giải bài đọc hiểu

câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát. Chủ thể trữ tình của văn bản là tác giả Hoài Thanh - Hoài Chân.

câu 2. Bức tranh thiên nhiên và tâm trạng con người ở bến đò ngày mưa được tái hiện qua các hình ảnh sau:

* Hình ảnh thiên nhiên:
* Tre rũ rượi ven bờ chen ướt át, chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa.
* Dòng sông chảy rào rạt, con thuyền cắm lái đậu trơ vơ.
* Trên bến vắng, vài quán hàng không khách đứng xo ro.
* Ngoài đường lội họa hoằn người đến chợ, thúng đội đầu như đội cả trời mưa.
* Một con thuyền ghé chở rồi âm thầm bến lại lặng trong mưa.

* Hình ảnh con người:
* Bác lái ghé buồm vào hút điếu, bà già sù sụ sặc hơi, ho.
* Người đi chợ lội họa hoằn, con thuyền ghé chở rồi âm thầm bến lại lặng trong mưa.

Phân tích:

* Hình ảnh thiên nhiên: Tác giả sử dụng những từ ngữ gợi tả sự ẩm ướt, lạnh lẽo, cô đơn, trống trải để miêu tả cảnh vật. Tre rũ rượi, chuối bơ phờ, dòng sông chảy rào rạt, con thuyền cắm lái đậu trơ vơ... tạo nên bức tranh thiên nhiên u buồn, ảm đạm.
* Hình ảnh con người: Con người xuất hiện thưa thớt, lẻ loi, chìm khuất giữa khung cảnh thiên nhiên rộng lớn. Họ cũng mang vẻ mệt mỏi, chán nản, thậm chí là bất lực trước thời tiết khắc nghiệt.

Kết luận:

Bằng cách sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên và tâm trạng con người ở bến đò ngày mưa đầy ám ảnh. Bức tranh ấy thể hiện nỗi buồn, sự cô đơn, trống trải của con người trong cuộc sống thường nhật.

câu 3. Các từ láy có trong bài thơ là:

- rũ rượi: Từ láy tượng hình, miêu tả sự yếu ớt, mệt mỏi của cây tre sau cơn mưa.
- bơ phờ: Từ láy tượng hình, miêu tả trạng thái mệt mỏi, chán nản của cây chuối.
- rào rạt: Từ láy tượng thanh, miêu tả tiếng nước chảy mạnh mẽ, dữ dội.
- chơ vơ: Từ láy tượng hình, miêu tả sự cô đơn, lẻ loi của chiếc thuyền.
- đắm mình: Từ láy tượng hình, miêu tả hành động chìm sâu vào trong nước.
- sặc sụa: Từ láy tượng hình, miêu tả tiếng thở nặng nề, khó khăn.
- họa hoằn: Từ láy tượng hình, miêu tả sự hiếm hoi, ít gặp.
- âm thầm: Từ láy tượng hình, miêu tả sự im lặng, không ồn ào.

Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:

Quá trình phân tích từ láy đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức về ngôn ngữ và khả năng cảm nhận nghệ thuật. Việc xác định từ láy dựa trên cấu tạo âm thanh giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách tác giả sử dụng ngôn ngữ để tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho bài thơ. Bên cạnh đó, việc phân loại từ láy thành tượng hình, tượng thanh, hay chỉ thuần túy là từ láy giúp chúng ta hiểu rõ hơn ý nghĩa và vai trò của từng từ láy trong việc thể hiện nội dung và cảm xúc của bài thơ.

câu 4. Trong hai câu thơ "Ngoài đường lội họa hoằn người đến chợ/ Thúng đội đầu như đội cả trời mưa", tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng với từ so sánh "như". Hình ảnh "thúng đội đầu" được so sánh với "đội cả trời mưa" nhằm tạo nên sự tương phản giữa hình dáng nhỏ bé của chiếc thúng và sự rộng lớn, bao la của bầu trời.

Tác dụng của phép so sánh này:

- Gợi hình: Tạo nên hình ảnh sinh động về cảnh tượng những người dân đi chợ trong ngày mưa, họ phải đội thúng lên đầu để che mưa, nhưng vẫn bị nước mưa thấm qua thúng, khiến cho họ như đang đội cả bầu trời mưa.
- Gợi cảm: Thể hiện sự vất vả, gian nan của cuộc sống mưu sinh, đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan, kiên cường của người lao động trước khó khăn.
- Nhấn mạnh: Nhấn mạnh sự khắc nghiệt của thời tiết, đồng thời khẳng định sức chịu đựng phi thường của con người.

Biện pháp so sánh "như đội cả trời mưa" đã góp phần làm tăng tính biểu cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận sâu sắc hơn về khung cảnh làng quê Việt Nam trong ngày mưa.

câu 5. Bài thơ sử dụng cách gieo vần chân, tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa các câu thơ. Vần chân được gieo ở cuối mỗi câu thơ, giúp cho bài thơ trở nên nhịp nhàng, uyển chuyển, đồng thời tạo cảm giác ấm áp, gần gũi với cuộc sống thường nhật. Cách gieo vần này cũng góp phần thể hiện tâm trạng buồn bã, cô đơn của tác giả trước cảnh vật thiên nhiên u ám, ảm đạm.

câu 6. Bức tranh quê trong bài thơ được miêu tả với những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp nhưng cũng mang nét buồn man mác. Cảnh vật được khắc họa qua các chi tiết cụ thể như tre rũ rượi, chuối bơ phờ, dòng sông chảy rào rạt, con thuyền cắm lái đậu trơ trọi, quán hàng vắng khách, bác lái hút thuốc, bà già ho sù sụ... Tất cả tạo nên một khung cảnh tĩnh lặng, u buồn, phản ánh tâm trạng cô đơn, trống trải của con người trước cảnh vật thiên nhiên. Bức tranh này gợi lên cảm giác về sự cô đơn, lạc lõng, đồng thời cũng thể hiện nỗi nhớ nhà, mong chờ ngày trở về của tác giả.

câu 7. Em đồng ý với ý kiến cho rằng bài thơ là tấm lòng của một người con yêu quê hương tha thiết. Bài thơ thể hiện sự gắn bó sâu sắc của tác giả với quê hương qua những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, bình dị nhưng cũng đầy sức sống. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm để miêu tả khung cảnh làng quê Việt Nam trong mùa mưa. Những hình ảnh tre rũ rượi, chuối bơ phờ, dòng sông chảy rào rạt,... đều mang đậm nét đặc trưng của vùng nông thôn Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả còn thể hiện tình yêu thương, trân trọng đối với cuộc sống giản dị, mộc mạc nơi quê nhà. Hình ảnh "bác lái ghé buồm vào hút điếu", "bà già sù sụ sặc hơi, ho" cho thấy sự quan tâm, sẻ chia giữa những người dân lao động nghèo khó. Tình yêu quê hương được thể hiện qua những chi tiết nhỏ nhặt, giản dị nhưng vô cùng ấm áp, gần gũi. Tóm lại, bài thơ "Mưa" là một bức tranh đẹp về quê hương Việt Nam, đồng thời cũng là tiếng lòng của một người con yêu quê tha thiết.

câu 8: Bài thơ "Tre Việt Nam" của Nguyễn Duy đã gợi lên những cảm xúc sâu sắc về vai trò của kỷ niệm trong cuộc sống con người. Qua hình ảnh tre xanh mướt, tác giả đã khéo léo thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người và quê hương, đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa to lớn của việc lưu giữ và trân trọng những ký ức đẹp đẽ.

Kỷ niệm đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bản sắc riêng cho mỗi cá nhân. Chúng giúp chúng ta nhớ về nguồn gốc, gia đình, bạn bè và những trải nghiệm đáng quý trong quá khứ. Những khoảnh khắc hạnh phúc, niềm vui hay nỗi buồn đều góp phần làm nên bức tranh đa dạng và phong phú của cuộc đời. Kỷ niệm còn là sợi dây liên kết vô hình giữa các thế hệ, giúp chúng ta truyền tải giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần dân tộc từ đời này sang đời khác.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần thiết để giữ gìn tất cả mọi thứ thuộc về quá khứ. Đôi khi, việc buông bỏ những điều không còn phù hợp sẽ giúp tâm hồn được giải phóng, mở ra cơ hội mới cho tương lai. Quan trọng nhất là cách chúng ta nhìn nhận và xử lý kỷ niệm. Hãy biết trân trọng những gì tốt đẹp, nhưng cũng đừng để nó trở thành gánh nặng cản trở bước tiến của chính mình.