Bài thơ dặn con - trần nhuậm minh

câu 4. Tác giả dặn con "không bao giờ được hỏi quê hương họ ở nơi nào" vì những lý do sau:

- Xây dựng tinh thần đoàn kết, gắn bó: Việc giấu đi nguồn gốc của nhau giúp tạo ra sự đồng cảm và thấu hiểu giữa các thành viên trong tập thể. Điều này góp phần xây dựng một môi trường sống hòa thuận, thân thiện, nơi mọi người cùng chung tay giải quyết vấn đề thay vì chỉ trích hay phân biệt đối xử dựa trên xuất xứ.

- Tránh xung đột xã hội: Khi mỗi cá nhân đều có trách nhiệm giữ bí mật về quê hương của mình, điều này sẽ hạn chế khả năng xảy ra mâu thuẫn hoặc xung đột giữa các nhóm dân tộc, tôn giáo hay vùng miền khác nhau. Sự đa dạng và phong phú của cộng đồng sẽ được duy trì, tránh xa khỏi nguy cơ chia rẽ và bất ổn.

- Thúc đẩy lòng tự hào dân tộc: Thay vì hỏi về quê hương, việc trân trọng bản sắc văn hóa riêng của từng người sẽ khuyến khích họ tự hào về đất nước, ngôn ngữ và truyền thống của mình. Điều này tạo động lực cho mỗi cá nhân phát huy tối đa tiềm năng, đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng.

- Giúp trẻ em trưởng thành hơn: Lời khuyên này cũng mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Nó giúp trẻ em rèn luyện tính kiên nhẫn, sự tò mò và khả năng suy luận logic. Trẻ sẽ học cách đặt câu hỏi đúng lúc, đúng chỗ, tránh gây phiền hà cho người khác. Đồng thời, trẻ cũng nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá nhân và tôn trọng quyền riêng tư của người khác.

câu 5. Các từ ngữ "không được", "không bao giờ được", "phải" trong những lời dặn con thể hiện sự nghiêm khắc, dứt khoát và quyết liệt của người cha khi muốn truyền đạt cho con về cách ứng xử với cuộc sống. Người cha mong muốn con mình phải biết giữ gìn phẩm chất tốt đẹp, không sa ngã vào những thói hư tật xấu, đồng thời cũng phải có ý thức trách nhiệm đối với bản thân và xã hội. Những lời dặn dò này thể hiện tình yêu thương sâu sắc và mong muốn con cái trở thành người có ích cho đời.

câu 6. Bài thơ "Nói với con" của Y Phương đã để lại cho tôi nhiều suy ngẫm sâu sắc về lẽ sống. Qua những lời tâm tình của người cha dành cho đứa con bé bỏng, tác giả đã khắc họa nên hình ảnh một người cha mẫu mực, luôn yêu thương và mong muốn con mình trưởng thành, khôn lớn. Người cha ấy không chỉ dạy dỗ con bằng những lời khuyên răn, mà còn bằng chính hành động, cử chỉ của mình. Ông nhắc nhở con phải biết yêu thương, trân trọng gia đình, quê hương; phải có ý chí, nghị lực vượt qua khó khăn; phải biết tự hào về truyền thống tốt đẹp của dân tộc... Những lời dạy ấy thật giản dị nhưng cũng vô cùng sâu sắc, thấm thía. Từ đó, tôi nhận ra rằng, mỗi người cần phải sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Chúng ta cần phải nỗ lực học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho đất nước. Đồng thời, chúng ta cũng cần phải biết yêu thương, giúp đỡ mọi người xung quanh, góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

câu 7. Trần Nhuận Minh là một nhà thơ có nhiều tác phẩm viết về người mẹ, người cha với những tình cảm chân thành và gần gũi. Bài thơ "Dặn con" cũng vậy, bằng những lời nhắn nhủ chân thành của người cha dành cho con, Trần Nhuận Minh đã gửi gắm những tư tưởng, triết lí sống nhân sinh sâu sắc.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã đưa ra lời dặn dò hết sức dễ hiểu, tự nhiên:

Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian
Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn

Câu thơ đầu tiên người cha khẳng định chẳng ai muốn làm kẻ hành khất, hành khất là do họ bị đẩy vào tình cảnh đó, do số phận trắc trở, do gặp những chuyện không may trong cuộc sống khiến họ trở nên như vậy. Những câu thơ sau là lời khuyên bảo con cái không được chê bai, giễu cợt họ bởi dù sao họ cũng là những người còn lành lặn hơn chúng ta, nếu chế giễu họ, sau này chẳng may chúng ta rơi vào tình cảnh như họ thì sẽ nhận lại được những gì? Lúc ấy, liệu có còn chịu nổi những ánh mắt khinh bỉ của người khác?

Những câu thơ tiếp theo, người cha khuyên con nên giúp đỡ người hành khất nhưng nhất thiết phải là sự giúp đỡ tự nguyện, không phải xuất phát từ lòng thương hại hay theo kiểu bố thí. Bởi như vậy sẽ khiến người được giúp đỡ cảm thấy khó chịu, mất tự tin:

Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Con không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào

Mỗi người một cuộc sống riêng, có người giàu sang, có người nghèo khổ; có người ấm no, có người đói rách... Đó là quy luật của cuộc sống. Chúng ta không được phép phán xét, đánh giá người khác chỉ dựa trên vẻ bề ngoài. Người cha khuyên con không nên hỏi quê hương của người hành khất bởi lẽ đã là hành khất thì đâu có ai ở mãi nhà mình, họ phải lưu lạc, nay đây mai đó. Nếu con biết được quê hương của họ mà chế giễu quê mùa, lạc hậu để rồi làm tổn thương họ thì không nên.

Lời dặn dò của người cha dành cho con trai thật thấm thía, xúc động biết bao. Ông đã lấy ví dụ về người ăn mày để từ đó khái quát lên những lời dạy rất thấm thía đối với con, và cả mỗi bạn đọc ngày nay nữa. Trong cuộc sống, có những người kém may mắn hơn chúng ta rất nhiều lần, vì thế hãy mở rộng tấm lòng để giúp đỡ mọi người xung quanh. Nhưng giúp đỡ người khác phải xuất phát từ sự chân thành, không toan tính, vụ lợi.

Bài thơ kết thúc bằng một lời dặn dò đầy yêu thương của người cha:

Mình tạm gọi là no ấm
Ai biết cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...

Khổ cuối bài thơ, người cha nhắc đến "cơm áo gạo tiền" khiến cho con vốn đang sung sướng bỗng hóa thành kẻ khốn cùng. Cuộc sống bộn bề với cơm áo gạo tiền có thể khiến con người thay đổi, nếu hôm nay con giúp đỡ người ta thì chưa chắc sau này con được người ta giúp đỡ lại. Nhưng lòng tốt của con thì vẫn còn đó, vẫn luôn hiện hữu trong tâm hồn con. Một ngày nào đó, biết đâu người giúp đỡ con lại chính là người con đã từng giúp đỡ. Lòng tốt của con không phải vô bổ, mà nó đã phần nào giúp con cảm thấy thanh thản, nuôi dưỡng một lối sống đẹp, nhân ái, vị tha.

Bài thơ "Dặn con" tuy ngắn gọn, đơn giản nhưng rất thâm thúy. Tác giả đã gửi gắm vào đó những bài học vô cùng sâu sắc về cách nhìn nhận cuộc sống, cách ứng xử của chúng ta với mọi người xung quanh. Hãy coi việc giúp đỡ người khác là lẽ đương nhiên, là trách nhiệm của tất cả mọi người, không phải là điều bắt buộc hoặc nghi ngờ về mục đích của người được giúp đỡ. Và hãy cứ tin rằng lòng tốt xứng đáng được trân trọng và lưu giữ tặng lại cho chính chúng ta về sau.