giải giúp mình với

Nguyễn Duy Khanh

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1. Xác định dấu hiệu để nhận biết thể loại của văn bản.

→ Văn bản thuộc thể loại ký (chính xác là nhật ký).

Dấu hiệu nhận biết:

• Có mốc thời gian cụ thể: “12.6.68”
• Văn bản trình bày cảm xúc, suy nghĩ cá nhân chân thực, xúc động, gắn với một sự việc cụ thể trong đời sống.
• Ngôi kể thứ nhất, xưng “mình” – mang tính chất ghi lại trải nghiệm cá nhân.
• Sử dụng nhiều hình ảnh sinh động, ngôn ngữ biểu cảm.

Câu 2. Chỉ ra biện pháp tu từ trong câu:

“Rừng chiều sau một cơn mưa, những lá cây xanh trong trước ánh nắng, những mảnh xanh gợi như bàn tay mới có gái cầm ống tre.”

→ Biện pháp tu từ: So sánh.

Chi tiết so sánh: “những mảnh xanh” được so sánh với “bàn tay mới có gái cầm ống tre”.

Tác dụng:

• Gợi hình ảnh tươi mới, sinh động, trong trẻo của thiên nhiên sau mưa.
• Gợi sự dịu dàng, nữ tính, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của người viết – bác sĩ Đặng Thùy Trâm.

Câu 3. Phân tích hiệu quả của yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong đoạn trích.

→ Ba yếu tố này hòa quyện tạo nên hiệu quả nghệ thuật sâu sắc:

• Tự sự: Giúp tái hiện lại một buổi chiều trong rừng khi đang hành quân và những cảm xúc thật của người viết.
• Miêu tả: Các chi tiết như “lá cây xanh trong”, “con suối róc rách” hay hình ảnh “cá lượn nhẹ” mang đến không gian thiên nhiên sống động.
• Biểu cảm: Những dòng như “không khí trầm lặng và buồn lặng” hay lời gọi “Thu ơi!” thể hiện nỗi nhớ da diết, khắc khoải, cho thấy tình yêu tha thiết với gia đình, quê hương và cuộc sống.

→ Kết hợp ba yếu tố tạo nên chất thơ trữ tình cho văn bản, đồng thời bộc lộ rõ tâm hồn người chiến sĩ nơi chiến trường – vừa cứng cỏi, vừa sâu sắc.

Câu 4. Trình bày tác dụng của việc kết hợp giữa phép miêu tả với từ ngữ trần thuật trong văn bản.

→ Phép miêu tả kết hợp từ ngữ trần thuật giúp:

• Tái hiện khung cảnh thiên nhiên và cảm xúc một cách sinh động, chân thực.
• Làm nổi bật sự giao hòa giữa ngoại cảnh và nội tâm, giữa thiên nhiên và tâm hồn người chiến sĩ.
• Thể hiện phong cách viết nhật ký vừa khách quan lại vừa mang đậm dấu ấn cá nhân, từ đó tạo chiều sâu xúc cảm cho người đọc.

Câu 5. Nêu ý nghĩa tác động của văn bản đối với thế hệ trẻ ngày nay.

→ Văn bản mang lại nhiều thông điệp ý nghĩa:

• Gợi nhắc về những hy sinh thầm lặng của thế hệ cha anh trong kháng chiến.
• Khơi dậy lòng biết ơn, trân trọng hòa bình mà lớp trẻ hôm nay đang thừa hưởng.
• Truyền cảm hứng sống tận tụy, lạc quan, yêu thương và cống hiến dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
• Giúp thế hệ trẻ biết sống có trách nhiệm hơn, giữ gìn những giá trị đẹp của dân tộc.

PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm) – Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ):

Đề: Nêu cảm nhận của em về hình ảnh bác sĩ Đặng Thùy Trâm qua đoạn trích phần đọc hiểu.

Trong đoạn trích từ cuốn “Nhật ký Đặng Thùy Trâm”, hình ảnh người bác sĩ – chiến sĩ Đặng Thùy Trâm hiện lên với tất cả vẻ đẹp của một tâm hồn nhạy cảm, đầy cảm xúc, đồng thời là một con người kiên cường, giàu nghị lực giữa chiến trường khốc liệt. Những dòng chữ mộc mạc ghi lại cảnh rừng chiều sau cơn mưa không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp mà còn là tấm gương phản chiếu nội tâm sâu lắng của người viết.

Trước hết, Đặng Thùy Trâm hiện lên là một con người có tâm hồn nghệ sĩ, biết rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Những hình ảnh như “lá cây xanh trong”, “nắng mỏng manh xanh gợi”, “suối róc rách” hay “cá lượn nhẹ nhàng trong làn nước biếc” đều là những chi tiết miêu tả đậm chất thơ, gợi nên khung cảnh thanh bình, dịu mát. Giữa khói lửa chiến tranh, chị vẫn giữ trong mình một trái tim yêu cái đẹp, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, đó là phẩm chất rất đẹp và hiếm quý.

Không chỉ vậy, người đọc còn cảm nhận rõ nỗi nhớ thương quê nhà, gia đình và người thân, đặc biệt là tình cảm dành cho người em tên Thu. Lời gọi “Thu ơi! Thu ơi!” vang lên như một tiếng vọng từ sâu trong tâm hồn, thể hiện nỗi cô đơn, khắc khoải và khao khát được trở về bên người thân yêu. Chính những cảm xúc chân thật này khiến hình ảnh người bác sĩ trẻ tuổi càng trở nên gần gũi và xúc động trong lòng người đọc.

Tuy nhiên, ẩn sau những dòng chữ nhẹ nhàng ấy lại là ý chí kiên cường và tinh thần lạc quan. Dù sống trong hoàn cảnh khắc nghiệt, chị vẫn giữ vững niềm tin, vẫn viết nhật ký để ghi lại cảm xúc của mình, để bấu víu vào những điều đẹp đẽ. Đó là biểu hiện của một con người giàu nội lực, không bị hoàn cảnh vùi lấp, mà ngược lại, luôn tỏa sáng bằng nhân cách.

Tóm lại, hình ảnh bác sĩ Đặng Thùy Trâm trong đoạn trích không chỉ đẹp ở tâm hồn nghệ sĩ, giàu cảm xúc mà còn cao cả ở tinh thần dũng cảm, lạc quan và yêu thương tha thiết. Chị xứng đáng là biểu tượng của thế hệ thanh niên Việt Nam trong kháng chiến – những con người “sống như một ngọn lửa”, để lại ánh sáng mãi mãi cho hôm nay và mai sau.

Câu 2 (4,0 điểm) – Viết bài văn nghị luận (600 chữ):

Đề:“Phải chăng sự khác biệt làm nên giá trị con người trẻ tuổi?”

Yêu cầu: Viết bài văn nghị luận khoảng 1000 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề trên.

Trong hành trình khẳng định bản thân, mỗi người trẻ đều mang trong mình khát vọng được công nhận, được tỏa sáng và để lại dấu ấn riêng. Giữa một thế giới rộng lớn, đông đúc và nhiều chuẩn mực áp đặt, câu hỏi đặt ra là: điều gì khiến một người trẻ trở nên đặc biệt? Phải chăng đó chính là sự khác biệt – yếu tố làm nên giá trị và bản sắc cá nhân. Nhận định rằng “Sự khác biệt làm nên giá trị con người trẻ tuổi” không chỉ là lời khẳng định mang tính truyền cảm hứng mà còn là kim chỉ nam giúp thế hệ trẻ tự tin khẳng định bản thân trong thế giới đầy cạnh tranh ngày nay.

Sự khác biệt ở đây không nên hiểu là lập dị, trái ngược số đông một cách cực đoan, mà là sự độc đáo trong suy nghĩ, phong cách, năng lực và lựa chọn sống. Nó có thể là cách một người suy nghĩ khác đi trước một vấn đề cũ, một tài năng riêng không lẫn vào ai, hoặc một hướng đi mới đầy bản lĩnh trong khi nhiều người vẫn chọn lối mòn an toàn. Trong cuộc sống, đặc biệt là ở người trẻ – những cá nhân đang trong giai đoạn hình thành nhân cách và định hình tương lai – thì sự khác biệt không chỉ là dấu hiệu của sáng tạo, mà còn là biểu hiện rõ nhất của giá trị cá nhân.

Sự khác biệt làm nên giá trị vì nó khiến con người không bị hòa tan, không trở thành “bản sao” của người khác. Một người trẻ có thể không quá giỏi giang về mọi mặt, nhưng nếu biết phát huy điểm mạnh riêng biệt của mình – như khả năng vẽ, tư duy sáng tạo, giao tiếp linh hoạt, hay thậm chí là một tinh thần lạc quan bền bỉ – thì vẫn có thể tỏa sáng theo cách rất riêng. Trong thời đại mà mạng xã hội khiến mọi thứ dễ trở nên giống nhau, từ cách ăn mặc đến suy nghĩ, thì việc dám là chính mình, dám sống khác đi, lại càng trở nên quý giá.

Thực tế đã chứng minh rằng, nhiều người trẻ thành công chính vì họ không đi theo khuôn mẫu thông thường. Mark Zuckerberg – người sáng lập Facebook – từ bỏ đại học để theo đuổi ý tưởng “mạng xã hội” khi đó bị cho là viển vông. Hay như nghệ sĩ Sơn Tùng M-TP, một biểu tượng âm nhạc trẻ trung ở Việt Nam, thành công không chỉ nhờ giọng hát mà còn bởi cá tính âm nhạc độc đáo, khác biệt với thị trường. Những người trẻ ấy không chọn làm bản sao, họ chọn làm chính mình – và chính điều đó đã làm nên thành công, sự công nhận, và vị trí riêng biệt không ai thay thế được.

Tuy nhiên, để sự khác biệt trở thành giá trị thực sự, người trẻ cần hiểu rằng: khác biệt không đồng nghĩa với nổi loạn, với chống đối xã hội một cách vô nghĩa. Một người có phong cách ăn mặc “khác biệt” nhưng thiếu tôn trọng không gian chung, hoặc hành xử vô ý tứ để “gây chú ý”, thì đó không phải giá trị mà là biểu hiện của cái tôi méo mó. Khác biệt cần đi đôi với trách nhiệm, hiểu biết và tinh thần đóng góp. Một lập trình viên có tư duy mới mẻ sẽ tạo ra công nghệ cải tiến; một nghệ sĩ có cá tính riêng sẽ đem lại làn gió mới cho nghệ thuật, miễn là điều họ tạo ra mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng.

Tuổi trẻ là giai đoạn vàng để khám phá sự khác biệt của bản thân. Khi chưa bị ràng buộc bởi quá nhiều trách nhiệm, khi còn nhiều thời gian để thử – sai – sửa, chính là lúc người trẻ nên dấn thân, nên thử làm những điều chưa ai làm, nên đi những con đường ít người chọn. Có thể không phải sự khác biệt nào cũng dẫn đến thành công, nhưng qua mỗi trải nghiệm, mỗi lần thử và thất bại, người trẻ sẽ càng hiểu rõ bản thân hơn, rèn luyện được bản lĩnh, trưởng thành hơn về cả suy nghĩ và cảm xúc. Và điều quan trọng là, nếu người trẻ không dám khác biệt, không dám bước khỏi vùng an toàn, họ sẽ mãi là một phiên bản nhạt nhòa trong cuộc đời của chính mình.

Sự khác biệt còn là nền tảng cho đổi mới và sáng tạo trong xã hội. Một xã hội phát triển không thể chỉ có những con người giống hệt nhau – tư duy giống nhau, hành xử giống nhau, đi theo một lối mòn duy nhất. Sự đa dạng trong tư duy, nghề nghiệp, góc nhìn sẽ tạo nên môi trường phong phú về ý tưởng, làm nên những bước tiến vượt bậc trong khoa học, nghệ thuật, giáo dục,... Nếu không có người trẻ dám nghĩ khác, nghĩ xa, thế giới sẽ không có những bước nhảy vọt về trí tuệ, công nghệ, hay tư tưởng nhân loại.

Tuy nhiên, cũng cần khẳng định: để duy trì sự khác biệt, người trẻ cần trang bị thêm kiến thức, đạo đức và tinh thần học hỏi không ngừng. Nếu không có nền tảng, sự khác biệt sẽ trở nên mỏng manh, dễ bị cuốn theo thị hiếu nhất thời, dễ lạc lối trong chủ nghĩa cá nhân cực đoan. Một người trẻ có lý tưởng đúng đắn, biết trân trọng giá trị cộng đồng, khi mang trong mình bản sắc riêng sẽ là “người khác biệt đáng ngưỡng mộ” chứ không phải “kẻ dị biệt lạc loài”.

Tóm lại, sự khác biệt chính là yếu tố làm nên giá trị của con người trẻ tuổi, khi và chỉ khi sự khác biệt ấy đi đôi với bản lĩnh, trí tuệ và trách nhiệm. Tuổi trẻ không nhất thiết phải quá xuất chúng, nhưng cần đủ can đảm để sống thật với mình, tìm thấy điều riêng biệt và kiên trì theo đuổi nó. Mỗi người sinh ra không để trở thành bản sao – mà là một bản thể duy nhất. Và chính sự khác biệt – được nuôi dưỡng bằng tri thức và lý tưởng sống đúng đắn – sẽ là dấu ấn rực rỡ nhất người trẻ để lại cho cuộc đời.