câu 1: - Động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè: đùn đùn, rợp, phun, tiên, dắng dỏi.
- Trạng thái của cảnh: Cảnh vật tràn đầy sức sống, tươi đẹp, rộn ràng, náo nhiệt.
- Phân tích và làm sáng tỏ:
+ Âm thanh: Tiếng ve kêu râm ran tạo nên không khí nhộn nhịp, vui tươi cho bức tranh mùa hè.
+ Màu sắc: Sắc xanh của cây cỏ, sắc đỏ của hoa lựu, sắc vàng của ánh nắng chiều tạo nên bức tranh rực rỡ, sinh động.
+ Cảnh vật: Cây cối xum xuê, hoa lá khoe sắc, chim chóc ca hát tạo nên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống.
+ Con người: Hình ảnh "chợ cá" và "lầu tịch dương" gợi lên cuộc sống bình dị, yên ả của người dân quê.
=> Sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố trên đã tạo nên một bức tranh mùa hè tươi đẹp, tràn đầy sức sống, thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của tác giả.
- Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác.
- Qua sự cảm nhận ấy, ta thấy nhà thơ có tấm lòng yêu mến, trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên. Ông đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại rất tinh tế để miêu tả cảnh vật, đồng thời bộc lộ tâm hồn nhạy cảm, yêu đời của mình.
câu 4: - Hai câu thơ cuối thể hiện tấm lòng yêu nước thương dân sâu sắc và mong ước đất nước luôn thái bình, thịnh trị của Nguyễn Trãi. Ông lo lắng cho vận mệnh đất nước, cho cuộc sống nhân dân như chính lo lắng cho bản thân mình.
- Âm điệu kết thúc bài thơ nhẹ nhàng, trầm lắng nhưng không buồn bã mà mang niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.
- Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước và con người cùng tư tưởng thân dân của tác giả. Từ đó, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi: ông là một vị tướng tài giỏi, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống thanh bình, hạnh phúc của nhân dân; đồng thời cũng là một người có trách nhiệm với công việc, với đất nước, luôn đau đáu nỗi lo cho vận mệnh quốc gia.