Lòng biết ơn luôn là thái độ sống cần phải nâng niu và trân trọng, đó không chỉ là truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam từ ngàn đời xưa, mà còn là bài học quý báu được lưu truyền qua bao thế hệ con người. Chính bởi vậy, ông cha ta đã có câu: “Uống nước nhớ nguồn” để răn dạy con cháu đời sau phải biết ơn những lớp người đi trước, và đó cũng là vấn đề sẽ được bàn luận trong bài viết dưới đây.
Câu tục ngữ ngắn gọn nhưng gửi gắm được bài học sâu cay của người lớn tới thế hệ sau này. Nguồn theo nghĩa đen được hiểu là thượng nguồn, nơi bắt đầu của dòng sông, còn ý nghĩa của nguồn trong câu tục ngữ này là cội nguồn, là tổ tiên, thế hệ đi trước của con người chúng ta. Câu nói mang ý nghĩa khuyên nhủ con người được hưởng nền độc lập, những thành tựu bây giờ thì phải luôn nhớ về và biết ơn thế hệ đi trước đồng thời có những hành động đền ơn đáp nghĩa, xây dựng xã hội phát triển hơn để thế hệ mai sau có điều kiện phát triển.
Lòng biết ơn là một phẩm chất đạo đức mà tất cả chúng ta cần phải có, nó mang ý nghĩa thiêng liêng nằm ngay trong triết lý sống “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Chúng ta tồn tại được là nhờ hơi thở của quá khứ, chúng ta có được ngày hôm nay là nhờ những chặng đường lịch sử, những cống hiến và hy sinh của lớp người đi trước. Họ đã vất vả cực nhọc để chúng ta có được thành quả như ngày hôm nay, họ xứng đáng được tôn vinh, được biết ơn. Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta có ngày lễ tôn vinh các thương binh liệt sỹ 27/7 hằng năm, cũng không phải ngẫu nhiên mà nhân dân ta đề cao ngày mùng mười tháng ba âm lịch để tưởng nhớ công lao của các vị vua Hùng. Đó đều là những hành động đền ơn đáp nghĩa, thiết thực và mang nhiều ý nghĩa.
Biết ơn người khác là một phẩm chất đạo đức cần phải có ở mỗi con người. Nó thể hiện lối ứng xử đúng đắn, phù hợp. Không những thế, lòng biết ơn giúp gắn kết con người lại với nhau, khiến cho mối quan hệ thêm bền chặt và tốt đẹp hơn. Khi chúng ta biết ơn người khác, chúng ta sẽ có thêm những người bạn tốt, mọi người xung quanh sẽ thêm yêu quý và kính trọng chúng ta. Bên cạnh đó, lòng biết ơn sẽ giúp chúng ta sống có mục đích và ý nghĩa hơn. Khi chúng ta biết ơn những thế hệ đi trước, chúng ta sẽ có thêm động lực để phấn đấu, nỗ lực cho hiện tại và cả tương lai.
Chúng ta được sinh ra, được hưởng hạnh phúc, được có cơ hội để học tập và làm việc phát triển tương lai của bản thân đó là nhờ công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ, thầy cô. Vì vậy chúng ta cần phải biết ơn những công lao to lớn ấy bằng cách chăm ngoan, nghe lời cha mẹ, kính trọng thầy cô giáo, cố gắng học tập thật giỏi. Như vậy thôi chưa đủ, chúng ta cần phải có những hành động thiết thực hơn nữa để thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn. Những ngày lễ như 27/7 là ngày thương binh liệt sỹ, 22/12 là ngày quân đội nhân dân, 27/2 là ngày thầy thuốc Việt Nam, 20/11 là ngày nhà giáo Việt Nam… chúng ta đều kỷ niệm, tưởng nhớ và dành cho những lời chúc tốt đẹp nhất, đó là những hành động nhỏ nhưng cũng góp phần tri ân những người có công với xã hội.
Ngoài ra, chúng ta cần phải biết vận dụng trí tuệ và sức lực của bản thân để cống hiến cho sự nghiệp phát triển nước nhà. Bên cạnh đó, chúng ta cần phải kiên quyết chống lại những thói hư tật xấu, những tư tưởng sai lệch để xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tóm lại, câu tục ngữ Uống nước nhớ nguồn là một lời khuyên hữu ích giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về lẽ sống ơn nghĩa. Mỗi chúng ta cần phải cố gắng phấn đấu, học tập thật tốt để hoàn thiện bản thân và đền đáp được những công ơn to lớn của thế hệ đi trước đã làm nên một xã hội tốt đẹp, tươi sáng hơn.