mang theo niềm tin, hi vọng về tương lai tươi sáng của đất nước. Họ quyết tâm, dứt khoát, không quay đầu nhìn lại.
Bên cạnh việc miêu tả khung cảnh thiên nhiên, tác giả còn tập trung vào việc khắc họa hình ảnh đất nước trong kháng chiến:
> Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
> Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
> Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh
> Nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, kiên cường
Hình ảnh cây tre xanh được tác giả sử dụng để tượng trưng cho phẩm chất cao quý của con người Việt Nam. Dù phải đối mặt với bao khó khăn, gian khổ, họ vẫn luôn giữ vững ý chí, nghị lực, kiên cường đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Cuối cùng, tác giả khẳng định niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước:
> Ngày xuân mơ nở trắng rừng
> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
> Ôi! Những cánh đồng quê chảy máu
> Dây thép gai đâm nát trời chiều
> Những đêm dài hành quân nung nấu
> Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu
> Từ những năm đau thương chiến đấu
> Đã ngời lên nét mặt quê hương
> Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu
> Đã bật lên những tiếng căm hờn
Dù phải trải qua bao nhiêu thử thách, gian khổ, đất nước vẫn vững bước tiến lên phía trước. Tác giả tin rằng, với ý chí, nghị lực và tinh thần đoàn kết, nhất định chúng ta sẽ giành được chiến thắng, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Như vậy, bài thơ "Đất nước" của Nguyễn Đình Thi là một tác phẩm giàu ý nghĩa, thể hiện tình yêu đất nước, lòng tự hào dân tộc và khát vọng hòa bình, hạnh phúc của nhân dân Việt Nam. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh, tạo nên một bức tranh sinh động về đất nước Việt Nam.