1. Câu thơ: "Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi"
- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ phẩm chất (ẩn dụ chuyển đổi cảm giác).
- Tác dụng: Tạo nên hình ảnh sinh động, gợi tả vẻ đẹp rực rỡ, ấm áp của rừng núi trong mùa đông giá lạnh. Màu đỏ của hoa chuối như ngọn lửa sưởi ấm lòng người giữa khung cảnh hoang sơ, khắc nghiệt.
2. Câu thơ: "Bão bùng thân bọc lấy thân/ Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm."
- Biện pháp tu từ: Nhân hóa và ẩn dụ.
- Tác dụng: Câu thơ sử dụng biện pháp nhân hóa để miêu tả cây tre với những hành động, cử chỉ giống con người, thể hiện sự đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau trong khó khăn. Đồng thời, ẩn dụ "thân bọc lấy thân", "tay ôm tay níu" cũng góp phần làm nổi bật sức mạnh phi thường của cây tre, tượng trưng cho tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.
3. Câu thơ: "Cháu chiến đấu hôm nay vì lòng yêu tổ quốc/ Vì xóm làng thân thuộc bà ơi!"
- Biện pháp tu từ: Điệp ngữ, liệt kê.
- Tác dụng: Điệp ngữ "vì" nhấn mạnh mục đích cao cả của người cháu khi tham gia chiến đấu, đó là tình yêu quê hương đất nước, là trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc, đồng thời khẳng định ý chí quyết tâm chiến đấu đến cùng. Liệt kê "lòng yêu tổ quốc", "xóm làng thân thuộc bà ơi" tạo nên một bức tranh đầy đủ về động lực chiến đấu của người cháu, vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính cộng đồng.
4. Câu thơ: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa/ Sóng đã cài then đêm sập cửa."
- Biện pháp tu từ: So sánh, nhân hóa.
- Tác dụng: Hai câu thơ sử dụng biện pháp so sánh "mặt trời xuống biển như hòn lửa" để miêu tả cảnh hoàng hôn rực rỡ, tráng lệ. Hình ảnh mặt trời lặn được ví như hòn lửa đang chìm dần vào đại dương, tạo nên một khung cảnh hùng vĩ, ấn tượng. Câu thơ thứ hai sử dụng biện pháp nhân hóa "sóng đã cài then đêm sập cửa" để miêu tả màn đêm buông xuống một cách nhẹ nhàng, thanh bình. Sự tương phản giữa ánh sáng rực rỡ của mặt trời và bóng tối bao trùm của màn đêm tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy ấn tượng.
5. Câu thơ: "Trường Sơn: Chí lớn ông cha Cửu Long: Lóng mẹ bao la sóng trào."
- Biện pháp tu từ: Hoán dụ, ẩn dụ.
- Tác dụng: Câu thơ sử dụng hoán dụ "Trường Sơn" để chỉ người lính, "Cửu Long" để chỉ người nông dân. Cả hai đều là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam. Ẩn dụ "chí lớn ông cha" và "lóng mẹ bao la sóng trào" thể hiện khát vọng độc lập tự do, lòng yêu nước nồng nàn của thế hệ cha anh và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.
6. Câu thơ: "Cô Mây dịu dáng đùa bé Nắng đi chơi."
- Biện pháp tu từ: Nhân hóa.
- Tác dụng: Câu thơ sử dụng biện pháp nhân hóa "cô Mây dịu dáng đùa bé" để miêu tả bầu trời trong xanh, mát mẻ. Hình ảnh "cô Mây" được nhân hóa với hành động "dịu dàng đùa bé" tạo nên một không gian thơ mộng, yên bình. Câu thơ tiếp theo "Nắng đi chơi" cũng sử dụng biện pháp nhân hóa, khiến cho nắng trở thành một người bạn vui vẻ, hồn nhiên, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi sáng, rạng rỡ.
7. Câu thơ: "Dòng sông phớ thương con thuyền bé ỏng."
- Biện pháp tu từ: Nhân hóa.
- Tác dụng: Câu thơ sử dụng biện pháp nhân hóa "phớ thương" để miêu tả dòng sông. Dòng sông được nhân hóa với tình cảm yêu thương, trìu mến dành cho con thuyền nhỏ bé. Điều này thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa dòng sông và con thuyền, tạo nên một hình ảnh thơ mộng, lãng mạn.