ĐỀ SỐ 5 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích dưới đây và thực hiện các yêu cầu: Thầy năm nay đã 79 tuổi. Thầy được “cắp sách đến trường” liên tục từ cấp 1, cấp 2, cấp 3, rồi...

i:
câu 1. Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Phong cách ngôn ngữ: Chính luận

câu 2. Câu nói "Biển học là mênh mông, trong đó sách vở tuy quan trọng nhưng cũng chỉ là những vùng biển gần bờ" nhấn mạnh sự đa dạng và phong phú của tri thức. Nó ám chỉ rằng kiến thức không chỉ giới hạn trong sách vở mà còn bao gồm cả kinh nghiệm sống, kỹ năng mềm và những trải nghiệm thực tế. Sách vở đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp kiến thức lý thuyết, nhưng nó chỉ là phần nhỏ so với kho tàng tri thức khổng lồ của cuộc sống. Để tiếp cận và nắm bắt trọn vẹn kiến thức, con người cần kết hợp giữa việc học từ sách vở và áp dụng vào thực tiễn.

câu 3. Đoạn trích trên thuộc kiểu văn bản nghị luận xã hội. Tác giả khẳng định "những điều mình đã được học ở trường thực ra không phải là toàn là những bảo bối, cũng không phải là những cẩm nang thần diệu" vì nó chưa đủ để áp dụng vào thực tiễn cuộc sống. Những kiến thức mà chúng ta tiếp thu được ở trường lớp chủ yếu là lý thuyết, chưa được vận dụng vào thực tế nên chưa chắc chắn hiệu quả. Để thành công trong cuộc sống, chúng ta cần kết hợp cả tri thức sách vở và kinh nghiệm thực tiễn.

câu 4. : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là nghị luận.

: Theo tác giả, "những điều mình đã được học ở trường thực ra không phải là toàn là những bảo bối, cũng không phải là những cẩm nang thần diệu" vì:
- Những kiến thức sách vở được học ở trường chưa đủ để ứng dụng vào thực tế cuộc sống phức tạp, đa dạng.
- Nhà trường chủ yếu truyền thụ kiến thức thuần túy sách vở, ít gắn liền với đời sống xã hội ngoài nhà trường.
- Trong quá khứ, thầy giáo đã không được học nhiều hơn những bài học bổ ích ngoài chương trình và sách giáo khoa.

: Tác giả khẳng định: "Biển học là mênh mông, trong đó sách vở tuy quan trọng nhưng cũng chỉ là những vùng biển gần bờ". Ý kiến này nhấn mạnh sự hạn chế của việc học tập chỉ dựa vào sách vở. Kiến thức trong sách vở chỉ là phần nhỏ bé của biển học bao la. Để có được kiến thức sâu rộng, con người cần phải tiếp xúc với nhiều nguồn tri thức khác nhau, từ thực tế cuộc sống, từ kinh nghiệm của bản thân và từ những người xung quanh.

: Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với tôi là: "Trong những năm học vừa qua, rất nhiều em học sinh đã tham gia đội thanh niên tình nguyện để làm những công việc khác nhau, từ việc nhỏ đến việc lớn… Chẳng hạn trong suốt một tháng hè họ đã miệt mài lao động để làm đẹp thêm mái trường chúng ta: họ làm vệ sinh các phòng ốc, sơn mới các bức tường, sửa chữa nhà ăn… qua đó họ đã thu hoạch được những bài học quý giá cho mình."

Thông điệp này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc học tập kết hợp với thực hành. Học tập lý thuyết là cần thiết nhưng không đủ. Chúng ta cần phải áp dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống để có thể vận dụng linh hoạt và hiệu quả. Việc tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ cộng đồng không chỉ giúp chúng ta rèn luyện kỹ năng sống mà còn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về trách nhiệm của bản thân đối với xã hội.


ii:
câu 1. Trong xã hội hiện đại, ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng xã hội là vô cùng quan trọng. Điều này được thể hiện rõ nét qua quan điểm: "Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, trước hết các em phải là những người tử tế, biết yêu thương và căm giận, vì nhân dân, vì Tổ quốc Việt Nam yêu quý của chúng ta". Quan điểm này nhấn mạnh vai trò của việc rèn luyện đạo đức, lòng yêu thương và tinh thần trách nhiệm của mỗi học sinh đối với xã hội.

Trước tiên, "người tử tế" là những người có phẩm chất đạo đức tốt, luôn tôn trọng và giúp đỡ người khác. Họ sống có nguyên tắc, chuẩn mực, không làm điều xấu, hại người. Người tử tế thường thể hiện qua những hành động cụ thể như lễ phép với người lớn, nhường chỗ cho người già, trẻ em, không tham gia vào các tệ nạn xã hội…

Việc rèn luyện tính cách tử tế là rất cần thiết, đặc biệt là đối với thế hệ học sinh. Bởi lẽ, tính cách tử tế không chỉ giúp hình thành nhân cách tốt đẹp mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp. Khi mỗi cá nhân đều có ý thức trách nhiệm với cộng đồng, họ sẽ dễ dàng hòa nhập, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau. Đồng thời, tính cách tử tế cũng giúp con người vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Ngoài ra, tình yêu thương và sự căm giận cũng là những yếu tố quan trọng để mỗi cá nhân có thể thực hiện trách nhiệm của mình đối với xã hội. Tình yêu thương là nguồn năng lượng tích cực, giúp con người gắn kết, hỗ trợ lẫn nhau. Ngược lại, sự căm giận là động lực để con người đấu tranh chống lại cái ác, bảo vệ công lý và lẽ phải.

Trở thành người tử tế, biết yêu thương và căm giận không chỉ mang lại lợi ích cho bản thân mà còn đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Mỗi cá nhân đều có trách nhiệm chung tay xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Để thực hiện trách nhiệm của mình, học sinh cần chăm ngoan, học giỏi, nghe lời ông bà cha mẹ, lễ phép với thầy cô giáo. Bên cạnh đó, các em cần biết yêu thương, chia sẻ với mọi người xung quanh. Tham gia các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn cũng là một cách thể hiện trách nhiệm của bản thân. Ngoài ra, việc bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh trường lớp cũng là những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa, góp phần xây dựng một xã hội xanh sạch đẹp.

Như vậy, việc trở thành người tử tế, biết yêu thương và căm giận là nền tảng để xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp. Mỗi học sinh cần nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng và nỗ lực thực hiện nó bằng những hành động cụ thể.