Trong thời đại số, khi con người ngày càng gắn bó với màn hình và công nghệ, liệu “sự im lặng” có còn cần thiết? Trình bày suy nghĩ của em (8–10 câu). Phân tích điểm giống và khác nhau trong cách thể...

Trong thời đại số hóa, khi cuộc sống con người ngày càng gắn bó chặt chẽ với màn hình và công nghệ, "sự im lặng" không chỉ là một khái niệm lỗi thời mà ngược lại, nó trở nên vô cùng cần thiết và quý giá. Xã hội hiện đại tràn ngập thông tin, âm thanh và sự kết nối liên tục, khiến chúng ta dễ dàng rơi vào trạng thái quá tải, căng thẳng và mất khả năng tập trung. Sự im lặng chính là một khoảng không gian quý báu để mỗi cá nhân có thể "ngắt kết nối" với thế giới ồn ào bên ngoài và "kết nối" lại với chính nội tâm mình. Trong tĩnh lặng, con người có cơ hội lắng nghe những suy nghĩ chân thật, chiêm nghiệm về cuộc sống, và tái tạo năng lượng tinh thần. Đây cũng là điều kiện lý tưởng để phát triển tư duy phản biện, sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề, bởi khi không bị phân tâm bởi những yếu tố bên ngoài, bộ não có thể hoạt động hiệu quả hơn. Hơn nữa, những khoảnh khắc im lặng còn giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, của những điều giản dị xung quanh, và thậm chí là tăng cường sự thấu hiểu, gắn kết với những người thân yêu mà không cần đến lời nói. Do đó, trong kỷ nguyên số, việc chủ động tìm kiếm và trân trọng sự im lặng là một kỹ năng quan trọng để duy trì sức khỏe tinh thần và sống một cuộc đời cân bằng, ý nghĩa hơn.

2.

Hai bài thơ "Ánh trăng" của Nguyễn Duy và "Nói với con" của Y Phương, dù ra đời trong những hoàn cảnh và mang những thông điệp riêng, nhưng đều thể hiện sâu sắc tâm trạng của nhân vật trữ tình, đồng thời bộc lộ những điểm tương đồng và khác biệt thú vị.

Về điểm giống nhau, cả hai bài thơ đều khắc họa những tâm trạng hướng nội, sâu sắc, gắn liền với sự chiêm nghiệm về cuộc đời và những giá trị cốt lõi. Trong "Ánh trăng", đó là tâm trạng giật mình, ân hận và thức tỉnh của người lính khi đối diện với vầng trăng, biểu tượng cho quá khứ bình dị, nghĩa tình bị lãng quên. Còn trong "Nói với con", đó là nỗi niềm yêu thương, tự hào và gửi gắm của người cha dành cho con, thể hiện qua những lời dặn dò về cội nguồn, truyền thống và lẽ sống. Cả hai tác phẩm đều sử dụng hình ảnh thơ mộc mạc, gần gũi (vầng trăng, núi rừng, con) để truyền tải những cảm xúc và suy tư mang tính triết lý, nhân văn.

Tuy nhiên, cách thể hiện và sắc thái tâm trạng lại có những điểm khác biệt rõ rệt. Trong "Ánh trăng", tâm trạng chủ yếu là sự bàng hoàng, day dứt và sám hối của một người đã trải qua chiến tranh, nay sống giữa đô thị hiện đại, chợt nhận ra sự vô tình, bạc bẽo của mình. Tâm trạng này được khắc họa thông qua sự đối lập giữa quá khứ gian khổ nhưng thủy chung (trăng tròn vành vạnh) và hiện tại đủ đầy nhưng hờ hững (ánh điện, cửa gương). Ngược lại, "Nói với con" lại tràn đầy tình yêu thương trìu mến, tự hào về cội nguồn và niềm tin mãnh liệt vào thế hệ tương lai. Tâm trạng của người cha là sự tổng hòa của tình phụ tử, lòng tự hào dân tộc và khát vọng về những giá trị truyền thống tốt đẹp sẽ được con kế thừa và phát huy. Nếu "Ánh trăng" là tiếng lòng tự vấn, thì "Nói với con" là lời sẻ chia, truyền lửa và định hướng cho tương lai.

Tóm lại, cả Nguyễn Duy và Y Phương đều đã thành công trong việc khắc họa những tâm trạng phức tạp của nhân vật trữ tình, nhưng mỗi tác phẩm lại mang một dấu ấn riêng biệt, phản ánh những góc nhìn và thông điệp khác nhau về cuộc sống và con người.

3.

Nếu được viết lại đoạn kết cho truyện ngắn "Làng" của Kim Lân để phù hợp hơn với tâm lý và cách tiếp cận thông tin của người trẻ hôm nay, tôi sẽ giữ nguyên tình yêu làng cháy bỏng của ông Hai, nhưng bổ sung yếu tố công nghệ và sự lan tỏa nhanh chóng của thông tin chính xác, mang đến một cái kết có hậu và kịp thời hơn.

Thay vì ông Hai chỉ nghe tin đính chính qua lời cán bộ, đoạn kết mới có thể như sau:

Ông Hai ngồi bệt xuống bậc cửa, nỗi tủi hổ vẫn vương vấn trong lòng. Tin đồn làng chợ Dầu theo giặc, dù đã được giải oan, vẫn như một vết cứa khó lành. Bỗng, chiếc điện thoại thông minh cũ kỹ của thằng út, thứ mà ông vẫn hay cất trong túi áo khi nó về thăm, chợt rung lên bần bật. Là tiếng chuông tin nhắn từ nhóm "Người con làng Chợ Dầu" mà thằng bé đã tạo. Ông Hai, lóng ngóng với các ngón tay thô ráp, cố gắng mở tin. Dòng chữ lớn hiện lên trên màn hình: "KHẨN CẤP: ĐÍNH CHÍNH TIN GIẢ VỀ LÀNG CHỢ DẦU! XÁC NHẬN LÀNG VẪN KIÊN CƯỜNG KHÁNG CHIẾN!" Kèm theo đó là đường dẫn đến bản tin trên trang báo điện tử chính thống, với hình ảnh bà con làng Chợ Dầu đang hăng hái sản xuất, chiến đấu.

Ông Hai run rẩy, đôi mắt nhòe đi vì sung sướng. Tay ông quẹt mạnh lên màn hình, cố đọc hết từng chữ, từng dòng bình luận bên dưới. "Tuyệt vời làng ơi!", "Đúng là làng ta mà!", "Bọn giặc tung tin giả để chia rẽ thôi!". Những lời lẽ ấy như từng giọt nước mát lành tưới tắm tâm hồn khô héo của ông. Niềm tự hào về làng, về những người con làng Chợ Dầu bỗng trào dâng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, xóa tan mọi hoài nghi, tủi hờn. Ông Hai nghẹn ngào, bàn tay siết chặt chiếc điện thoại, thì thầm: "À ừ... Làng mình vẫn là làng cách mạng! Làng mình vẫn anh hùng!". Nước mắt giàn giụa, nhưng đây là những giọt nước mắt của sự vỡ òa hạnh phúc, của niềm tin đã được minh oan, được củng cố vững chắc bởi sức mạnh của thông tin chính xác trong thời đại mới. Giờ đây, ông Hai không chỉ tin làng mình bằng tình cảm bản năng mà còn bằng sự thật hiển nhiên được khẳng định, vững vàng và rạng rỡ hơn bao giờ hết.

4.

Tôi kiên quyết phản đối ý kiến cho rằng "Văn học chỉ là sự mơ mộng, xa rời thực tế". Quan niệm này dường như chỉ nhìn nhận văn học ở bề nổi của sự hư cấu và lãng mạn mà bỏ qua những giá trị cốt lõi, sâu sắc mà văn chương mang lại cho cuộc đời.

Thực tế, văn học không hề xa rời hiện thực mà chính là một tấm gương đa diện, phản chiếu chân thực và sống động bức tranh cuộc sống. Từ những tác phẩm kinh điển cho đến các sáng tác đương đại, văn học luôn gắn liền với bối cảnh lịch sử, những vấn đề xã hội nhức nhối, phong tục tập quán hay những biến động sâu sắc trong đời sống con người. Các nhà văn, bằng tài năng và tâm huyết của mình, đã chắt lọc, tái hiện và lý giải hiện thực một cách nghệ thuật, giúp độc giả hiểu sâu sắc hơn về thế giới mình đang sống.

Hơn thế nữa, văn học còn là một công cụ mạnh mẽ để khám phá chiều sâu tâm hồn con người. Nó đi sâu vào những ngóc ngách phức tạp của cảm xúc, lý trí, những khát vọng, nỗi sợ hãi, niềm vui và nỗi đau của nhân vật. Qua đó, độc giả không chỉ thấu hiểu những nhân vật trên trang sách mà còn có thể nhìn nhận lại chính mình, khám phá những khía cạnh ẩn giấu trong tâm hồn, từ đó nâng cao trí tuệ cảm xúc và sự đồng cảm với người khác.

Văn học còn mang trong mình sức mạnh giáo dục và định hướng nhân cách. Nhiều tác phẩm vĩ đại đã truyền tải những thông điệp đạo đức, triết lý nhân sinh, khuyến khích con người sống hướng thiện, dũng cảm đối mặt với khó khăn và vươn tới những giá trị chân-thiện-mỹ. Chính những bài học ẩn chứa trong từng câu chữ đã góp phần định hình tư tưởng, lối sống của biết bao thế hệ.

Cuối cùng, yếu tố mơ mộng, lãng mạn hay thậm chí là siêu thực trong văn học không phải là biểu hiện của sự xa rời thực tế, mà là một phương tiện nghệ thuật. Nó giúp tác giả thể hiện ý tưởng một cách sáng tạo, độc đáo, thoát ly khỏi những giới hạn thông thường để khơi gợi trí tưởng tượng của độc giả, làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn, có sức lay động và truyền cảm hứng mạnh mẽ hơn. Chính nhờ "sự mơ mộng" này mà văn học có thể vượt qua biên giới của thực tại để chạm đến những khía cạnh sâu xa hơn của con người và vũ trụ.

Tóm lại, văn học không chỉ là "sự mơ mộng, xa rời thực tế" mà là một phần không thể thiếu của cuộc sống, giúp con người nhận thức, thấu hiểu, và làm phong phú thêm thế giới nội tâm của mình. Nó là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, là tiếng lòng của nhân loại vang vọng qua bao thế kỷ.