Viết bài văn phân tích tác phẩm "Lao Hạc"(Nam Cao)

Nam Cao là một nhà văn xuất sắc trong nền văn học Việt Nam, các tác phẩm của ông thường về những truyện ngắn, truyện dài, tập trung chủ yếu về những người nông dân nghèo có mảnh đời bất hạnh, bị vùi dập cả về thể xác lẫn tinh thần, sống mòn mỏi trong xã hội phong kiến thối nát xưa. Trong đó, "Lão Hạc" được coi là truyện ngắn tiêu biểu nhất cho những người nông dân nghèo khổ, nhân vật lão Hạc - nhân vật chính của tác phẩm chính là hiện thân của sự đau thương này.

Truyện ngắn "Lão Hạc" được đăng báo vào năm 1943, tác phẩm kể về số phận thê thảm của người nông dân Việt Nam trong bối cảnh cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp làm cho cuộc sống của họ đã khổ nghèo lại càng thêm cơ cực, cùng quẫn.

Nhưng điểm đặc biệt chính là Nam Cao không khai thác bi kịch bị bóc lột, áp bức mà lại tập trung miêu tả bi kịch bị tha hóa, bị cự tuyệt quyền làm người của người nông dân. Tiêu biểu nhất chính là nhân vật Lão Hạc, ông là đại diện cho những người nông dân nghèo khổ, bị dồn đến bước đường cùng.

Nhân vật lão Hạc dù chỉ là một lão nông thực thụ, chưa từng một lần bước ra khỏi ngôi làng của mình nhưng lại hiểu rất rõ thân phận thấp hèn, bần cùng của mình. Vì vậy, suốt những năm tháng cuộc đời ông luôn lo toan, sắp đặt, viết di chúc để mong con trai sau này có thể thuận lợi hơn một chút. Ông sợ chết, sợ tốn tiền nên đã nhờ ông giáo chăm nom hộ mảnh vườn, hộ tiền để con trai về không bị người ta<>.

Sống trong xã hội đầy rẫy những bất công nhưng lão vẫn giữ trọn vẹn tấm lòng thanh bạch, nhân hậu đáng quý. Lão yêu thương đứa con trai mình hết mực, vì hoàn cảnh quá nghèo nên không thể giúp gì cho con, thậm chí khi thấy con vì nghèo đói mà phải bỏ đi làm phu đồn điền cao su để kiếm tiền. Lão luôn mang nặng mặc cảm tội lỗi, tự dằn vặt bản thân mình vì không lo liệu được cho con.

Vì vậy, lão quyết định chọn cái chết để giúp con trai có một cuộc sống tốt đẹp hơn, không phải bận tâm đến lão. Lão Hạc còn là một người lương thiện, giàu lòng yêu thương và có đức hi sinh cao cả. Điều này được thể hiện rất rõ qua mối quan hệ của lão với cậu Vàng - kỉ vật người con trai để lại. Lão yêu thương cậu Vàng hết mực, coi nó như người bạn tâm giao, chứ không đơn thuần là một con chó nữa.

Mỗi khi rảnh rỗi, lão lại đem xương ra gặm, trò chuyện với cậu Vàng như hai người tri kỷ lâu ngày mới gặp. Nhưng vì hoàn cảnh ép buộc, lão đành phải bán cậu Vàng cho thằng Mục, thằng Xiên. Quyết định này đã khiến lão vô cùng đau đớn, day dứt và tự dằn vặt bản thân bằng những lời nói thật xót xa: "Thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó".

Bên cạnh đó, lão Hạc còn là một người có lòng tự trọng và danh dự cao cả. Dù rơi vào hoàn cảnh nghèo khó, túng quẫn đến mức cùng cực nhưng lão vẫn kiên quyết từ chối sự giúp đỡ của ông giáo. Lão gửi lại ông giáo ba mươi đồng bạc để ông lo ma chay cho mình, để không mắc nợ, phiền hà đến mọi người.

Cũng chính bởi lòng tự trọng ấy đã khiến lão tìm đến cái chết như một sự giải thoát cuối cùng cho cuộc đời tăm tối, đầy bi thương của mình. Lão cũng tự mình lựa chọn ra đi trong âm thầm, lặng lẽ để không gây ảnh hưởng, phiền phức đến bà con hàng xóm. Tất cả những vẻ đẹp từ phẩm chất, tính cách của lão Hạc đều soi sáng lên tinh thần nhân văn cao cả, chết trong còn hơn sống đục.

Qua hình tượng nhân vật lão Hạc, Nam Cao đã bày tỏ thái độ trân trọng, ngợi ca về vẻ đẹp của phẩm chất, tâm hồn cao quý của người nông dân Việt Nam. Đồng thời, ông cũng thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của con người khi vượt qua được nghịch cảnh khó khăn.

Bằng ngôn từ mộc mạc, giản dị và nghệ thuật xây dựng nhân vật tài tình, tinh tế, Nam Cao đã khắc họa thành công hình ảnh nhân vật lão Hạc với những phẩm chất cao đẹp, hiền lành, nhân hậu và đầy lòng tự trọng. Lão Hạc chính là hình ảnh đại diện cho số phận của người nông dân trong xã hội cũ, bị dồn đến bước đường cùng, bị bức tới chân tường không có lối thoát.

Họ tìm đến cái chết như con đường duy nhất để giải thoát mọi uẩn khúc, bế tắc trong cuộc đời. Tác giả cũng thể hiện được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc qua tác phẩm. Giá trị hiện thực là phản ánh chân thực cuộc sống khốn khổ của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám; giá trị nhân đạo chính là sự ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp tiềm ẩn của người nông dân trong hoàn cảnh cơ cực, khó khăn.

Có thể khẳng định rằng, "Lão Hạc" là một tác phẩm hay, chứa đựng nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Hình ảnh nhân vật lão Hạc sẽ mãi neo đậu trong trái tim bạn đọc mặc kệ dòng chảy thời gian đang không ngừng chảy trôi.