Nguyễn Chí Diễn là một nhà thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Ông có phong cách sáng tác đa dạng, phong phú, từ những bài thơ trữ tình, lãng mạn đến những bài thơ hiện thực, phản ánh đời sống xã hội. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất trong sự nghiệp sáng tác của ông có lẽ là bài thơ "Mùa táo nở hoa". Bài thơ đã khắc họa thành công khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống, đồng thời gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình yêu thương, sự gắn bó giữa con người với nhau.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh cây táo nở hoa trắng muốt, tạo nên một khung cảnh thanh bình, yên ả. Màu trắng của hoa táo như xua tan đi cái lạnh lẽo của mùa đông, mang đến cảm giác ấm áp, rạng rỡ cho ngày xuân.
Cây táo vườn nhà nở hoa trắng muốt
Giữa bốn bề gió thoảng, mây bay
Tác giả sử dụng biện pháp đảo ngữ "trắng muốt" nhằm nhấn mạnh vào màu sắc đặc trưng của loài hoa này. Màu trắng tinh khôi của hoa táo khiến cho khung cảnh trở nên lung linh, huyền ảo hơn. Bên cạnh đó, việc sử dụng các từ láy "thoang thoảng", "bay bay" giúp cho nhịp thơ thêm phần nhẹ nhàng, du dương, gợi lên cảm giác thanh bình, yên tĩnh của buổi sớm mùa xuân.
Những cánh hoa nhỏ li ti
Như muôn ngàn bông tuyết rơi
Hình ảnh so sánh "những cánh hoa nhỏ li ti như muôn ngàn bông tuyết rơi" thật tinh tế và giàu sức gợi. Tuyết thường gắn liền với mùa đông lạnh giá, còn hoa táo nở vào mùa xuân, tượng trưng cho sự khởi đầu mới, cho niềm hy vọng và sự tái sinh. Việc kết hợp hai hình ảnh đối lập này đã tạo nên một vẻ đẹp rất riêng cho bài thơ, vừa lãng mạn, thơ mộng, vừa ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa sâu xa.
Đẹp tựa chốn bồng lai tiên cảnh
Đâu đây hương thơm ngan ngát gọi mời
Hai câu thơ tiếp theo, tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa "đẹp tựa chốn bồng lai tiên cảnh". Câu thơ như muốn khẳng định vẻ đẹp của mùa xuân, của thiên nhiên đất trời thật kỳ diệu, huyền ảo. Nó khiến cho lòng người rung động, xao xuyến, muốn hòa mình vào với thiên nhiên. Đồng thời, mùi hương thơm ngát của hoa táo cũng góp phần tô điểm thêm cho bức tranh mùa xuân thêm phần sinh động, hấp dẫn. Nó như lời mời gọi du khách gần xa đến thưởng thức vẻ đẹp của mùa xuân.
Em có nghe tiếng chim gù
Trong vườn xuân thổn thức
Tiếng chim gù trong vườn xuân như tiếng lòng thổn thức của đôi lứa yêu nhau. Nó thể hiện sự rộn ràng, náo nức của tâm hồn con người trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Tiếng chim gù cũng là tiếng lòng của tác giả, muốn chia sẻ niềm vui, niềm hạnh phúc khi được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của mùa xuân.
Hay trái tim em đang đập?
Anh chẳng nghe hay là em chưa trao
Hai câu thơ cuối cùng, tác giả đặt ra câu hỏi tu từ "hay trái tim em đang đập?". Câu hỏi này thể hiện sự băn khoăn, tò mò của tác giả về tâm trạng của người con gái. Liệu cô ấy có đang rung động trước vẻ đẹp của mùa xuân hay không? Hay cô ấy vẫn còn e ngại, chưa dám trao trọn trái tim mình cho người con trai?
Bằng việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm cùng với các biện pháp tu từ nhân hóa, so sánh,... Nguyễn Chí Diễn đã vẽ nên một bức tranh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Bài thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên mà còn là một lời nhắn nhủ về tình yêu thương, sự gắn bó giữa con người với nhau.