Phân tích bài thơ "Mẹ và quả"(Sử dụng ít nhất 3 lí luận văn học)

Bài thơ "Mẹ và quả" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ của ông sau năm 1975. Bài thơ mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả, thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà thơ đối với người mẹ kính yêu. Qua hình ảnh mẹ và quả, tác giả đã gửi gắm những suy ngẫm, chiêm nghiệm về cuộc đời, về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

Mở đầu bài thơ, tác giả khắc họa hình ảnh mẹ chăm sóc vườn cây, vun trồng cây cối:

> Những mùa quả mẹ tôi hái được
> Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Hình ảnh "những mùa quả" gợi lên vòng tuần hoàn của tự nhiên, của thời gian. Quả chín rồi lại xanh, mùa quả này qua mùa quả khác. Mẹ vẫn âm thầm vun trồng, chăm sóc cây cối, để rồi gặt hái được những thành quả ngọt ngào. Từ đó, ta có thể hiểu rằng "quả" ở đây không chỉ đơn thuần là trái cây mà còn là thành quả lao động, là những nỗ lực, cố gắng của mẹ được đền đáp.

Câu thơ tiếp theo: "Và chúng tôi một thứ quả trên đời / Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái" đã khẳng định vai trò to lớn của mẹ. Mẹ là người vun trồng, chăm sóc, nuôi dưỡng con cái lớn khôn. Mẹ là nguồn sống, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con cái.

Tiếp nối mạch cảm xúc, tác giả bộc lộ tâm trạng của mình khi nghĩ về mẹ:

> Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
> Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?

Hai câu thơ thể hiện nỗi lo lắng, bồn chồn của nhà thơ khi nghĩ đến ngày mẹ già yếu, còn mình vẫn chưa trưởng thành, vẫn chưa báo đáp được công ơn sinh thành, dưỡng dục của mẹ. Nỗi day dứt, ân hận ấy khiến nhà thơ càng thêm yêu thương, trân trọng mẹ hơn.

Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ "một thứ quả non xanh" để diễn tả sự non nớt, thiếu kinh nghiệm của bản thân. Đồng thời, hình ảnh "bàn tay mẹ mỏi" gợi lên sự già yếu, tàn tạ của thời gian, khiến nhà thơ càng thêm xót xa, tiếc nuối.

Qua bài thơ, tác giả đã ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Mẹ là người phụ nữ vĩ đại, luôn hi sinh bản thân mình vì con cái. Mẹ là chỗ dựa tinh thần vững chắc, là nguồn động lực giúp con cái vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Bằng giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên một bức tranh đẹp về tình mẫu tử. Bài thơ đã chạm đến trái tim người đọc bởi những cảm xúc chân thành, tha thiết.

Kết luận:

Bài thơ "Mẹ và quả" là một tác phẩm giàu ý nghĩa, thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà thơ đối với người mẹ kính yêu. Bài thơ đã nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng, yêu thương và báo đáp công ơn của mẹ. Hãy sống sao cho xứng đáng với tình yêu thương bao la, rộng lớn của mẹ.