Xuân Quỳnh là cây bút xuất sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam, thuộc thế hệ những nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn phụ nữ giàu lòng trắc ẩn và khao khát hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ "Tiếng gà trưa" là một trong những thi phẩm nổi tiếng của bà. Với nhan đề dường như rất đơn giản này, song nó lại lồng ghép cả ý nghĩa, tình cảm và thông điệp của bài thơ.
Trước tiên, tiếng gà trưa ở đây mang ý nghĩa trực tiếp, nó gợi nhớ về tuổi thơ, những kỉ niệm đẹp đẽ của anh em. Những con gà mái mơ, mái vàng biêng biếc chạy quanh vườn. Những quả trứng hồng trong ổ. Tất cả đều là những hình ảnh gần gũi, thân thương của làng quê Việt Nam.
Thứ hai, tiếng gà trưa giống như một âm thanh quen thuộc, thân thương của làng quê Việt Nam. Nó gợi lên những cảm xúc sâu lắng, những tình cảm gia đình ấm áp. Khi nghe tiếng gà trưa, người chiến sĩ bỗng nhớ về quê hương, nhớ về người bà kính yêu. Tiếng gà trưa đã xua tan đi cái nắng oi ả, cái mệt mỏi của người chiến sĩ trên đường hành quân. Nó giúp anh thêm vững tâm, thêm yêu đời, yêu cuộc sống.
Cuối cùng, tiếng gà trưa còn mang ý nghĩa tâm lí. Nó khiến cho người chiến sĩ xao xuyến lòng, bồi hồi nhớ về quê hương, nhớ về người thân. Tiếng gà trưa đã giúp anh quên đi những vất vả, gian nan của cuộc chiến tranh, giúp anh thêm yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
Nhan đề "Tiếng gà trưa" vừa ngắn gọn, súc tích, vừa giàu ý nghĩa. Nó đã góp phần thể hiện chủ đề của bài thơ, đó là tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm gia đình của người chiến sĩ.
Tóm lại, tiếng gà trưa là một âm thanh quen thuộc, thân thương của làng quê Việt Nam. Nó đã khơi gợi trong lòng người chiến sĩ những kỉ niệm đẹp đẽ về tuổi thơ, về quê hương, về người thân. Tiếng gà trưa đã trở thành một biểu tượng của tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm gia đình.