i:
câu 1. Thể thơ tự do
câu 2. #### Liệt kê những hình ảnh miêu tả hậu quả của cuộc chiến tranh trong đoạn trích:
* Hình ảnh "những xác xe": tượng trưng cho sự tàn phá, mất mát do chiến tranh gây ra. Những chiếc xe bị thiêu rụi, không còn nguyên vẹn, thể hiện sự hủy diệt khủng khiếp mà chiến tranh mang lại.
* Hình ảnh "những người tản cư nườm nượp trở về nhà": phản ánh sự hồi sinh, tái thiết sau chiến tranh. Dù phải trải qua nhiều khó khăn, gian khổ nhưng con người vẫn kiên cường, quyết tâm xây dựng lại quê hương.
* Hình ảnh "trên cửa tàu chật chội, dưới sân ga những mặt người nhẹ nhõm và mệt mỏi": thể hiện sự vất vả, nhọc nhằn của người dân trong quá trình di chuyển, tái định cư. Họ vừa vui mừng khi được trở về nhà, vừa lo lắng cho tương lai phía trước.
* Hình ảnh "những vỏ đạn lăn trong đất bụi": gợi lên sự tàn khốc, ám ảnh của chiến tranh. Chiến tranh không chỉ cướp đi mạng sống của con người mà còn để lại những vết thương tinh thần sâu sắc.
* Hình ảnh "những khung nhà đen sạm tro than": minh chứng cho sự tàn phá nặng nề của chiến tranh đối với cơ sở vật chất. Nhà cửa bị đốt cháy, đổ nát, khiến người dân phải sống trong cảnh màn trời chiếu đất.
* Hình ảnh "bầu trời cao yên tĩnh của tháng năm mây trắng xóa trôi về cuồn cuộn": ẩn dụ cho hy vọng, niềm tin vào tương lai tươi sáng. Dù chiến tranh đã qua đi nhưng bầu trời vẫn cao rộng, mây trắng vẫn bay về, báo hiệu một thời kỳ mới đầy hứa hẹn đang chờ đợi.
Phản ánh:
Qua việc phân tích bài thơ, chúng ta thấy rằng Lưu Quang Vũ đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, ẩn dụ để khắc họa chân thực hậu quả của cuộc chiến tranh. Tác giả không chỉ miêu tả những tổn thất về vật chất mà còn thể hiện nỗi đau tinh thần, sự mất mát to lớn mà chiến tranh mang lại. Đồng thời, tác giả cũng gửi gắm thông điệp về sức mạnh của lòng nhân ái, ý chí kiên cường của con người trong việc vượt qua khó khăn, hướng đến tương lai tốt đẹp hơn.
câu 3. Đoạn thơ thứ hai sử dụng biện pháp tu từ liệt kê để miêu tả sự thay đổi của cảnh vật sau chiến tranh. Tác giả đã liệt kê hàng loạt hình ảnh như "những mặt người", "những vỏ đạn", "những khung nhà" nhằm tạo nên bức tranh sinh động về sự hồi sinh của quê hương.
* "Những mặt người": Hình ảnh này thể hiện sự đoàn tụ, sum họp của nhân dân sau chiến tranh. Những gương mặt quen thuộc, thân thương nay đã trở về, mang theo niềm vui, hy vọng cho tương lai.
* "Những vỏ đạn": Hình ảnh này gợi lên sự tàn khốc của chiến tranh, nhưng cũng là minh chứng cho sự kết thúc của cuộc chiến. Chiến tranh đã lùi xa, nhường chỗ cho hòa bình và sự sống mới.
* "Những khung nhà đen sạm tro than": Hình ảnh này thể hiện sự đổ nát, hoang tàn do bom đạn gây ra. Tuy nhiên, nó cũng ẩn chứa sức mạnh tiềm tàng, báo hiệu sự tái thiết, xây dựng lại quê hương.
Biện pháp tu từ liệt kê không chỉ giúp tác giả miêu tả chi tiết, cụ thể mà còn góp phần làm nổi bật chủ đề chính của bài thơ: ca ngợi tinh thần kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đồng thời, nó cũng khẳng định ý chí quyết tâm xây dựng lại quê hương, đất nước sau chiến tranh.
câu 4. Đoạn thơ "Bầu trời cao yên tĩnh của tháng năm mây trắng xóa" thể hiện sự đối lập giữa hình ảnh thiên nhiên thanh bình và cảnh tượng chiến tranh tàn khốc. Bầu trời cao yên tĩnh gợi lên không gian rộng lớn, thoáng đãng, mang đến cảm giác an toàn, tự do. Hình ảnh mây trắng xóa bay về cuồn cuộn tạo nên vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng cho bức tranh thiên nhiên. Tuy nhiên, ẩn sau đó là nỗi đau mất mát, sự tan hoang do chiến tranh gây ra. Những chiếc xe tăng bị thiêu rụi, những ngôi nhà bị phá hủy, những người dân phải rời bỏ quê hương... Tất cả đều là hậu quả của cuộc chiến tranh phi nghĩa. Qua đó, tác giả muốn khẳng định giá trị thiêng liêng của hòa bình, kêu gọi mọi người cùng chung tay bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc.
câu 5. Cuộc đời mỗi chúng ta đều gắn liền với quê hương, nơi chôn rau cắt rốn, nơi nuôi dưỡng tâm hồn ta từ thuở còn non dại. Quê hương là nơi ta sinh ra và lớn lên, là nơi chứa đựng biết bao kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Trong đoạn trích "Tháng Năm", Lưu Quang Vũ đã khắc họa một bức tranh quê hương đầy sức sống sau chiến tranh. Hình ảnh "đồng bắt đầu xanh lại" gợi lên sự hồi sinh của thiên nhiên, cây cối đâm chồi nảy lộc sau những ngày tháng bị tàn phá bởi bom đạn. Những "xác xe" nằm bên đường như chứng nhân cho một thời kỳ lịch sử đau thương nhưng cũng đầy hào hùng. Đặc biệt, hình ảnh "những mặt người nhẹ nhõm và mệt mỏi" thể hiện sự vui mừng, phấn khởi khi chiến tranh kết thúc, mọi người được trở về đoàn tụ với gia đình.
Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra mà còn là nơi ta trưởng thành, là nơi ta tìm thấy niềm vui, hạnh phúc và ý nghĩa cuộc sống. Cuộc sống hòa bình ngày nay mang đến cho chúng ta nhiều cơ hội để phát triển bản thân, đóng góp cho xã hội. Chúng ta được sống trong một môi trường an toàn, ổn định, được hưởng thụ những tiện nghi vật chất và tinh thần. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta được phép quên đi quá khứ, quên đi những hy sinh to lớn của cha ông để giành lấy độc lập, tự do cho dân tộc.
Mỗi người cần có trách nhiệm gìn giữ và xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Chúng ta hãy nỗ lực học tập, rèn luyện đạo đức, trở thành những công dân có ích cho xã hội. Hãy chung tay bảo vệ môi trường, xây dựng nếp sống văn minh, lành mạnh. Hãy tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.
Hãy luôn ghi nhớ rằng, cuộc sống hòa bình hôm nay là kết quả của biết bao máu xương, hy sinh của cha ông. Chúng ta phải biết trân trọng và gìn giữ những giá trị ấy, để quê hương mãi mãi là chốn bình yên, là nơi ta luôn muốn trở về.
ii:
Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông có nhiều đóng góp cho nền thi ca cách mạng Việt Nam với những tập thơ nổi tiếng như: Đất ngoại ô, Mặt đường khát vọng... Bài thơ Đất Nước trích từ trường ca Mặt đường khát vọng được sáng tác vào năm 1971. Đây là thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra rất ác liệt. Trong hoàn cảnh đó, bài thơ đã thể hiện rõ nét tư tưởng "Đất nước của Nhân dân". Đặc biệt, hai khổ đầu tiên của bài thơ đã làm nổi bật sự thay đổi của đất nước sau cuộc chiến tranh.
Trong đoạn thơ (1), tác giả đã khắc họa hình ảnh đất nước gắn liền với những hình ảnh quen thuộc, bình dị trong cuộc sống hàng ngày. Đó là miếng trầu, gừng cay muối mặn, cái kèo cái cột, hạt gạo... Những hình ảnh này gợi lên truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, nó cũng thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca dao thần thoại, huyền thoại. Qua đó, tác giả muốn khẳng định rằng đất nước không phải là một khái niệm trừu tượng mà là những gì gần gũi, thân thuộc nhất đối với mỗi con người.
Tiếp theo, ở đoạn thơ (2), tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê để nhấn mạnh vẻ đẹp giản dị, gần gũi của đất nước. Đó là những danh lam thắng cảnh nổi tiếng nhưng lại mang đậm dấu ấn của cuộc sống thường nhật. Ví dụ như núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, ao đầm Thánh Gióng, v.v. Những địa danh này không chỉ là di sản văn hóa mà còn là minh chứng cho lịch sử hào hùng của dân tộc.
Ngoài ra, đoạn thơ (2) còn thể hiện trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với vận mệnh chung của đất nước. Tác giả cho rằng mỗi người đều có một phần máu thịt của mình trong đất nước. Do đó, chúng ta cần phải biết trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Như vậy, qua hai đoạn thơ trên, tác giả đã thể hiện sự thay đổi của đất nước sau cuộc chiến tranh. Đó là một đất nước giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, đồng thời cũng là một đất nước đầy tiềm năng phát triển.