câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Mùa Hoa Cải" là người con gái. Bài thơ thể hiện tâm trạng nhớ nhung, tiếc nuối và hy vọng của cô gái khi chờ đợi người yêu trở về từ chiến trường. Cô gái được miêu tả qua những hình ảnh đẹp đẽ, lãng mạn như "mùa hoa cải", "nắng vàng", "bướm trắng". Tuy nhiên, nỗi đau và sự thất vọng khi người yêu không trở về khiến cô gái rơi vào trạng thái buồn bã, khắc khoải. Nhân vật trữ tình chính là tiếng lòng của người con gái, thể hiện khát khao hạnh phúc và sự chờ đợi vô vọng.
câu 2. Trong bài thơ "Mùa hoa cải", tác giả sử dụng hai phương thức biểu đạt chính là tự sự và miêu tả.
* Tự sự: Bài thơ kể lại câu chuyện tình yêu giữa hai nhân vật chính, từ những ngày tháng hạnh phúc bên nhau đến khi chàng trai lên đường ra trận, để lại cô gái chờ đợi mỏi mòn. Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian, tạo nên mạch cảm xúc xuyên suốt bài thơ.
* Miêu tả: Tác giả sử dụng các hình ảnh, chi tiết cụ thể để miêu tả khung cảnh thiên nhiên, tâm trạng nhân vật. Ví dụ như: "Có một mùa hoa cải nở vàng trên bến sông" - miêu tả khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp; "Anh nói rồi anh đi chiến tranh, không ước hẹn sợ làm con bướm trắng thẫn thờ chiều ven sông" - miêu tả tâm trạng lo lắng, bồn chồn của cô gái khi người yêu lên đường ra trận.
Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng một số biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, so sánh,... nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời thơ.
câu 3. Trong đoạn thơ "Anh nói rồi anh đi chiến tranh...", tác giả sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ để miêu tả tâm trạng của nhân vật trữ tình khi người yêu lên đường ra trận. Hình ảnh "con bướm trắng" được sử dụng để ẩn dụ cho người yêu, thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên và thuần khiết của cô gái.
* "Con bướm trắng" tượng trưng cho vẻ đẹp tinh khôi, trong sáng của tuổi trẻ, đồng thời cũng gợi liên tưởng đến sự mỏng manh, dễ vỡ.
* Việc sử dụng hình ảnh này tạo nên sự tương phản với khung cảnh chiến tranh đầy khốc liệt, tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt.
* Nó khiến cho nỗi nhớ nhung, tiếc nuối của chàng trai càng thêm da diết, sâu sắc hơn.
Bên cạnh đó, việc sử dụng ẩn dụ còn góp phần tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, khiến cho người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được tâm trạng của nhân vật trữ tình.
câu 4. Mạch cảm xúc của bài thơ "Mùa hoa cải" được thể hiện qua sự chuyển biến tâm trạng của nhân vật trữ tình từ niềm vui, hạnh phúc đến nỗi nhớ nhung da diết và cuối cùng là sự tiếc nuối, đau khổ khi người yêu ra đi. Mạch cảm xúc này được thể hiện rõ nét qua các đoạn thơ sau:
* Đoạn 1: Đoạn thơ mở đầu bằng hình ảnh mùa hoa cải nở vàng trên bến sông, gợi lên khung cảnh thanh bình, tươi đẹp của quê hương. Nhân vật trữ tình xuất hiện với tâm trạng vui vẻ, háo hức đón chào mùa xuân mới. Câu thơ "Hằng đợi anh chưa lấy chồng" thể hiện niềm tin tưởng vào tình yêu của mình, đồng thời cũng ẩn chứa chút lo lắng, hồi hộp.
* Đoạn 2: Tiếp nối mạch cảm xúc, đoạn thơ thứ hai miêu tả cảnh tượng đôi lứa gặp gỡ, trao nhau những lời yêu thương ngọt ngào. Hình ảnh "bối rối anh nói lời yêu thương" thể hiện sự rung động mãnh liệt của chàng trai trước vẻ đẹp của cô gái. Tuy nhiên, câu thơ "Anh nói rồi anh đi chiến tranh" như một tiếng thở dài đầy tiếc nuối, báo hiệu sự chia ly sắp xảy ra.
* Đoạn 3: Đoạn thơ thứ ba tái hiện lại khoảnh khắc chia tay đầy lưu luyến giữa đôi uyên ương. Chàng trai lên đường ra trận, để lại cô gái ở nhà chờ đợi. Hình ảnh "con bướm trắng thẫn thờ chiều ven sông" gợi lên nỗi buồn man mác, sự trống trải của cô gái khi người yêu đã đi xa.
* Đoạn 4: Đoạn thơ thứ tư tiếp tục mạch cảm xúc buồn thương, tiếc nuối. Cô gái ngày ngày ngóng trông, chờ đợi người yêu trở về nhưng vô vọng. Hình ảnh "em đã chờ đợi anh sao anh mãi không về" thể hiện nỗi lòng khắc khoải, mong chờ của cô gái.
* Đoạn 5: Đoạn thơ thứ năm thể hiện sự tuyệt vọng của cô gái khi biết rằng người yêu đã hy sinh nơi chiến trường. Cô đành chấp nhận số phận, bước sang ngang, gửi gắm tuổi xuân của mình cho người khác. Hình ảnh "gửi mùa xuân ở lại gửi con tim cháy mãi cho người tình chờ mong" thể hiện sự hi sinh cao cả của cô gái dành cho người yêu.
* Đoạn 6: Đoạn thơ cuối cùng khép lại bài thơ bằng hình ảnh "một mùa hoa cải chia tay". Mùa hoa cải vẫn nở rộ, nhưng giờ đây nó chỉ còn là kỉ niệm, là dấu ấn của một mối tình dang dở.
Tóm lại, mạch cảm xúc của bài thơ "Mùa hoa cải" được xây dựng theo trình tự thời gian, từ niềm vui, hạnh phúc đến nỗi nhớ nhung da diết và cuối cùng là sự tiếc nuối, đau khổ. Bài thơ đã thể hiện một cách chân thực và sâu sắc nỗi lòng của những người trẻ tuổi trong thời kỳ chiến tranh, khi họ phải đối mặt với những mất mát, chia ly và hy sinh.
câu 5. Chiến tranh là một hiện thực tàn khốc và đau đớn mà nhân loại đã trải qua suốt lịch sử. Nó mang đến những hậu quả nặng nề cả về vật chất lẫn tinh thần, gây ra sự mất mát, tổn thất vô cùng lớn lao đối với các quốc gia và cộng đồng toàn cầu. Trong bài thơ "Mùa Hoa Cải", tác giả Nghiêm Thị Hằng đã khéo léo thể hiện những khía cạnh sâu sắc về ảnh hưởng của chiến tranh lên cuộc sống con người.
Trước hết, chiến tranh cướp đi sinh mạng của hàng triệu người vô tội. Những dòng chữ trong bài thơ như "Thế rồi thế rồi anh mãi không về" hay "em đã chờ đợi anh sao anh mãi không về" gợi lên hình ảnh bi thảm của những người lính trẻ tuổi bị cuốn vào vòng xoáy của cuộc chiến tranh phi nghĩa. Họ hy sinh bản thân để bảo vệ đất nước nhưng cuối cùng lại trở thành nạn nhân của chính nó. Sự mất mát này không chỉ khiến gia đình họ đau khổ mà còn tạo nên nỗi tiếc nuối khôn nguôi trong lòng xã hội.
Thứ hai, chiến tranh phá hủy cơ sở hạ tầng và kinh tế của nhiều quốc gia. Những vùng đất trù phú trước đây giờ đây trở thành đống đổ nát, hoang tàn. Người dân phải chịu đựng cảnh đói nghèo, thiếu thốn do hệ thống sản xuất bị gián đoạn và nguồn lực bị tiêu hao trong quá trình chiến đấu. Điều này dẫn đến sự suy thoái kinh tế và khó khăn trong việc phục hồi sau khi hòa bình lập lại.
Cuối cùng, chiến tranh gây ra những vết thương tâm lý sâu sắc cho những người tham gia và chứng kiến nó. Bài thơ miêu tả cảm xúc của cô gái chờ đợi người yêu trở về từ chiến trường, nhưng anh ấy mãi mãi không quay lại. Hình ảnh đó phản ánh nỗi đau tinh thần mà chiến tranh gây ra cho cá nhân và cộng đồng. Những ký ức đau thương, sự mất mát và nỗi ám ảnh sẽ đeo bám họ suốt đời, tạo nên một di chứng tâm lý dai dẳng.
Tóm lại, bài thơ "Mùa Hoa Cải" đã khẳng định rằng chiến tranh là một thảm họa khủng khiếp, gây ra những thiệt hại to lớn về mặt vật chất lẫn tinh thần. Chúng ta cần nhận thức rõ ràng về giá trị của hòa bình và nỗ lực xây dựng một thế giới không có chiến tranh để bảo vệ cuộc sống và tương lai của chúng ta.