Truyện ngắn "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao là một kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. Tác phẩm đã thể hiện xuất sắc chủ nghĩa hiện thực và tinh thần nhân đạo sâu sắc. Một trong những yếu tố tạo nên sự thành công của truyện ngắn này đó là những đặc sắc về nghệ thuật.
Trước hết, truyện ngắn "Chí Phèo" xây dựng nhân vật điển hình, mang tính đại diện cao. Chí Phèo là nhân vật trung tâm của truyện, là điển hình cho người nông dân lao động bị bần cùng hóa, lưu manh hóa. Chí vốn là một người nông dân hiền lành, chất phác, nhưng do bị đẩy vào tù, bị tước đoạt quyền làm người, Chí đã trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Bá Kiến là nhân vật tiêu biểu cho giai cấp thống trị tàn ác, bất nhân. Thị Nở là nhân vật đại diện cho số phận bi thảm của người phụ nữ nông thôn trước Cách mạng tháng Tám.
Thứ hai, truyện ngắn "Chí Phèo" miêu tả tâm lí nhân vật rất tinh tế, sâu sắc. Tâm lí của Chí Phèo được nhà văn miêu tả một cách sinh động, chân thực, từ những diễn biến tâm trạng phức tạp nhất. Khi mới ra tù, Chí là một kẻ hung hãn, liều lĩnh, sẵn sàng gây gổ, đánh nhau. Nhưng sau khi gặp Thị Nở, Chí đã có những chuyển biến tâm lí rõ rệt. Chí muốn làm người lương thiện, muốn được hòa nhập với cộng đồng. Tuy nhiên, do định kiến xã hội quá nặng nề, Chí đã không thể quay trở lại làm người lương thiện. Cuối cùng, Chí đã tìm đến cái chết để giải thoát cho bản thân.
Thứ ba, truyện ngắn "Chí Phèo" có ngôn ngữ và giọng điệu độc đáo. Ngôn ngữ của truyện vừa bình dị, mộc mạc, gần gũi với cuộc sống hằng ngày, vừa giàu tính tạo hình và sức gợi cảm. Giọng điệu của truyện vừa đan xen giữa trữ tình và khách quan, vừa mang đậm chất triết lí, suy tư.
Cuối cùng, truyện ngắn "Chí Phèo" có kết cấu và cốt truyện độc đáo. Truyện mở đầu bằng tiếng chửi của Chí Phèo, một tiếng chửi đầy uất hận, bế tắc. Tiếng chửi ấy như một lời tuyên bố hùng hồn về sự tồn tại của Chí Phèo trong xã hội. Sau đó, truyện diễn biến theo trình tự thời gian tuyến tính, dẫn dắt người đọc theo dòng suy nghĩ của nhân vật, khám phá những bí ẩn trong tâm hồn con người.
Như vậy, truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện tài năng nghệ thuật của nhà văn. Tác phẩm đã góp phần phản ánh chân thực xã hội phong kiến thối nát, bất công, đồng thời lên án gay gắt sự tàn bạo của giai cấp thống trị và ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam.