I. ĐỌC HIỂU (4 điểm) Đọc văn bản: ĐÔI BÀN CHÂN MẸ Đôi bàn chân mẹ không hồng Dáng thô, ngón toẽ, chai phồng nắng mưa Một đời đi sớm về trưa Kể bao nhiêu chuyện ngày xưa lặng thầm Mùa đông mẹ lội xuống...

câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Đôi Bàn Chân Mẹ" là tác giả Nguyễn Văn Song.

câu 2. Hai biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ "Đôi Bàn Chân Mẹ" là nhân hóa và ẩn dụ.

* Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa hình ảnh "bàn chân mẹ", khiến nó trở nên sinh động, gần gũi với con người hơn. Hình ảnh "bàn chân mẹ" không chỉ đơn thuần là bộ phận cơ thể mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự vất vả, hy sinh của người mẹ.
* Ẩn dụ: Tác giả sử dụng ẩn dụ "dáng thô, ngón toẽ, chai phồng" để miêu tả bàn chân mẹ. Hình ảnh này gợi lên sự lam lũ, nhọc nhằn của cuộc sống mưu sinh, đồng thời cũng thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con cái.

Việc sử dụng hai biện pháp tu từ này giúp tác giả tạo nên một bức tranh cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, đồng thời khơi gợi lòng biết ơn sâu sắc đối với những hi sinh thầm lặng của người mẹ.

câu 3. : Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên là phương thức biểu cảm.

: Nội dung chính của đoạn trích trên là tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh cao cả của người mẹ dành cho con. Đoạn trích khắc họa hình ảnh người mẹ với những đức tính tốt đẹp như cần cù, chịu thương chịu khó, hi sinh vì gia đình. Người mẹ đã phải trải qua biết bao gian khổ, vất vả nhưng vẫn luôn dành trọn tình yêu thương cho con. Tình mẫu tử ấy là nguồn động lực giúp con trưởng thành và trở thành người có ích cho xã hội.

: Biện pháp tu từ so sánh "Bàn chân mẹ" - "Đôi bàn chân mẹ" được sử dụng trong đoạn trích nhằm nhấn mạnh sự vĩ đại, phi thường của người mẹ. Bàn chân mẹ không chỉ đơn thuần là bộ phận cơ thể mà còn là biểu tượng cho sức lao động bền bỉ, kiên cường, sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Hình ảnh "đôi bàn chân mẹ" gợi lên sự gần gũi, thân thuộc, đồng thời cũng thể hiện sự trân trọng, ngưỡng mộ đối với người mẹ.

: Tác giả Nguyễn Văn Song đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu chất trữ tình để miêu tả hình ảnh người mẹ. Những chi tiết cụ thể như "dáng thô", "ngón toẽ, chai phồng", "nắng mưa một đời đi sớm về trưa" đã góp phần tạo nên bức tranh chân thực về cuộc sống lam lũ, vất vả của người mẹ. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ để nâng cao giá trị biểu đạt của tác phẩm. Ví dụ, hình ảnh "bàn chân mẹ" được so sánh với "đôi bàn chân mẹ" đã khẳng định sự vĩ đại, phi thường của người mẹ.

: Thông điệp ý nghĩa nhất đối với em sau khi đọc đoạn trích là hãy biết ơn và trân trọng công lao to lớn của cha mẹ. Cha mẹ là người đã sinh ra ta, nuôi dưỡng ta khôn lớn, dành trọn vẹn tình yêu thương cho ta. Vì vậy, chúng ta cần biết ơn và trân trọng những gì cha mẹ đã dành cho mình. Hãy cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội, để xứng đáng với công lao của cha mẹ.

câu 4. Bài thơ "Đôi Bàn Chân Mẹ" của Nguyễn Văn Song mang đến cho độc giả những cảm xúc sâu sắc và ý nghĩa về tình mẫu tử thiêng liêng. Sự vận động cảm xúc của chủ thể trữ tình được thể hiện rõ nét qua từng khổ thơ, từ niềm tự hào, biết ơn đến nỗi nhớ thương da diết dành cho người mẹ.

Khổ thơ đầu tiên mở ra với hình ảnh đôi bàn chân mẹ - biểu tượng cho cuộc sống vất vả, lam lũ nhưng cũng chứa đựng tình yêu thương vô bờ bến. Hình ảnh đôi bàn chân mẹ "không hồng", "dáng thô", "ngón toẽ, chai phồng" gợi lên sự khắc nghiệt của cuộc sống, nhưng lại ẩn chứa vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của người phụ nữ Việt Nam. Cảm xúc của tác giả lúc này là sự tự hào, trân trọng đối với mẹ.

Tiếp theo, khổ thơ thứ hai tiếp tục khắc họa hình ảnh người mẹ tần tảo, chịu thương chịu khó. Những công việc hàng ngày như "đi sớm về trưa", "lội xuống đầm", "tãi thóc, lật rơm", "chạy cơn mưa rào" đều được mẹ thực hiện bằng đôi bàn chân ấy. Cảm xúc của tác giả lúc này là sự xót xa, thương cảm trước những gian nan mà mẹ phải trải qua.

Cuối cùng, khổ thơ cuối cùng khép lại với hình ảnh người mẹ đã khuất, nhưng tình yêu thương của mẹ vẫn luôn hiện diện trong tâm trí con. Câu thơ "bàn chân nằm nghỉ giữa trời mây bay" gợi lên sự thanh thản, nhẹ nhàng khi mẹ đã thoát khỏi những lo toan, bộn bề của cuộc sống. Cảm xúc của tác giả lúc này là nỗi nhớ thương da diết, tiếc nuối vì không còn được bên cạnh mẹ.

Sự vận động cảm xúc của chủ thể trữ tình trong bài thơ diễn biến từ tự hào, trân trọng đến xót xa, thương cảm rồi cuối cùng là nỗi nhớ thương da diết. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn, kính trọng đối với cha mẹ, đặc biệt là người mẹ. Bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta hãy trân trọng những gì mình đang có, bởi cuộc sống thật ngắn ngủi và đáng quý.

câu 5. Em đồng tình với quan niệm "Đạo làm con là hãy báo hiếu cha mẹ khi còn có thể". Bởi lẽ, mỗi chúng ta đều được sinh ra và lớn lên nhờ công lao dưỡng dục, sinh thành của cha mẹ. Cha mẹ đã phải trải qua chín tháng mười ngày mang nặng đẻ đau, để rồi đến khi chào đón sự sống của đứa con bé bỏng, niềm vui chưa trọn vẹn thì nỗi lo lại đè nặng trên đôi vai gầy. Lo từ bát cơm, manh áo đến việc học hành, lớn khôn của các con. Cả cuộc đời cha mẹ đã vất vả vì chúng ta rất nhiều nên khi còn có thể, chúng ta hãy luôn cố gắng đền đáp công ơn đó bằng cách yêu thương, chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ thật tốt.