phân tích tác phẩm :Cảnh khuya của Bác Hồ Chí Minh.

muzik0710

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam mà còn là một nhà thơ với tâm hồn rất đỗi tinh tế và sâu sắc. Trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống Pháp, Bác vẫn tìm thấy vẻ đẹp của thiên nhiên và gửi gắm những tâm tình sâu nặng của mình qua thơ ca. Bài thơ “Cảnh khuya” là một tác phẩm tiêu biểu như thế. Qua bài thơ, ta không chỉ thấy một bức tranh đêm rừng Việt Bắc nên thơ mà còn cảm nhận được tấm lòng yêu nước thương dân tha thiết của Người.

Mở đầu bài thơ là âm thanh trong trẻo vang lên giữa núi rừng yên tĩnh:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa”

“Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”

Bằng nghệ thuật so sánh, hình ảnh “tiếng suối” trở nên mềm mại, ngân nga như một “tiếng hát xa”. Âm thanh ấy vang lên nhẹ nhàng giữa đêm khuya, mang lại cảm giác thanh bình, êm ả. Câu thơ tiếp theo lại gợi một hình ảnh lung linh, giàu chất hội họa: ánh trăng hòa quyện với bóng cây, hoa lá. Cách điệp từ “lồng” khiến thiên nhiên như giao hòa, đan cài vào nhau trong một bức tranh tuyệt đẹp. Hai câu thơ đầu là sự kết hợp hài hòa giữa âm thanh và ánh sáng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên vừa thực vừa mộng, thể hiện tâm hồn thi sĩ yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp của Bác.

Nhưng đằng sau vẻ đẹp ấy, lại là một tấm lòng luôn thao thức với đất nước:

“Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ”

“Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Cảnh đẹp “như vẽ” gợi lên sự trân trọng của Bác trước vẻ đẹp của thiên nhiên, nhưng “người chưa ngủ” không phải chỉ vì cảnh mà vì một lý do sâu xa hơn: lo cho vận mệnh đất nước. Câu thơ cuối không mang tính biểu cảm ẩn dụ mà trực tiếp nói rõ lý do mất ngủ: “lo nỗi nước nhà”. Đó là lời bộc bạch chân thành của một lãnh tụ luôn đau đáu với non sông, với nhân dân. Thiên nhiên đẹp là thế, lòng người cũng đẹp không kém – bởi trong đêm khuya tĩnh lặng, Bác vẫn dõi theo từng bước đi của cách mạng, mang theo bao suy tư, trăn trở vì dân tộc.

Bài thơ sử dụng thể thất ngôn tứ tuyệt truyền thống nhưng ngôn ngữ lại rất gần gũi, trong sáng. Hình ảnh thiên nhiên hiện lên giàu chất thơ, chất nhạc và chất họa. Nghệ thuật so sánh, điệp từ, kết hợp nhuần nhuyễn giữa tả cảnh và bộc lộ tâm tình, tạo nên chiều sâu cảm xúc và giá trị tư tưởng cho bài thơ.

“Cảnh khuya” không chỉ là một bức tranh thiên nhiên rừng núi Việt Bắc nên thơ, mà còn là một bài thơ thấm đẫm tình yêu nước. Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được tấm lòng của một vị lãnh tụ hết lòng vì dân, vì nước, đồng thời cũng là tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp của một người thi sĩ. Dù trong hoàn cảnh chiến tranh gian khổ, Bác vẫn giữ vững tinh thần lạc quan và tình yêu thương sâu nặng dành cho Tổ quốc. Chính điều đó làm cho bài thơ trở nên xúc động và có sức sống lâu bền trong lòng người đọc.