ĐỀ SỐ 5 I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau: Nhân loại đang điên cuồng bóc lột trái đất: Chúng ta khoan vào trái đất trăm ngàn lỗ thủng, chúng ta làm ô nhiễm các dòng sông, đại dương và không...

i:
câu 1. Câu văn nói lên luận đề của văn bản là: "Nhân loại đang điên cuồng bóc lột Trái Đất".

câu 2. Đề tài của văn bản là sự tàn phá môi trường do hoạt động của con người. Văn bản đã nêu bật những tác động tiêu cực của việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường và suy thoái hệ sinh thái. Đồng thời, tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và cần phải thay đổi nhận thức, hành động của con người để duy trì sự cân bằng giữa con người và tự nhiên.

câu 3. Đoạn trích đã thể hiện rõ ràng lập luận chặt chẽ, logic và dẫn chứng cụ thể. Tác giả sử dụng phép liệt kê để nêu bật những tác động tiêu cực của sự phát triển kinh tế đối với môi trường và cuộc sống con người. Bằng cách đưa ra hàng loạt ví dụ cụ thể như "khoan vào trái đất trăm ngàn lỗ thủng", "làm ô nhiễm các dòng sông, đại dương và không khí", "tập trung lại một chỗ, dùng sắt thép và xi măng xây nên những công trình kiến trúc kỳ quái" và "phóng túng những dục vọng của mình", tác giả đã giúp người đọc hình dung rõ nét hậu quả nghiêm trọng do sự phát triển kinh tế gây ra.

Ngoài ra, đoạn trích còn sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, ví von "con người ở trong sa mạc, sẽ hiểu được nước và thực phẩm quý giá hơn vàng, bạc và kim cương rất nhiều." và "khi gặp động đất và sóng thần, người ta sẽ hiểu, cho dù có bao nhiêu biệt thự hào hoa, khách sạn sang trọng, thì trong bàn tay vĩ đại của tự nhiên cũng chỉ là một đống bùn đất." Những hình ảnh ẩn dụ này góp phần tăng sức gợi hình, gợi cảm cho đoạn văn, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của thiên nhiên và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường.

Tóm lại, đoạn trích đã sử dụng hiệu quả các biện pháp tu từ để truyền tải thông điệp về sự nguy hiểm của việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường. Đoạn văn mang tính thuyết phục cao nhờ lập luận chặt chẽ, logic và dẫn chứng cụ thể, cùng với việc sử dụng các biện pháp tu từ một cách tinh tế và hiệu quả.

câu 4. Đoạn trích thể hiện rõ ràng thái độ phê phán mạnh mẽ đối với hành vi "điên cuồng bóc lột" Trái Đất của con người. Tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ như "khoan vào trái đất trăm ngàn lỗ thủng", "ô nhiễm các dòng sông, đại dương và không khí", "xây dựng những công trình kiến trúc kỳ quái bằng sắt thép và xi măng",... để miêu tả sự tàn phá môi trường nghiêm trọng do con người gây ra. Đồng thời, tác giả cũng nhấn mạnh rằng những hành động này mang tính chất ích kỷ, chỉ phục vụ cho lợi ích cá nhân, bất chấp hậu quả xấu cho cộng đồng và tương lai.

câu 5. Em đồng tình với quan điểm "Khi con người ở trong sa mạc, sẽ hiểu được nước và thực phẩm quý giá hơn vàng, bạc và kim cương rất nhiều". Bởi lẽ, nước và thực phẩm là hai yếu tố cơ bản nhất để duy trì sự sống của con người. Trong sa mạc, nguồn nước khan hiếm, thức ăn thiếu thốn, con người buộc phải đối mặt với nguy cơ mất nước, đói khát và thậm chí là tử vong nếu không tìm kiếm được nguồn nước và thức ăn. Điều này khiến họ nhận ra rằng, nước và thực phẩm quan trọng hơn bất cứ thứ gì khác, kể cả vàng, bạc hay kim cương - những vật chất xa xỉ và không cần thiết cho cuộc sống. Quan điểm này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, giữ gìn nguồn nước sạch và đảm bảo an ninh lương thực cho tất cả mọi người.


ii:
câu 1. Biến đổi khí hậu đang trở thành một thách thức lớn đối với toàn cầu. Hiện tượng này gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường sống của con người và các sinh vật khác trên Trái đất. Để góp phần ngăn chặn vấn đề này, mỗi cá nhân đều có trách nhiệm và khả năng đóng góp.
Đầu tiên, việc tăng cường nhận thức về biến đổi khí hậu là rất quan trọng. Chúng ta cần hiểu rõ hơn về nguyên nhân và hệ quả của hiện tượng này, cũng như nhận ra vai trò quan trọng của mình trong việc bảo vệ môi trường. Chỉ khi chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, chúng ta mới có thể đưa ra những hành động cụ thể để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Thứ hai, chúng ta có thể thực hiện các hành động nhỏ hàng ngày để giảm thiểu lượng khí thải carbon dioxide và chất thải nhựa. Việc tắt đèn khi không sử dụng, rút phích cắm điện khi không dùng thiết bị, sử dụng phương tiện công cộng hoặc xe đạp thay vì ô tô cá nhân là những cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm thiểu lượng khí thải carbon dioxide. Ngoài ra, hạn chế sử dụng túi nhựa một lần và ưu tiên sử dụng các sản phẩm tái chế hoặc thân thiện với môi trường cũng là một cách tốt để giảm thiểu chất thải nhựa.
Thứ ba, chúng ta nên tham gia vào các hoạt động xã hội và chính trị nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường. Bằng cách tham gia vào các tổ chức phi lợi nhuận hoặc nhóm vận động, chúng ta có thể lan tỏa thông điệp về biến đổi khí hậu và kêu gọi sự hỗ trợ từ cả chính phủ và doanh nghiệp để thúc đẩy các biện pháp bảo vệ môi trường.
Cuối cùng, việc giáo dục thế hệ trẻ về biến đổi khí hậu và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường là vô cùng quan trọng. Chúng ta cần truyền đạt kiến thức này cho con cái và khuyến khích họ tham gia vào các hoạt động xanh như trồng cây, thu gom rác, hay thậm chí tạo ra những sáng kiến ​​bảo vệ môi trường.
Trên đây chỉ là một số gợi ý về những điều mà mỗi cá nhân có thể làm để góp phần ngăn chặn vấn đề biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là tinh thần chủ động và sẵn lòng thay đổi thói quen sống của bản thân. Chỉ cần mỗi người chúng ta thực hiện những hành động nhỏ hàng ngày, chúng ta có thể đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ mai sau.

câu 2. Nguyễn Trãi là một nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, ông đã có nhiều đóng góp quan trọng cho nền văn học nước nhà. Trong số những tác phẩm mà ông để lại, bài thơ Ngôn Chí - nổi bật hơn cả. Tác phẩm đã khắc họa thành công bức chân dung tác giả cùng những triết lí sâu sắc mà ông đúc kết được trong cuộc sống.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên một khung cảnh thiên nhiên yên bình, tĩnh lặng:

Cảnh tựa chùa chiền, lòng tựa thầy.
Có thân chớ phải lợi danh vây.

Hình ảnh "cảnh tựa chùa chiền" gợi lên một không gian thanh tịnh, yên bình. Còn "lòng tựa thầy" lại thể hiện được tấm lòng thanh cao, không vướng bận danh lợi của tác giả. Hai câu thơ đầu tiên đã cho thấy sự gắn bó mật thiết giữa con người với thiên nhiên, đồng thời cũng khẳng định được lối sống giản dị, thanh tao của tác giả.

Tiếp nối mạch cảm xúc ấy, hai câu thơ tiếp theo đã tái hiện lại cuộc sống giản dị, thanh bạch của tác giả:

Đêm thanh hớp nguyệt nghiêng chén,
Ngày vắng xem hoa bẻ cây.

Trong hai câu thơ này, tác giả đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi như "nghiêng chén", "bẻ cây", "xem hoa" để miêu tả những hoạt động thường ngày của mình. Những hình ảnh ấy đã góp phần khắc họa nên một bức tranh thiên nhiên yên bình, tĩnh lặng, nơi mà tác giả có thể hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng cuộc sống thanh tao, giản dị.

Ở hai câu thơ cuối cùng, tác giả đã khẳng định lại tinh thần tự do, không màng danh lợi của mình:

Có thân chớ phải lợi danh vây,
Ít nhiều tiêu sái lòng ngoài thế.

Hai câu thơ này đã thể hiện rõ nét tinh thần tự do, phóng khoáng của tác giả. Ông không muốn bị ràng buộc bởi danh lợi, tiền tài. Thay vào đó, ông muốn được sống một cuộc sống tự do, thoải mái, hòa mình vào thiên nhiên.

Về nghệ thuật, bài thơ Ngôn Chí - được viết theo thể thất ngôn bát cú đường luật, ngôn ngữ giản dị, gần gũi, dễ hiểu. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... giúp cho bài thơ thêm sinh động, hấp dẫn.

Nhìn chung, bài thơ Ngôn Chí - là một tác phẩm hay, giàu ý nghĩa. Qua bài thơ, chúng ta có thể thấy được vẻ đẹp tâm hồn của tác giả Nguyễn Trãi. Đó là một tâm hồn thanh cao, giản dị, không màng danh lợi, luôn hướng về thiên nhiên, về cuộc sống thanh tao, giản dị.